علی‌اکبر محرابیان، اظهار کرد: حوضه آبریز ارس با مساحت ۱۰۲هزار کیلومترمربع و رودخانه ارس به طول هزار و ۷۱ کیلومتر، مشترک بین 4 کشور و همواره در طول تاریخ موجب رونق و آبادانی منطقه و عامل مشترکات بین اقوام ساکن در آن بوده است.
به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، وزیر نیرو گفت: ۲ کشور ایران و جمهوری‌آذربایجان دارای منافع مشترک آبی روی مرز ۴۲۰ کیلومتری رودخانه ارس هستند و این رودخانه عامل توسعه زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ۵۰ سال اخیر و به‌عنوان نماد همکاری و دوستی و شاهرگ حیاتی مرزنشینان قلمداد می‌شود.
محرابیان ادامه داد: زنجیره سازه‌های مشترک بین ۲ کشور با حجم سرمایه‌گذاری بیش از یک میلیارد دلار و سابقه همکاری بیش از ۵۰ سال در موضوع بهره‌برداری از منابع آبی بین ۲ کشور فرصتی برای افزایش مراودات و سایر همکاری‌های منطقه‌ای فراهم کرده است.
وی یادآور شد: سد قیزقلعه‌سی در ۲۰۸ کیلومتری سد ارس و ۱۲ کیلومتری سد خداآفرین روی رودخانه ارس به‌منظور تنظیم حقابه ۲ کشور و تولید برق مطالعه و جانمایی شده است.

ویژگی‌های قیزقلعه سی

وزیر نیرو با بیان اینکه این سد قابلیت کنترل و مدیریت حجم بالای آب و سیلاب رودخانه را دارد، گفت: تعدد و تنوع تجهیزات هیدرومکانیاکال و خاکبرداری و سنگ‌برداری آن بیش از ۶ میلیون مترمکعب، خاکریزی بیش از ۲ میلیون مترمکعب و حفاری و تزریق بیش از ۴۲ کیلومتری از مشخصه‌های اجرایی این سد است. این سد خاکی با هسته رسی قائم، دارای ارتفاع ۳۷ متر از پی، تراز تاج ۲۵۳ متر و طول تاج ۸۳۴ متر است و قابلیت تنظیم سالانه ۲ میلیارد مترمکعب آب برای مصارف ۲ کشور و محیط‌زیست را دارد.
وی اظهار کرد: ساخت این سد دارای اهداف مشترک شامل مدیریت سیلاب و تنظیم آب برای شرایط کم‌آبی و خشکسالی در منطقه، تقسیم آب بین ۲ کشور و مدیریت حقابه‌های مرزی مطابق معاهدات فی‌مابین، استفاده بهینه از منابع آب و خاک با ارزش در هر ۲ کشور و منطقه و توسعه کشاورزی، توسعه اقتصادی با توسعه زیرساخت‌ها و تبدیل شیوه‌های سنتی کشاورزی به مدرن و صنعتی، توسعه گردشگری باتوجه به جاذبه‌های انبوه طبیعی و تاریخی و تولید ۵۴۰ گیگاوات ساعت انرژی سالانه توسط ۲ واحد نیروگاهی است. وزیر نیرو گفت: با تکمیل سد خداآفرین و سد قیزقلعه‌سی به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار، بهره‌برداری از زنجیره سدهای ساخته‌شده روی رودخانه ارس و شبکه‌های زهکشی محقق می‌شود: این پروژه تجربه‌ای کم‌نظیر در حوزه دیپلماسی آب و تحکیم اتحاد و همدلی ۲ کشور است که می‌تواند راهگشای طرح‌ها و تعاملات آبی با کشورهای همجوار باشد.
وی در این مراسم با ارائه پیشنهاد برای تشکیل کارگروه‌های مشترک بین کشورهای حوضه آبریز ارس، اظهار کرد: با این اقدام سطح همکاری‌ها برای بهره‌برداری مطلوب و توسعه پایدار این رودخانه ارتقا می‌یابد. بدون شک کشورهای بالادست و پایین‌دست حوضه آبریز ارس نیازمند تعامل بیشتر در این‌باره هستند و جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا میزبان کشورهای حوضه آبریز ارس باشد. ایران با کشورهای همسایه خود در شرق، غرب و شمال دارای معاهدات و تفاهمنامه‌های متعددی است که قدمت برخی از آنها به حدود 8 دهه می‌رسد.
وزیر نیرو گفت: پیشنهاد می‌شود کشورهای حوضه آبریز ارس با تشکیل کارگروه‌های مشترک، سطح همکاری‌ها را برای بهره‌برداری مطلوب و توسعه پایدار این رودخانه ارتقا دهند و جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد میزبان کشورهای حوضه آبریز ارس باشد.
گفت: بی‌تردید امروز، تاریخی به‌یادماندنی در تاریخ روابط 2 کشور ایران و آذربایجان خواهد بود.
وزیر نیرو با بیان اینکه هم‌اکنون ایران ۹۵ درصد نیاز خود را در حوزه‌های سدسازی و احداث شبکه‌های آبیاری و ساخت نیروگاه‌های برقابی در داخل کشور تامین می‌کند، افزود: ایران جزو 4 کشور اول دنیا در این زمینه محسوب می‌شود که دستاورد آن، ساخت و بهره‌برداری ۲۰۰ سد بزرگ مخزنی است که بیش از ۹۰ درصد آن پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران به‌بهره‌برداری رسیده است.
