ارتباطات موثر قلب تپنده کسبوکار
ایمان اخباراتی دکترای مدیریت و مدرس دانشگاه
همه ما برای مدیریت زندگی به پول نیاز داریم، گاهی حتی عاشق آن میشویم. اما اشکالی ندارد اگر امروز صادقانه درباره نقش پول در کسبوکار صحبت کنیم. در حقیقت باید به مقوله ثروت نگاه سازنده داشت. اگر بهدنبال پول هستید، اولا کار اشتباهی نمیکنید. اما اگر پول بهسمت شما نمیآید، شاید به این دلیل است که به آن احترام نمیگذارید یا آن را بهدرستی نمیشناسید.
تجربه به من نشان داده که عمقبخشی به دانش، رمز ماندگاری در کسبوکار است. متاسفانه کمتر از ۱۰درصد افراد حاضرند به جزئیات ورود کنند، در حالی که موفقیت در اقیانوس تجارت، نیازمند شناخت لایههای پنهان است. دنیای کسبوکار را میتوان به «اقیانوسی با عمق نامحدود»، تشبیه کرد. در این فضا باید بهجای سطحینگری، مهارتهای تخصصی خود را تقویت کنید. در این مسیر، انتخاب راه و تلاش برای تخصصگرایی، تفاوت میان شکست و پیروزی است.
بهعلاوه اینکه برای موفقیت در این مسیر، باید بر اهمیت کار تیمی و استفاده از ظرفیتهای جمعی برای دستیابی به موفقیتهای علمی و اقتصادی توجه ویژه کنید. باید با تشکیل تیمی منسجم بتوانید از ظرفیتهای علمی یکدیگر استفاده کنید.
«ارتباطات» و «همگرایی تیمها» در موفقیت کسبوکارها دارای نقش حیاتی است. تنها نکته کلیدی این است که همه اعضای تیم باید همگن و هممسیر باشند. برخی افراد، اگرچه انسانهای ارزشمندی هستند، اما لزوما همسو با اهداف ما حرکت نمیکنند. گاهی مجبوریم آنها را از «کشتی» پیاده کنیم، بدون آنکه ارتباط انسانی ما قطع شود.
ارتباطات یکی از مهمترین مولفههای کسبوکار است. ارتباطات فقط علم برقراری دیالوگ نیست! از نظر من، ارتباطات یعنی خوب شنیدن، خوب دیدن، خوب توجه کردن و پرداختن به جزئیاتی که دیگران از آن غافل میشوند. این مهارت، همان چیزی است که آن را «بیزینس اسپایدرمن» مینامم؛ هنر تنیدن تارهایی از تعاملات استراتژیک که کسبوکار شما را به اوج میرساند.
ارتباطات موثر، صیقل دادن توجهها و تبدیل آنها به فرصت است. وقتی پارتنرتان حرف میزند، باید بتوانید فراتر از کلماتش را بشنوید و نیازهای ناگفتهاش را ببینید. این هنر، نیازمند تمرین مداوم و خروج از منطقه امن ذهنی است.
اما باید نگاهی نو به مقوله ارتباطات داشت و «ارتباط با خود» بهعنوان نخستین و حیاتیترین نوع ارتباط مطرح است. یعنی قبل از هر چیز، باید ظرفیتهای خود را بشناسید. مثل یک وزنهبردار که میداند چقدر میتواند وزنه بزند، شما هم باید بدانید، چقدر تحمل دارید. رویاپردازی بدون شناخت واقعیت، راه بهجایی نمیبرد. سرمایهگذاری روی خودتان را جدی بگیرید و تردید نکنید!
ارتباط موثر با دیگران نیز دارای اصولی است که برای برقراری این ارتباط موثر باید این اصول را بشناسید و رعایت کنید. ارتباطات واقعی، تعارفی نیست! باید در پروتکل رفتاریتان صداقت، تخصص و تعهد را جای دهید. اگر در حوزهای شاخص نباشید، به درد طرف مقابل نمیخورید. دروغ خط قرمز مطلق است و زرنگی واقعی این است که اول امتیاز بدهید، نه اینکه امتیاز بگیرید.
