چالش خودروسازان با ناترازی انرژی
موضوع توسعه خودروهای برقی در ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که یکی از آنها ناترازی انرژی و کمبود زیرساخت‌های لازم برای پشتیبانی از این نوع خودروهاست. با وجود این مشکلات، کارشناسان معتقدند که ناترازی انرژی نباید بهانه‌ای برای توقف توسعه خودروهای برقی باشد. آنها بر این باورند که اگر ایران قصد دارد در بازار خودروهای برقی رقابت کند، باید همزمان به توسعه زیرساخت‌ها و تقویت سیاست‌های دولتی و تولید داخلی بپردازد.
با وجود برنامه جدی خودروسازان کشور برای تولید و واردات خودروهای برقی و برداشتن گام‌هایی برای ایجاد زیرساخت و گسترش استفاده از خودروهای پاک در کشور با این حال، موضوع ناترازی انرژی دغدغه‌هایی را برای توسعه برقی‌سازی ایجاد کرده که کارشناسان طرح آن را تنها بهانه‌ای برای توقف خودروهای برقی می‌دانند و معتقدند اگر ایران قصد دارد در بازار خودروهای برقی رقابت کند، باید در کنار توسعه زیرساخت‌ها، سیاست‌های دولتی و تولید داخلی را به‌طور همزمان تقویت کند.
ضرورت رویکرد منطقی در برقی‌سازی
با آغاز حرکت جهانی به سمت توسعه خودروهای برقی، وجود وسایل نقلیه الکتریکی در هر کشوری نه فقط یک الزام بلکه نشان‌دهنده پیشرفتی اساسی در حوزه حمل و نقل آن کشور است، اما از نگاه متخصصان، این فرآیند باید در روندی منطقی و با برنامه‌ریزی دقیق و اصولی پیش برود و اسیر هیجان نشود.
در یک سال گذشته در ایران نیز چرخش عجیبی به سمت خودروهای برقی ایجاد شده و در کنار پیوستن تعداد قابل‌توجهی از خودروهای برقی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی، شاهد اقبال بازار به خودروهای برقی هستیم، با این وجود از نگاه کارشناسان، پذیرش گسترده خودروهای برقی به‌عنوان یک جزء حیاتی از اکوسیستم حمل‌ونقل به عاملی مهم یعنی زیرساخت‌های شارژ بستگی دارد.
با این وجود به اعتقاد کارشناسان، توسعه خودروهای برقی در کنار ایجاد بسترهای لازم، نیاز به فرهنگ‌سازی برای مصرف‌کننده دارد و دولت‌ها باید مشوق‌هایی را برای ایجاد فرهنگ استفاده از خودروهای برقی فراهم کنند.
در میان طرح چنین مباحثی درباره الزامات حرکت به سمت برقی‌سازی در کشور، اخیرا بازوی پژوهشی مجلس با توجه به شدت گرفتن ناترازی مصرف برق در کشور در گزارشی اعلام کرده که توسعه خودروهای برقی باید منوط به بلوغ در فناوری و سرمایه‌گذاری زیرساختی باشد. کارشناسان اما مطرح می‌کنند باوجود دغدغه‌های مربوط به ناتراژی انرژی در کشور، اما این مسئله و چالش‌های تامین برق نباید مانعی برای توسعه خودروهای برقی باشد.
براساس این مهم، در یک سال گذشته خودروسازان در راستای سیاست‌های کلان اقتصاد کشور و وزارت صمت و به‌منظور کاهش مصرف سوخت در جهت تولید و واردات خودروهای برقی گام‌های خوبی برداشتند که بدون شک نیازمند زیرساخت‌هایی مانند ایستگاه‌های شارژ سریع است.
تقویت همزمان سیاست‌های دولتی برای تولید و عرضه خودروهای برقی
مدیرعامل پیشین سایپا نیز در این‌باره معتقد است توسعه بازار مصرف خودروهای برقی منوط به ارائه تسهیلات دولتی است که می‌تواند قدرت خرید مردم برای خرید این محصولات را تقویت کند.
سعید مدنی در گفت‌وگو با پرشین خودرو، با تاکید بر اینکه در صورت عدم‌حمایت دولتی، پروژه توسعه برقی‌سازی با شکست روبه‌رو خواهد شد، تصریح کرد: در صورتی که بخواهیم در بازار خودروهای برقی رقابت کنیم و شاهد توسعه برقی‌سازی خودروها در کشور باشیم باید زیرساخت‌ها، سیاست‌های دولتی و تولید داخلی را به‌طور همزمان تقویت کنیم.