وی اظهار کرد: حوضه آبریز ارس با مساحت ۱۰۲ هزار کیلومترمربع و رودخانه ارس به طول هزار و 72 کیلومتر مشترک بین 4 کشور، همواره در طول تاریخ باعث رونق و آبادانی منطقه و عامل مشترکات بین اقوام و ساکنان آن بوده است.
سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری
محرابیان اضافه کرد: 2 کشور ایران و آذربایجان دارای منافع مشترک آبی روی مرز ۴۲۰ کیلومتری رودخانه ارس هستند و این رودخانه عامل توسعه زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ۵۰ سال اخیر و به‌عنوان نماد همکاری، دوستی و شاهرگ حیاتی مرزنشینان قلمداد می‌شود.
وزیر نیرو افزود: زنجیره سازه‌های مشترک بین 2 کشور با حجم سرمایه‌گذاری بیش از یک میلیارد دلار و سابقه همکاری بیش از ۵۰ سال در موضوع بهره‌برداری مشترک از منابع آبی بین ایران و جمهوری آذربایجان فرصتی برای افزایش مراودات و سایر همکاری‌های منطقه‌ای فراهم آورده است. وی گفت: سد قیزقلعه‌سی در ۲۰۸ کیلومتری سد ارس، ۱۲ کیلومتری سد خداآفرین روی رودخانه ارس و به‌منظور تنظیم حقابه 2 کشور و نیز تولید برق، مطالعه و جانمایی شده است و قابلیت کنترل و مدیریت حجم بالای آب و سیلاب رودخانه را دارد.
وی افزود: تعدد و تنوع تجهیزات هیدرومکانیکال، خاک‌برداری و سنگ‌برداری بیش از ۶ میلیون و خاکریزی بیش از ۲ میلیون مترمکعب و نیز حفاری و تزریق ۴۲ کیلومتری از مشخصه‌های اجرای این سد است.
محرابیان یادآور شد: این سد خاکی با هسته رسی قائم دارای ارتفاع ۳۷ متر از پی، تراز تاج ۲۵۳ متر و طول تاج ۸۳۴ متر، قابلیت تنظیم سالانه 2 میلیارد مترمکعب آب را برای مصارف 2 کشور و محیط‌زیست دارد.
وزیر نیرو به اهداف مشترک ساخت این سد اشاره کرد و گفت: مدیریت سیلاب، تنظیم آب برای شرایط کم‌آبی و خشکسالی که به‌شکل متواتر در منطقه رخ می‌دهد، تقسیم آب بین 2 کشور و مدیریت حقابه‌های مرزی مطابق معاهدات فی‌مابین، استفاده بهینه از منابع آب و خاک باارزش در هر 2 کشور و منطقه، توسعه کشاورزی، توسعه اقتصادی با توسعه زیرساخت‌ها و تبدیل شیوه‌های سنتی کشاورزی به مدرن و صنعتی، توسعه گردشگری باتوجه به جاذبه‌های انبوه طبیعی و تاریخی و تولید ۵۴۰ گیگاوات ساعت انرژی سالانه توسط 2 واحد نیروگاهی از جمله اهداف مشترک ساخت این سد برای 2 کشور به‌شمار می‌رود.
تفاهمنامه‌هایی به عمر8دهه
وی بیان کرد: با تکمیل سد خداآفرین و افتتاح سد قیزقلعه‌سی با ارزش حدود ۶۰۰ میلیون دلار، بهره‌برداری از زنجیره سدهای ساخته‌شده روی رودخانه ارس و شبکه‌های آبیاری و زهکشی محقق می‌شود. این پروژه تجربه‌ای است کم‌نظیر در حوزه دیپلماسی آب و نیز تحکیم اتحاد و همدلی 2 کشور که می‌تواند راهگشای طرح‌ها و تعاملات آبی با کشورهای همجوار باشد. محرابیان تصریح کرد: پیشنهاد می‌شود، کشورهای حوضه آبریز ارس با تشکیل کارگروه‌های مشترک، سطح همکاری‌ها را برای بهره‍‌برداری مطلوب و توسعه پایدار این رودخانه ارتقا دهند. بی‌تردید کشورهای بالادست و پایین‌دست حوضه آبریز ارس نیازمند تعامل بیشتر در این‌باره بوده‌اند.
وزیر نیرو با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد میزبان کشورهای حوضه آبریز ارس باشد، ادامه داد: ایران با کشورهای همسایه خود در شرق، غرب و شمال دارای معاهدات و تفاهمنامه‌های متعددی است که برخی از آنها نزدیک به 8 دهه قدمت دارند.
وی اظهار کرد: شیرینی بهره‌برداری از این سازه مهم آبی، حاصل دسترنج و زحمات خیل عظیمی از کارگران، مهندسان و مدیرانی است که بخشی از عمر خود را در این مسیر صرف کرده‌اند، بر این اساس لازم می‌دانم از تلاش همه همکاران خود در وزارت نیرو، شرکت مدیریت منابع آب ایران حوضه آبریز ارس، شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی، پیمانکاران و مشاوران به‌ویژه شرکت‌های سابیر، آوان، آذراتفاق به‌عنوان پیمانکاران اصلی و شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس به‌عنوان مشاور طرح و سازندگان و تامین‌کنندگان کالا قدردانی کنم و امید است در آینده شاهد توسعه همکاری‌های 2 کشور باشیم.