امروز گرچه سال‌هاست که در صداوسیما خبری از «اوشین» نیست و اعزام نیروی کار به ژاپن نیز منتفی شده، اما فروشگاه‌های تاناکورا همچنان به فعالیت خود در سطح شهرها ادامه می‌دهند و لباس‌های کارکرده و استوک اما برند آنها همچنان خریداران خاص خود را دارد. در سال‌های اخیر باوجود غیرقانونی اعلام شدن این کسب‌وکار، فعالان این بازار همچنان به واردات پوشاک به‌صورت قاچاق و عرضه آنها مشغولند و ظاهرا باوجود اقدامات انجام شده بخش‌های نظارتی، رونق فروشگاه‌های تاناکورا ادامه دارد. اما آیا فعالیت این فروشگاه‌ها واقعا سودآور است؟ و آیا وجود آنها صنعت پوشاک کشور را از نظر اقتصادی مورد تهدید قرا رمی‌دهد؟ در این شماره روزنامهصمتنگاهی به این بازار و اثرات آن بر صنعت پوشاک کشور داشته‌ایم و با دست‌اندرکاران و فعالان این حوزه به گفت‌وگو نشسته‌ایم. با ما در این گزارش همراه باشید: 

پوشاک تاناکورا محلی از اعراب ندارد

مجید افتخاری، عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران در گفت‌وگو باصمت درباره بازار پوشاک تاناکورا در کشور گفت: پوشاک تاناکورا و بازار داغ آن مربوط به سال‌ها قبل و زمانی است که عرضه برندهای معروف پوشاک دست دوم با قیمت‌های پایین در کشور رونق داشت اما امروز نگاه مردم جامعه به پوشاک تغییر کرده و این بازار مانند گذشته رونق ندارد. افتخاری در این باره تاکید کرد: در حال ‌حاضر بخش عمده جامعه به‌دلیل رعایت اصول بهداشتی تمایلی به استفاده از این نوع پوشاک ندارند و مخاطبان این بازار بخش بسیار کوچکی از جامعه را تشکیل می‌دهند که معمولا دلیل مراجعه آنها به این فروشگاه‌ها کم بودن توان مالی نیست. 

وی در توضیح این موضوع تصریح کرد: در حال ‌حاضر مخاطبان پوشاک تاناکورا بیشتر اقشاری از جامعه هستند که نه به‌علت نیاز فیزیولوژیک که بیشتر به‌دلیل نیاز روانی خود تمایل دارند حتما پوشاک برند بپوشند، وگرنه با صرف هزینه‌هایی کمتر از آنچه برای خرید پوشاک تاناکورا در نظر گرفته می‌شود، به‌راحتی می‌توان در فروشگاه‌های رسمی پوشاک، لباس نو خریداری کرد. افتخاری در این باره افزود: به‌طور قطع در سطح شهر فروشگاه‌هایی هستند که لباس نو با نرخ کمتر از پوشاک تاناکورا عرضه می‌کنند و نمی‌توان گفت دلیل مراجعه به فروشگاه‌های تاناکورا نبود تمکن مالی مخاطبان آن است. 

وی در ادامه درباره تاثیر بازار پوشاک تاناکورا بر صنعت پوشاک کشور نیز بیان کرد: این بازار که در شهر تهران محدود به چند فروشگاه غیر‌قانونی می‌شود، بدون شک نمی‌تواند صنعت پوشاک کشور را تحت تاثیر قرار دهد و تمرکز بر این موضوع بیشتر آدرس غلط دادن به مردم است. 

 افتخاری درباره این موضوع اضافه کرد: البته شکی در این نیست که فروشگاه‌های پوشاک تاناکورا فروشگاه‌هایی غیرقانونی هستند و بازرسان اتحادیه و نهادهای نظارتی نیز در صورت مشاهده این موارد اقدام به تعطیلی و پلمب کردن این واحدها می‌کنند. 

وی همچنین در این باره یادآور شد: مشکلاتی که در حال ‌حاضر صنعت پوشاک کشور از آن رنج می‌برد، ناشی از برنامه‌ریزی‌های کلان و نداشتن استراتژی مشخص در این صنعت است؛ بنابراین اگر قرار است اقدامی برای حمایت از صنعت پوشاک کشور انجام شود نمی‌توان آن را به تعطیل کردن چند فروشگاه کوچک در سطح پایتخت محدود کرد و انتظار نتیجه مطلوب در سطح کلان این صنعت داشت. افتخاری در پایان با اشاره به وضعیت نامساعد صنعت پوشاک کشور در سال‌های اخیر گفت: برای اینکه شاهد رونق گرفتن صنعت پوشاک کشور باشیم نیاز به برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات در سطح کلان داریم تا کالای ایرانی از نظر نرخ و کیفیت قابل‌رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی شود؛ در غیر این صورت با وعده‌های غیرعملی و مقطعی نمی‌توان امیدی به بهبود وضعیت صنعت پوشاک در کشور داشت.

