خاک در کنار آب از اهمیت بسزایی در امنیت غذایی و ادامه حیات موجودات برخوردار است. اهمیت موضوع خاک سبب شده تا ۵ دسامبر در تقویم جهانی به نام آن نام‌گذاری شود. بنا به گفته کارشناسان امر حدود ۹۵ درصد غذا انسان به طور مستقیم به خاک وابسته است و تغذیه و تقویت خاک از اهمیت خاصی برخوردار است.

استمرار حیات بشر با استفاده بهینه از آب و خاک

سیدحسن ربانی، نماینده رهبر معظم انقلاب در وزارت جهاد کشاورزی در همایش خاک گفت: خاک و آب دو سرمایه بزرگ انسانی است. خدا این دو امانت را داده تا در استفاده بهینه‌ای آنها حیات بشر استمرار پیدا کند. وی افزود: در قرآن کریم آمده ما شما را از خاک آفریدیم و از شما انسان انتظار است زمین آباد کند. در قاموس دینی نیز آمده انسان برترین موجودات است که از خاک خلق شده است. او با بیان اینکه آب و خاک ویژگی پاک کنندگی دارد، عنوان کرد: حرص انسان سبب شده خاک و آب روز به روز آلوده‌تر می‌شود؛ در بحث الگوی کشت بدون توجه به مسائل زیست محیطی از سموم شیمیایی استفاده شده که در کنار پساب‌های صنعتی هشداری برای سلامت خاک است. نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: قرآن برای جلوگیری از فرسایش خاک آموزه‌هایی دارد که نخستین آن آبادانی و زراعت است. آموزش بسیار مهم است و باید بدانیم آب و خاک سرمایه نسل‌های آینده بوده که ضرورت حفاظت از خاک را گوشزد می‌کند. فرهنگ‌سازی و قانون‌گذاری موضوع دیگری است. در این باره باید به گذشته خود رجوع کنیم. کتاب‌هایی درباره اهمیت آب و خاک در قرون دوم و سوم نوشته‌شده که می‌توان به نگارش کتاب الغرض نیز اشاره کرد.

غرس یک میلیارد نهال‌ برای صیانت از خاک

وزیر جهاد کشاورزی گفت: یک میلیارد نهال‌کاری در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت. سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی در همایش روز جهانی خاک گفت: در کره زمین مسئله‌ای مهم‌تر از خاک نیست زیرا وجود و غذا ما از خاک است. وی با بیان اینکه تشکیل یک سانتی‌متر خاک به حدود ۷۰۰ سال زمان نیاز است، ادامه داد: در مقیاس زمینی می‌توان گفت خاک از موضوعات تجدیدپذیر است. وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به شرایط جغرافیایی کشور عنوان کرد: سالانه به دلیل شیب‌های تند در شهرهای کشور شاهد سیلاب‌های مخرب در اثر بارش‌ها بوده و یکی از ماموریت‌های وزارت جهاد کشاورزی حفاظت از خاک است. بنابراین در صیانت از خاک وظایف راهبردی برعهده ما بوده و برنامه‌ها با جدیت در حال پیگیری است. ساداتی نژاد افزود: با توجه به نگارش و تدوین برنامه هفتم توسعه ضرورت دارد توجه ویژه به خاک شده و اعتبارات لازم دیده شود. وی اظهار کرد: دولت نگاه مثبت داشته تا با برنامه‌های لازم از فرسایش خاک جلوگیری شده و سرعت این معضل کاهش یابد. وزیر جهاد کشاورزی به برنامه‌های این وزارتخانه اشاره کرد و گفت: در بحث صیانت و پایداری خاک با یک میلیارد نهال‌کاری حرکت‌های جدیدی آغاز شده است. وی یادآور شد: فائو در جمع بندی‌های خود در دهه اخیر اشاره دارد جدی‌ترین راه برای خاک که مادر بشر است امری مهم‌تر از کارهای مردمی و فرهنگی نیست. در این راستا باید از انجمن‌ها و تشکل‌های مردمی تقدیر کرده و آنها را مورد حمایت قرار داد. ساداتی نژاد در بخشی دیگر از سخنان خود عنوان کرد: در حوزه آموزش باید تولید محتوا داشت و مواردی در کتب درسی گنجانده شود. ساداتی نژاد در پایان سخنان خود تاکید کرد: ما بدون حفظ خاک امنیت پایدار غذایی ممکن نیست و باید به این میراث بین نسلی توجه ویژه داشت.

سخن پایانی

بر اساس گزارش فائو، خاک و تغذیه خاک حیاتی است. با توجه به افزایش جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ ظرفیت غذا باید تا ۶۰ درصد افزایش یابد. این در حالی است که یک سوم خاک‌های دنیا تخریب یا توان تولیدی آنها کاهش یافته است. در نتیجه حدود ۲ میلیارد جمعیت جهان از گرسنگی و سو تغذیه رنج می‌برد. به همین دلیل خاک از اهمیت خاصی برای جوامع بشری برخوردار است. بر اساس مطالعات اتحادیه خاک جهان می‌گوید، در هر ۵ ثانیه به اندازه یک گودال خاک از بین می‌رود. این درحالی است که رسیدن به توسعه پایدار در بخش کشاورزی ضروری بوده تا نتایج مطلوب حاصل شود. به گفته بسیاری از کارشناسان در این راستا فرهنگ‌سازی هم نقش پررنگی دارد.