کاشی‌آبی‌ها هنوز در خطرند
فرسودگی مدارس، داستان نه‌چندان جدیدی است که گاهی در برخی از شهرها حادثه آفریده است.
در تهران هم، مدارس فرسوده‌ای وجود دارند که به‌دلیل کمبود فضای آموزشی همچنان پذیرای دانش‌آموزان هستند، در حالی که استانداردهای لازم برای تامین امنیت دانش‌آموزان را ندارند. نام مدارس کاشی‌آبی نیز در میان مدارس فرسوده به‌چشم‌می‌خورد. تهران با مسئله‌ای تحت‌عنوان مدارس کاشی‌آبی روبه‌رو است؛ مسئله‌ای که تاکنون گزارش‌های زیادی از آن منتشر نشده و در ظاهر منظور مدارس قدیمی است؛ ساختمان‌هایی که حدود ۶۰ تا ۷۰ سال از عمر آنها می‌گذرد و به‌دلیل آنکه سر در همه آنها با کاشی‌های آبی تزئین شده، با عنوان «مدارس کاشی‌آبی» شناخته می‌شوند.
اگر چرخی در برخی کلانشهرها از جمله تهران بزنیم، روی تابلوی برخی مدارس، سال تاسیس آنها مشاهده می‌شود که به دهه ۳۰ یا ۴۰ برمی‌گردد و اتفاقا این دست از مدارس، سهم بیشتری در میان مدارس پایتخت دارند. اغلب سن بنای این مدارس بیشتر از والدین دانش‌آموزان و معلمان است؛ از همین‌رو به‌نوعی میراث فرهنگی محسوب می‌شوند و نباید دست به تخریب آنها زد. طبق اصل ۳۰ قانون‌اساسی، در جمهوری اسلامی ایران، تامین فضای آموزشی مناسب و ایمن وظیفه دولت است، در حالی که نوسازی و بازسازی مدارس به‌عنوان مهم‌ترین مراکز آموزشی در اولویت دولت نبوده و نیست.
استمداد از شورای شهر
شهریور سال گذشته، مدیرکل آموزش‌وپرورش شهر تهران از لزوم تعیین‌تکلیف مدارس موسوم به «کاشی‌آبی» خبر داد.
به‌گزارش ایسنا، علیرضا کریمیان با حضور در شورای شهر تهران به مسئله وضعیت فضاهای آموزشی در پایتخت پرداخت و گفت: در تهران ۵هزار واحد آموزشی وجود دارد که یک میلیون و ۱۶۰هزار دانش‌آموز در آن درس می‌خوانند و ۱۰۰هزار نفر پرسنل در آموزش‌وپرورش تهران کار می‌کنند، اما وضعیت فضای آموزشی در تهران مطلوب نیست و از این لحاظ، شهر تهران جزو استان‌های آخر است.
سرانه فضای آموزشی
وی با بیان اینکه سرانه فضای آموزشی در سایر شهرها ۵.۲، اما در تهران ۴.۲ است، اظهار کرد: به‌لحاظ فرسودگی و قدمت بنا، استان‌های تهران، البرز و سیستان‌وبلوچستان در رتبه‌های آخر هستند، به‌گونه‌ای که در هر کلاس درس ۸تا ۱۰ نفر اضافی حاضر هستند که باعث افت کیفیت آموزش می‌شوند.
کمبود فضاهای آموزشی
وی با بیان اینکه ما از توان خیرین در مدرسه‌سازی استفاده می‌کنیم، اما با پولی که یک خیر در تهران می‌تواند یک مدرسه ۱۵ تا ۱۸کلاسه بسازد، با همان پول می‌تواند در یک شهر دیگر ۳ تا ۴ مدرسه بسازد، پس تمایل و رغبت برای مدرسه‌سازی کاهش می‌یابد، گفت: سازمان نوسازی آموزش‌وپرورش نیز اعلام کرده است که زمین با کاربری آموزشی در شهر تهران به‌اندازه کافی ندارد. برای مثال، در منطقه ۲۲ که شاهد ساخت‌وساز زیاد هستیم، اگر این ساختمان‌های نیمه‌کاره تکمیل و خانواده‌ها مستقر شوند، شاهد معضل و مشکل جدی در منطقه ۲۲ خواهیم بود.
