در دو ماه اخیر بسیاری از افراد فکر نمی‌کردند که بازار بازدهی خوبی داشته باشد و مدیران با تجربه نیز از بازار جا ماندند. این ترس هنوز در ذهن بسیاری از افراد وجود دارد. نیروهایی که حس می‌کنند الان فرصت است و سال بعد سال تورمی است، دلار نیما باز هم فاصله خود را کمتر خواهد کرد. گروه‌های کوچک یا هم‌وزنی افزایش نرخ‌های راحت‌تری می‌گیرند. اما برخی سرمایه‌گذاران فکر می‌کنند باید دو هفته صبر کنند تا ببینند ترامپ چه تصمیماتی می‌گیرد.

۴۰ درصد بازدهی برای شاخص کل در کمتر از دو سه ماه کم نیست. این بازدهی واقعی یا نسبت به دلار محسوب می‌شود و تک سهم‌ها می‌توانند مسیری متفاوت از شاخص کل بازار همچنان بازدهی کسب کنند. چراکه به تدریج هزینه‌های آن‌ها افزایش می‌یابد و به دنبال افزایش نرخ‌های خود هستند. آن‌ها احتمالاً همچنان ظرفیت دارند و می‌توانند پتانسیل رشد را داشته باشند. این روزها، به عنوان مثال، در صنعت سیمان، عرضه‌ای که در تابلوهای بورس کالا انجام می‌شود حجم خاصی ندارد، اما تقاضاها همچنان وجود دارد. با دریافت دو یا سه سیگنال قوی‌تر، احتمالاً سرمایه‌ها به سمت صنایع کوچکتر نیز هدایت می‌شوند. هرچند برخی کارشناسان معتقدند عوامل کلان مانند نرخ بهره در عملکرد بورس بسیار موثر است.

محمد اقبال نیا، مدیرعامل شرکت سبدگردان آسمان، در بررسی وضعیت فعلی بازار سهام و نرخ بهره گفت: «نرخ بهره ۳۴ درصدی باعث کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در سهام است. درواقع شرایط اقتصادی به زودی بهبود نخواهد یافت و این مسئله می‌تواند یکی از موانع جدی برای بازار سهام خواهد بود.»

او همچنین به ارتباط بازار سهام با نرخ دلار و تورم اشاره کرد و گفت:« باید چشم‌انداز رشد درآمدها و سودآوری شرکت‌ها روشن باشد تا بتواند در برابر نرخ بهره بالا مقاومت کند. نباید نرخ بهره را مستقیماً با بازار سهام مقایسه کرد، زیرا بازار فعلی به دلار وابسته است و شرکت‌ها از تسهیلات استفاده می‌کنند.»

اقبال نیا همچنین به تفاوت‌های میان شرکت‌ها و تأثیر نوسانات نرخ ارز بر هزینه‌های آنها اشاره کرد و گفت: «برخی شرکت‌ها سودآوری بالاتری خواهند داشت، در حالی که برخی دیگر به دلیل افزایش هزینه‌های تولید دچار مشکل خواهند شد. از طرف دیگر به دلیل شرایط اقتصادی و سیاسی کشور، سرمایه‌گذاری در سهام و طلا همچنان گزینه‌های اصلی باقی خواهند ماند. درواقع تمایل مردم به خرید طلا بالاست. سرمایه‌گذاران باید با توجه به شرایط بازار و ترجیحات خود تصمیم‌گیری کنند.»

اقبال نیا همچنین به تحولات سیاسی و تأثیر آن‌ها بر بازار اشاره کرد و گفت: «این تحولات می‌تواند بر نرخ ارز تأثیر بگذارد و باعث شود که دولت نتواند به راحتی اصلاحات اقتصادی را پیش ببرد. با وجود ارزندگی بازار سهام، در شرایط فعلی خرید سهام برای سرمایه‌گذاران جذابیتی ندارد. بهترین اتفاق ممکن این است که نرخ ارز توافقی به همراه نرخ ارز آزاد رشد کند، بنابراین به دلیل شرایط اقتصادی و سیاسی کشور، سرمایه‌گذاری در سهام و طلا همچنان گزینه‌های اصلی باقی خواهند ماند.»

بازدهی بازار سهام به نسبت دلار

تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بازار سهام در شرایط فعلی با چالش‌های بسیاری مواجه است و سرمایه‌گذاران باید با دقت و احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری کنند. به علاوه، با توجه به تحولات سیاسی و اقتصادی کشور، نمی‌توان به راحتی پیش‌بینی کرد که بازار در آینده چگونه عمل خواهد کرد. بنابراین، تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری نیازمند تحلیل دقیق و بررسی مستمر وضعیت بازار و تغییرات آن است.