کدام بازار زیرزمینی؟! 

امیر لطفی، فعال بازار و تولیدکننده پوشاک درباره نقش «تاناکورایی‌ها» در بازار پوشاک کشور در گفت‌وگو باصمتعنوان کرد: فروشگاه‌های پوشاک تاناکورا سال‌های زیادی است که در کشور مشغول فعالیت هستند و نمی‌توان حضور آنها در این بازار را پدیده تلقی کرد.

لطفی درباره فعالیت غیرقانونی این فروشگاه‌ها در شهرهای مختلف عنوان کرد: شاید فعالیت علنی چنین فروشگاه‌هایی در شهرهای کوچک و کم‌جمعیت امکان‌پذیر نباشد، اما در تهران به‌راحتی می‌توان در خیابان‌های مرکز شهر از جمله ولیعصر، جمهوری اسلامی و میدان رازی (گمرک) و بازار تهران فروشگاه‌های فعال در این حوزه را یافت. این فعال حوزه پوشاک درباره نقش فروشگاه‌های تاناکورا در بازار پوشاک کشور گفت: موضوع پوشاک تاناکورا و پوشاک استوک و قاچاق دو موضوع کاملا متفاوت است و نباید آنها را با هم یکی دانست. پوشاک قاچاق و استوک وارد شده به کشور که حجم آنها کم هم نیست، معمولا در فروشگاه‌های لوکس و رسمی پوشاک عرضه می‌شوند. این نوع پوشاک به‌دلیل قیمت‌های پایین‌تر و کیفیت مطلوب‌تر طرفداران خاص خود را دارند و به‌عنوان رقیب پوشاک تولید داخل شناخته می‌شوند. وی درباره پوشاک تاناکورا نیز گفت: حجم عرضه این لباس‌ها در کشور آنچنان زیاد نیست که بتواند رقیبی برای صنعت پوشاک تلقی شود؛ ضمن اینکه این نوع پوشاک معمولا مخاطب عمومی ندارد و طرفداران آن گروه خاصی هستند که تاثیر چندانی نیز در تولید داخلی ندارند. لطفی درباره درآمدزایی پوشاک تاناکورا برای فعالان آن گفت: البته در سال‌های اخیر افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی باعث شده صاحبان فروشگاه‌های تاناکورا بعضا درآمدهای مطلوبی به‌دست بیاورند، زیرا سرمایه‌گذاران این کسب‌وکار معمولا خرید خود را به‌صورت کیلویی انجام می‌دهند و پس از دسته‌بندی براساس مواردی مانند برند، کیفیت و میزان کارکردگی، آنها را به‌صورت تکی به فروش می‌رسانند. البته این سود در مقیاس کشوری نمی‌تواند تاثیر چندان بر رونق صنعت پوشاک کشور بگذارد. وی در پایان گفت: آنچه امروز صنعت پوشاک کشور را دچار آسیب می‌کند، فراتر از چند فروشگاه پوشاک تاناکوراست و باید آن مشکلات مد نظر دست‌اندرکاران قرار گیرند.

سخن پایانی

باتوجه به آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد بیشتر دست‌اندرکاران و فعالان صنعت پوشاک در کشور بر این موضوع اتفاق نظر دارند که نمی‌توان و نباید مشکلات موجود در این صنعت را به دوش مواردی خرد مانند فروش پوشاک تاناکورا انداخت. در واقع به‌عقیده این گروه عرضه پوشاک تاناکورا در کشور گرچه از دیدگاه شخصی می‌تواند سود مطلوبی را نصیب صاحبان این کسب‌وکار غیرقانونی کند، اما در مقیاس کلان نمی‌تواند در مشکلات صنعت پوشاک نقش چندانی داشته باشد. موضوع ادامه فعالیت فروشگاه‌های پوشاک تاناکورا باوجود ممنوعیت فعالیت، موضوعی است که بیشتر باید از سوی نهادهای متولی سلامت و بهداشت مورد پیگیری باشد و برای حمایت از صنعت پوشاک باید به فکر نسخه‌ای بهتر بود.