ورود شورای شهر به مشکلات کاشی‌آبی‌ها
وی ادامه داد: در زمینه موضوع مدارس «کاشی‌آبی» که از محل سهم آموزش‌وپرورش از درآمدهای شهرداری ساخته شده، ما با مشکلات مواجهیم که برای حل آن به شورای شهر آمده ایم.
کریمیان با تاکید بر اینکه این مدارس از محل درآمدهای شهرداری ساخته شده‌اند، گفت: اما مشکل اینجاست که سن این بناها به حدود ۶۰ سال رسیده و ما باید نسبت به تخریب و بازسازی مدارس اقدام کنیم، اما سندی در اختیار نداریم، پس وقتی سراغ خیرین یا سازمان نوسازی می‌رویم، آنها می‌گویند که تنها در زمینه‌هایی ساخت‌وساز می‌کنند که متعلق به آموزش‌وپرورش باشد و از آنجایی که ما سند مالکیت نداریم، در این مدارس ساخت‌وسازی نمی‌کنند، پس از اعضای شورا می‌خواهیم که سند مالکیت به دولت و آموزش‌وپرورش منتقل شود تا این مانع جدی برای تخریب و نوسازی از میان برداشته شود.
وی با بیان اینکه ۸۶ واحد آموزشی می‌تواند به نام دولت و با بهره‌برداری وزارت آموزش‌وپرورش باشد، گفت: در ظاهر آموزش‌وپرورش سهمی از کمیسیون ماده ۵ نیز دارد که این سهم پنهان مانده است و هیچ کمکی در این زمینه دریافت نکرده‌ایم که درخواست داریم این مسئله نیز پیگیری شود.
نوسازی فرسوده‌ها بودجه می‌خواهد
در همین حال، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: آموزش‌وپرورش یکی از مهم‌ترین ارگان‌های کشور به‌حساب می‌آید و مسئولیت سنگینی برعهده دارد.
نرگس معدن‌پور بااشاره به اینکه باید بودجه آموزش‌وپرورش را تقویت کرد، گفت: آموزش‌وپرورش بعد از خانواده، مهم‌ترین نهاد تربیت نسل است و ضرورت دارد مطالبه‌گری لازم از دولت به‌منظور رفع مشکلات این نهاد انجام شود.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران ادامه داد: تقویت بودجه وزارت آموزش و پرورش اهمیت بسیاری دارد، چراکه می‌توان با تقویت بودجه این بخش بسیاری از مشکلات نوسازی مدارس فرسوده را برطرف کرد.
این عضو شورای شهر درباره بودجه‌ای که شورای شهر برای آموزش‌وپرورش استان تهران در نظر گرفت، بیان کرد: شورای شهر تهران برای نوسازی، عمران و مناسب‌سازی مدارس پایتخت در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، ۴۵میلیارد تومان بودجه اختصاص داده است. این بودجه در راستای تجهیز، عمران و مناسب‌سازی حریم مدارس کاشی‌آبی و فرسوده هزینه خواهد شد و تفاهمنامه این اقدامات بین شورای شهر و ۱۰ منطقه آموزش‌وپرورش امضا شده است.
معدن‌پور ادامه داد: پس از حادثه‌هایی که در ساختمان‌های فرسوده اتفاق افتاد، تصمیم بر این شد که ایمن‌سازی مراکز آموزشی در اولویت قرار گیرد. با همین نگاه شورای شهر تهران باید نقش مهمی در ایمن‌سازی مدارس کاشی‌آبی که ۶۰ سال از عمر آنها می‌گذرد، داشته باشد تا دانش‌آموزان بتوانند در محیطی ایمن به تحصیل بپردازند.
وی ادامه داد: مدارس کاشی‌آبی، در محلات کم‌برخوردار شهر تهران واقع شده‌اند و فرسودگی در این مدارس نسبت به سایر مدارس فرسوده تهران مشهودتر است.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که چرا اسناد مدارس کاشی‌آبی همچنان در اختیار شهرداری قرار دارد، گفت: در زمان ساخت این مدارس، اسناد به‌نام شهرداری صادر شده و از همان ۶۰ سال قبل تاکنون این اسناد همچنان به‌نام شهرداری است، اما در نظر داریم هرچه سریع‌تر، این اسناد را به‌نام دولت کنیم.
معدن‌پور در پایان گفت: معلمان و فرهنگیان می‌توانند در رفع بسیاری از مسائلی که ما در شهر تهران با آن مواجهیم، نقش‌آفرینی کنند.