به گفته وی توسعه خودروهای برقی به‌عنوان یکی از تحولات تکنولوژیکی بزرگ در صنعت خودرو، به‌طور گسترده‌ای در کشورهای پیشرفته در حال اجراست، اما در ایران، این تکنولوژی هنوز به‌طور جدی مورد توجه قرار نگرفته و با وجود حرکت‌هایی که از سوی خودروسازان در این عرصه انجام شده، اما هنوز صنعت خودرو ایران در زمینه فناوری‌های نوین به‌ویژه خودروهای الکتریکی، با مشکلات بسیاری روبه‌رو است.
این کارشناس ارشد خودرویی با اشاره به اینکه باید صفر تا صد زیرساخت‌ها و شرایط لازم برای پذیرش و تولید خودروهای برقی فراهم شود، تاکید کرد: با وجود هزینه بالای تولید، تلاش‌هایی برای تولید خودروهای برقی با قیمت منطقی و مناسب برای بازار داخلی در دست اجراست، اما همچنان بازار به‌طور گسترده آماده پذیرش این خودروها نیست. یکی از موانع بزرگ در این مسیر، نبود سیاست‌های حمایتی قوی از سوی دولت است.
مدنی اولین چالش عمده در این حوزه را کمبود فناوری‌های لازم برای تولید و توسعه خودروهای برقی دانست و گفت: نبود زیرساخت‌های مناسب، سرمایه‌گذاری ناکافی در تحقیق‌وتوسعه و عدم‌دسترسی به فناوری‌های پیشرفته بخشی از موانعی است که بر سر راه توسعه خودرو برقی در کشور وجود دارد.
چالش ناترازی انرژی، بهانه‌ای برای توقف خودروهای برقی
وی همچنین بر لزوم برنامه‌ریزی بلندمدت برای توسعه برقی‌سازی تاکید کرد و افزود: کشورهای بسیار پیشرفته هم برای توسعه برقی‌سازی از یک برنامه‌ریزی ۲۰ تا ۳۰ ساله پیروی کرده‌اند؛ بنابراین حرکت در این راستا ضمن برنامه‌ریزی، نیاز به تغییرات اساسی در حوزه فرهنگ و ایجاد زیرساخت‌های مهم و اساسی از جمله شبکه برق و ایستگاه‌های شارژ برای این خودروها دارد.
مدیرعامل اسبق سایپا علاوه بر آن تدوین قوانین و مقررات برای پذیرش و استفاده از خودروهای برقی را ضروری عنوان کرد و گفت: نبود چنین اصل مهمی می‌تواند فرآیند توسعه این تکنولوژی‌های نوین را با چالش مواجه کند؛ بنابراین دولت باید با تدوین مقررات و سیاست‌های حمایت از این فناوری، به تسهیل فرآیند تحقیق‌وتوسعه و تولید خودروهای برقی کمک کند.
در هر حال کارشناسان توسعه خودروهای برقی را با در نظر گرفتن الزاماتی، راه‌حلی برای کاهش آلودگی و وابستگی به سوخت‌های فسیلی و رفع ناتراژی انرژی در کشور می‌دانند که باید در کنار توجه به توسعه آن، به رفع چالش‌های موجود در تأمین برق هم اهتمام شود نه اینکه این بهانه‌ای برای توقف تولید خودروهای برقی شود.
سخن پایانی
با توجه به روند جهانی حرکت به سمت خودروهای برقی، وجود این وسایل نقلیه در هر کشوری نه‌تنها یک الزام، بلکه نشان‌دهنده پیشرفت در حوزه حمل‌ونقل است. اما این فرآیند نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و منطقی دارد و نباید تحت‌تأثیر هیجانات قرار گیرد. در سال گذشته، شاهد افزایش توجه به خودروهای برقی در ایران بوده‌ایم، با ورود تعداد قابل‌توجهی از این خودروها به ناوگان حمل‌ونقل عمومی و افزایش تمایل بازار به خرید آنها. اما پذیرش گسترده این خودروها به زیرساخت‌های شارژ وابسته است. از سوی دیگر، فرهنگ‌سازی برای استفاده از خودروهای برقی و ایجاد مشوق‌های دولتی برای ترغیب مصرف‌کنندگان نیز از الزامات مهم در این زمینه است. کارشناسان بر این باورند که بدون حمایت‌های دولتی، پروژه توسعه برقی‌سازی ممکن است با شکست روبه‌رو شود. در نهایت، برای موفقیت در توسعه خودروهای برقی، نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت و تغییرات اساسی در فرهنگ و ایجاد زیرساخت‌های ضروری وجود دارد. کشورهای پیشرفته نیز برای توسعه برقی‌سازی به برنامه‌ریزی‌های بلندمدت متکی هستند.
