ایران از جمله کشورهای غنی و ثروتمند جهان به‌لحاظ بهره‌مندی از ذخایر و ظرفیت‌های معدنی به‌شمار می‌آید؛ به‌نحوی‌که در حال‌ حاضر در میان ۱۵کشور برتر معدنی جهان قرار گرفته است. هم‌اکنون میزان ذخایر سنگ‌آهن جهان به‌عنوان مهم‌ترین ماده معدنی مورداستفاده در تولید فولاد، حدود ۱۸۰میلیارد تن تخمین زده می‌شود و ایران با سهم حدود 2 میلیارد و ۷۰۰ میلیون تنی، ۱.۵ درصد از ذخایر سنگ‌آهن جهان را در اختیار دارد. بیشترین ذخایر سنگ‌آهن کشور در استان‌های خراسان‌رضوی، یزد و کرمان واقع شده است که از جمله می‌توان به منطقه سنگان در جنوب استان خراسان‌رضوی اشاره کرد. باتوجه به اهمیت تامین پایدار سنگ‌آهن و در ادامه تولید کنسانتره و گندله موردنیاز شرکت‌های فولادی در راستای تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ و همچنین ارتقای جایگاه ایران در میان ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد جهان در ماه‌های پیش‌رو، احداث کارخانجات تولید کنسانتره و گندله در مناطق آهن‌خیز کشور به‌ویژه سنگان در دستور کار قرار گرفته است.

شرکت فولاد شرق کاوه، یکی از شرکت‌های فولادی کشور به‌شمار می‌آید که هم‌اکنون با هدف تولید ۲.۵ میلیون تن کنسانتره در فاز اول و افزایش ظرفیت تولید کنسانتره به 5 میلیون تن در فاز دوم و همچنین تولید 5 میلیون تن گندله، در منطقه سنگان در حال فعالیت است. شرکت فولاد شرق کاوه با سرمایه‌گذاری بنیاد مستضعفان جمهوری اسلامی ایران در جنوب استان خراسان‌رضوی (معادن سنگ‌آهن سنگان) در راستای محرومیت‌زدایی، ایجاد اشتغال و تکمیل زنجیره فولاد، با هدف تولید سالانه ۲.۵ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن در زمینی به مساحت حدود ۴۰۰ هکتار در ابتدای سال ۱۴۰۱ به‌بهره‌برداری رسید. یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در راستای تامین سنگ‌آهن موردنیاز خود با آن مواجهیم، کوهستانی بودن مسیر حمل و شیب بالای جاده است که خوشبختانه با همکاری مشاور پروژه، توانستیم جاده‌ای با شیب استاندارد را طراحی و در ادامه اجرایی کنیم. تامین نشدن به‌موقع و کافی سنگ‌آهن، کیفیت پایین و وجود باطله‌های فراوان در کلوخه تحویلی و قیمت‌گذاری دستوری، از دیگر معضلاتی است که در این زمینه با آن روبه‌رو هستیم و امیدواریم در ادامه بتوانیم کلوخه را با کیفیت لازم و در زمان مقرر تامین کنیم. از جمله مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی تمامی تولیدکنندگان کنسانتره در کشور، می‌توان به نبود محلی برای جمع‌آوری و دپوی اسلاری باطله اشاره کرد. به‌منظور رفع این معضل، ما سد باطله‌ای به ظرفیت ۲.۵ میلیون تن احداث کرده‌ایم و باطله موجود را در این سد رها می‌کنیم. در ادامه باطله جمع‌آوری‌شده در داخل سد پس از تبخیر آب باقیمانده، به محل‌هایی که برای دپوی باطله در نظر گرفته شده است، حمل می‌شود. همچنین به‌منظور برگشت آب اضافی به چرخه تولید، محلی را برای ذخیره آب در نظر گرفته‌ایم و از این طریق، حدود ۵۰ درصد آب را پس از ته‌نشین شدن گل‌ولای به چرخه تولید برمی‌گردانیم. در همین راستا، باتوجه به مشکل کم‌آبی در سال‌های اخیر و استقرار صنایع آب‌بر در مجموعه معادن سنگ‌آهن سنگان، با هدف بهینه‌سازی مصرف آب و بازیافت آب همراه باطله و جلوگیری از مصرف بی‌رویه منابع زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی، پروژه احداث سالن