چند وقت اخیر از سهام، هم از صندوق‌های درآمد ثابت و هم از صندوق‌هاس طلا خروج پول داشتیم. این نشان می‌دهد که پول‌ها بیرون آمده‌اند و از آبان تا الان سود خوبی گرفته‌اند. شاخص کل حدود ۲۸ درصد، شاخص هم‌وزن ۴۳ درصد و دلار نیما ۵۰ درصد رشد کرده است.

مهدی کلهر کارشناس بورس گفت: «در برخی محصولات تا حدی می‌توان گفت که اثر دلار نیما نشسته است. دلار نیما به صورت نقطه‌ای ۵۰ درصد رشد کرده است، اما اگر میانگین بگیریم، شاید نصف این عدد در صورت‌های مالی باشد. احتمالاً دو سه ماه دیگر همچنان نیاز باشد تا اثر دلار نیما در محصولات پتروشیمی و دیگر محصولات دیده شود. نرخ میانگین بورس کالا نیز به آرامی بالاتر می‌آید و احتمالاً در بهمن ماه اعداد بالاتری نسبت به گزارش‌های مهر و شهریور خواهیم دید.»

او افزود: «مدیران سرمایه‌گذاری معتقدند که دارایی‌های دیگر مانند سکه و دلار تا الان بازدهی بین ۳۰ تا ۴۷ درصد داشته‌اند. شاخص کل و شاخص هم‌وزن نیز بازدهی خوبی داشته‌اند. اما برخی کالاهای کامودیتی مانند فولاد و محصولات پتروشیمی از ابتدای سال تا الان در بازار جهانی کاهش داشته‌اند. به طور کلی ۱۴۰۳ سالی بود که اتفاقات زیادی افتاد، به عنوان مثال، زاگرس که چند سال پیش بالای ۳ میلیون تن تولید می‌کرد، امسال احتمالاً کاهش تولید شدید داشت این افت باعث شده که برخی نتوانند رشد دلار را پوشش دهد.»

کلهر گفت: «بازار اگر بخواهد بخرد، با قدرت بیشتری وارد می‌شود، اما وقتی می‌خواهد بفروشد، با تردید می‌فروشد. درواقع بازار بازدهی بیشتر از دلاری ها داده است و افراد سعی می‌کنند حداقل یک هفته دو هفته صبر کنند تا ببینند رئیس جمهور جدید آمریکا چه رویکردی دارد. دولت نیز به نظر می‌آید که رویکرد جدیدی در پیش گرفته و سعی می‌کند تنش‌ها را کمتر کند.»

او ادامه داد: «در سه سال اخیر شرکت‌ها به خصوص شرکت‌هایی که دنبال افزایش نرخ بودند و سخت موافقت میشد. اما اکنون گروه شوینده، گروه روانکار، قند و شکر و حتی دارو به راحتی افزایش نرخ می‌گیرند. این باعث شده که با توجه به دلار رو به بالا و کاهش فاصله دلار نیما، افراد با ترس از اینکه دوباره جا بمانند، به بازار نگاه کنند. در شرکت‌های بزرگ و به ویژه شرکت‌های مبتنی بر کالاهای اساسی، بخش قابل توجهی از این رشد به دلیل افزایش نرخ دلار بوده است. از اینجا به بعد، تا حدی به این بستگی دارد که ترس ناشی از ریسک سیستماتیک کشور و بدتر شدن موضوع ناترازی چگونه مدیریت شود.»

کلهر در ادامه گفت: «ما در آینده نزدیک سررسید یک ساله گواهی‌هایی داریم که سال گذشته با نرخ‌های بالا صادر شدند و همان‌جا نیز نرخ بهره افزایش یافت. افرادی که یک سال پیش پول خود را در گواهی سپرده با نرخ موثر ۳۶ درصد قرار دادند، اکنون از افزایش نرخ دلار عقب مانده‌اند. در بهمن سال گذشته که این گواهی‌ها صادر شدند، نرخ دلار حدود پنجاه هزار تومان بود و اکنون نزدیک به هشتاد هزار تومان است. سهام‌ خوبی نیز داشتیم، اما سهام‌ ریسکی بودند. یعنی موضوع ریسکی بوده که نوسانات زیادی داشته است. حتی افرادی که فکر می‌کردند تا پایان سال ۱۴۰۳ نرخ دلار حدود هفتاد هزار تومان خواهد بود، اکنون با نرخ هشتاد هزار تومان زیان دیده‌اند.»