براساس پژوهشها، بیش از ۷۰ درصد موفقیت کسبوکارها به کیفیت شبکه ارتباطیشان وابسته است. یک ایده عالی بدون ارتباطات خوب میمیرد و میسوزد، اما یک ایده معمولی با شبکهسازی قوی میتواند بهپرواز درآید و امپراتوری بسازد. سرمایه واقعی شما مدرک، زیبایی یا حتی پول نیست؛ مزیت رقابتی واقعی، توانایی شما در برقراری ارتباط با آدمهای تندخو، معمولی، مهربان و حتی غیرقابلپیشبینی است. هنر شما این است که از هر تیپ شخصیتی، فرصت خلق کنید. اگر فقط با آدمهای مهربان و همفکرتان راحتید، شکست میخورید! هنر واقعی این است که در کمال احترام، با هر سلیقهای تعامل کنید.
علاوه بر موارد یادشده، موفقیت در کسبوکار نیز دارای چند اصل کلیدی است. یکی از این اصول، استقبال از پیشرفت فردی است که میتواند منجر به رشد جمعی شود. بنابراین هرگونه حسادت در فضای کسبوکار ممنوع است. اگر دوستتان رشد کند، شما باید خوشحالتر شوید! ارتقای دیگران، سرمایهگذاری روی شبکه ارتباطی خودتان است. هرچه اطرافیانتان بالاتر بروند، شما هم بالاتر خواهید رفت.
اصل بعدی «شبکهسازی هدفمند» و «انطباق با تحولات جهانی» است که میتواند نقش حیاتی در موفقیت کسب وکارها داشته باشد. شاید بد نباشد که به طراحی هوشمندانه ایرباس A۳۸۰ اشاره کنیم. گرانترین هواپیمای دنیا در طبقه دوم خود یک لانج ویژه دارد؛ جایی که مسافران فرستکلاس و بیزینسکلاس، نهفقط برای استراحت، بلکه برای «معاشرت سازنده» دور هم جمع میشوند. این طراحی نشان میدهد چرا ارتباطات در سطوح بالا، یک سرمایهگذاری استراتژیک است. ویآیپی بودن فقط به امکانات فیزیکی نیست، به توانایی خلق فرصت از دل تعاملات است.
لزوم شناخت جغرافیای اقتصادی نیز از دیگر این اصول ضروری و کاربردی است. «ارتباط با مکانها» شما را به شناخت جغرافیایی میرساند. یعنی سوار متروی شهرهای مختلف شوید، بهجای مهاجرت، مسافرت کنید و نیازهای واقعی مردم را بفهمید. ببینید که یک بطری آب در سوپرمارکت، هتل هفتستاره و صحرا قیمتهای متفاوتی دارد.
نکته دیگر توجه به «تحولات فناوری» است که نمیتوان نادیده گرفت. ۸۰ درصد برندهای برتر امروز، تکنولوژیمحور هستند. پدربزرگم با چرتکه موفق بود، پدرم با ماشینحساب، من با کامپیوتر و فرزندانم با هوشمصنوعی کار خواهند کرد. اگر ارتباطتان را با علم و فناوری روز قطع کنید، محکوم به حذف از بازارید.
در هر ۴ انقلاب صنعتی ـ از ماشین بخار تا هوشمصنوعی ـ کسبوکارهای بسیاری نابود شدند، اما تنها چیزی که هرگز ضعیف نشد، ارتباطات بود. در هر دوره، شکل ارتباطات پیچیدهتر و قدرتمندتر شد. این یعنی شبکهسازی، خون در رگهای بیزینس است.
و در نهایت اینکه، نباید نگاه کوتاهمدت به کسبوکارتان داشته باشید. رفتارهای سوداگرانه در بیزینس جواب نمیدهد. موفقیت مثل پرتقالی است که باید در سبد ارتباطاتتان برسد. این سبد را با ترکیبی از روابط انسانی، دانش فنی و شناخت مکانها پر کنید. صبر، ستونفقرات این فرآیند است.
ارتباطات، بیمه عمر کسبوکار شماست. اگر امروز احساس میکنید در جایگاه مالی مطلوب نیستید، اشکال از شبکه ارتباطیتان است. خداوند درهای رزق را از جایی باز میکند که انتظارش را ندارید، اما شرطش این است که شما نخستین قدم را بردارید.