صنعتیسازی، انقلابی در ساختوساز
عطا آیتالهی کارشناس بازار مسکن
اگر تامین مالی و زیرساختهای صنعتیسازی فراهم شود، یک تغییر روش نیست، بلکه انقلابی در صنعت ساختمان رخ خواهد داد، بهطوریکه باید شاهد کاهش ۵۰ درصدی زمان ساخت برای واحدهای مسکونی باشیم.
به این ترتیب در صورت استفاده از این روش در یک بازه زمانی کوتاه، تعداد ساخت واحدهای مسکونی تا ۲ برابر افزایش خواهد یافت و سرعت در گردش سرمایه و بازگشت سرمایه انبوهسازان به حداقل زمان خواهد رسید.
با اینکه صنعتیسازی باید بهصورت انبوه انجام شود، در غیر این صورت هزینهبر خواهد بود، اما در تعداد محدود هم بهصرفه است، چراکه از یکسو، بهرهبرداری و عمر مفید ساختمانها را افزایش میدهد و از سوی دیگر، نخالههای ساختمانی و مصرف انرژی در ساختمانها را کاهش خواهد داد.
صنعتیسازی بهصورت کلان بر افزایش راندمان تولید مسکن در سطح کشور، افزایش عمر مفید، کاهش نخالههای ساختمانی، صرفهجویی در مصرف انرژی، برقراری تعادل بین عرضه و تقاضا و هزینه نگهداری تاثیر مثبت خواهد داشت، بهطوریکه برخی سازندگان مسکن نیز اعلام کردهاند که استفاده از سیستمهای نوین ساختمانی، کمهزینه خواهد بود.
البته ناگفته نماند که صنعتیسازی موجب افزایش ایمنی هنگام ساختوساز هم میشود. در حال حاضر شاهد آن هستیم که بسیاری از کارگران جان خود را در پروژههای ساختمانی از دست میدهند، بنابراین با استفاده از صنعتیسازی، میزان حوادث کار هم کاهش مییابد.
در حالی ایران در صنعتیسازی نسبت به کشورهای اروپایی و حتی مجاور عقب مانده است که ظرفیتهای لازم برای توسعه صنعتیسازی در کشور وجود دارد. بهعبارتی جامعه بزرگی از مهندسان در این زمینه تحصیل کردهاند و آماده ارائه خدمات هستند، اما بهرهبرداری مناسبی از این نیروی خبره صورت نمیگیرد.
شرایط اقتصادی مهیا نیست
همچنان ساختمانسازی به روش سنتی انجام میشود، البته شرایط هم برای صنعتیسازی فراهم نیست، چراکه اقتصاد کشور با تورم بالا دستوپنجه نرم میکند و ثبات ندارد، بنابراین سرمایهگذاران حتی اگر قصد حرکت در چنین مسیری را داشته باشند، بسیار بااحتیاط گام برخواهند داشت، زیرا سرمایهگذاری در یک بخش اقتصادی بدون بازگشت سرمایه به ضررشان تمام خواهد شد.
با اینکه صنعتیسازی باید در پروژههای بزرگ مورداستفاده قرار گیرد، اما شاهد آن بودیم که در طرح نهضت ملی و مسکن مهر مورداستفاده قرار نگرفت. در واقع از آنجایی که این طرحها به بودجه بالایی نیاز دارند، ریسک بالای سرمایهگذاری را هم افزایش میدهند. در واقع سرمایهگذاران ترجیح میدهند بهشکل سنتی دست به ساختوساز بزنند.
جای خالی نظارت و سیاستهای حمایتی
از آنجایی که اقتصاد کشور قابلپیشبینی نیست، سرمایهگذار هم قادر نخواهد بود تا هدفگذاری بلندمدت برای فعالیت خود داشته باشد. از سوی دیگر بهعلت اینکه قوانین حمایتی هم در این زمینه وجود ندارد، طبیعی است شرکتهایی که در این زمینه فعال بودهاند، تعطیل شوند.
باتوجه به اینکه براساس برنامه هفتم توسعه باید حدود ۱۵درصد ساختمانها صنعتیسازی شوند، وظیفه وزارت راهوشهرسازی است تا نظام مهندسی را مجبور به نظارت بر روند صنعتیسازی ساختمانها کند. اما از آنجایی که سالهاست در بخش نظارت دچار ضعف شدیم، ساختمانسازی آنطور که باید و شاید اصولی و براساس قواعد پیش نمیرود.
سرمایهگذاران شرایط اقتصادی کشور را میسنجند، اگر سرمایهگذاری در بخشی برایشان سودآور باشد، حتما وارد آن حوزه خواهند شد، حتی اگر خبری از مشوق نباشد. بنابراین تا زمانی که اوضاع اقتصادی کشور بهبود نیابد، نباید انتظار داشت سرمایهگذاران بهسمت صنعتیسازی حرکت کنند.