آبگیری از باطله در راستای برگشت حدود ۹۵ درصد آب به چرخه تولید را در دست اقدام داریم و هم‌اکنون در حال تهیه اسناد مناقصه برای انتخاب پیمانکار این پروژه زیست‌محیطی هستیم. محدودیت تامین انرژی در روزهای مختلف سال، یکی دیگر از معضلاتی است که نه‌تنها تولیدکنندگان کنسانتره و گندله بلکه تمامی شرکت‌های فولادی با آن مواجهند؛ در همین راستا، احداث نیروگاه‌های خودتامین، می‌تواند نقش بسزایی در رفع این معضل ایفا کند. در راستای تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴، حدودا به ۸۰ میلیون تن کنسانتره نیاز داریم که در حال ‌حاضر، ظرفیت تولید حدود ۶۰ میلیون کنسانتره در کشور ایجاد شده است. باتوجه به توسعه نامتقارن در زمینه تولید گندله و آهن‌اسفنجی و اختلاف چشمگیری که با اهداف تعیین‌شده وجود دارد، ضرورت توسعه در این بخش در راستای تحقق افق ۱۴۰۴ بیش از پیش احساس می‌شود. یکی دیگر از چالش‌های مهم منطقه صنعتی سنگان، پایین بودن ظرفیت حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی است که باتوجه به اهمیت بالای این منطقه در زمینه تامین خوراک موردنیاز شرکت‌های بزرگ فولادی همچون فولاد‌مبارکه و فولادخوزستان، توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی باید در دستور کار دولت و مسئولان قرار بگیرد. در حال ‌حاضر بخش معدن و صنایع‌معدنی به‌عنوان یکی از شاخصه‌های مهم اقتصادی کشور، نقش مهمی در توسعه و رشد سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند. در این راستا، دولت می‌تواند نقش مهمی در توسعه و رشد این بخش همگام با تصویب قوانین و مقررات کارشناسانه، تسهیل در اخذ مجوزهای لازم، ارائه تسهیلات مالی و اعتباری و تشویق به سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع‌معدنی به‌ویژه فولاد داشته باشد. همچنین، دولت باید با ایجاد یک بستر مناسب برای صادرات محصولات معدنی و فلزی، زمینه حضور هرچه بیشتر فعالان این بخش در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی را فراهم سازد. یکی دیگر از اقدامات مهم و ضروری که بنا بر تاکید رهبر معظم انقلاب باید در دستور کار دولت قرار گیرد، کاهش تصدی‌گری و واگذاری امور به بخش خصوصی است؛ چراکه سرمایه‌گذاری فعالان بخش خصوصی در حوزه معدن و صنایع‌معدنی، توسعه اشتغالزایی و ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر و در نهایت رشد اقتصادی را به‌همراه خواهد داشت. در حال‌ حاضر فرسودگی ماشین‌آلات و عدم‌بروزرسانی تکنولوژی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های بخش معدن به‌ویژه در حوزه اکتشاف و استخراج محسوب می‌شود. از این‌رو، بروزرسانی تکنولوژی و واردات ماشین‌آلات جدید در حوزه اکتشاف و استخراج سنگ‌آهن و در ادامه تولید کنسانتره و گندله، می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در کیفیت و کمیت استخراج و تولید ایجاد کند. به علاوه، با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته، دسترسی دقیق‌تر و سریع‌تری به معادن ایجاد شده است و فرآیند استخراج و تولید بهینه‌سازی خواهد شد. همچنین، استفاده از ماشین‌آلات جدید و پیشرفته، می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری کمک کند. با این حال، برای ارزیابی دقیق تاثیر بروزرسانی تکنولوژی و واردات ماشین‌آلات جدید، باید به شرایط خاص هر معدن و شرکت تولیدی نیز توجه کرد.