درد بازار مسکن آگهیهای توخالی نیست
سعید لطفی- دبیر اتحادیه مشاوران املاک تهران
بهنظر میرسد که بهزودی هویت ارکان آگهیهای ملکی احراز خواهد شد و سکوهای اینترنتی فقط مجاز به انتشار آگهیهای بااصالت خواهند بود. این بدان معنی است که فقط آگهیهایی منتشر شوند که پاسخ استعلام آنها از سامانه ملی املاک و اسکان مثبت باشد. در این آگهیها، هویت مالک، ملک و آگهیدهنده احراز شده و میتوان اطمینان داشت که ملک واقعی است و آگهیدهنده به قصد نرخسازی، اخلال در بازار یا هر مقصود دیگری، اقدام به درج آگهی نکرده است.
این اقدام، هرچند کار مهمی است و میتواند در شفافسازی فضای بازار موثر باشد، اما نمیتواند بهتنهایی معجزهای در بازار مسکن ایجاد کند. واقعیت این است که درد بازار مسکن و اجاره، فقط آگهیهای توخالی، تکراری یا دروغ نیستند و در اینسوی ماجرا، بازار با کسری تولید مسکن، حرفهای نبودن بازار اجاره و پایین آمدن قدرت خرید مردم مواجه است. آگهیهای بااصالت، میتوانند مانع از سردرگمی مردم شده و نمای بازار و برآوردهای قیمتی آن را به واقعیت نزدیکتر کنند؛ اما این اقدام، تنها میتواند به شفافسازی ویترین بازار کمک کند و نمیتواند راه را برای خانهدار شدن کسانی که قدرت خرید را از دست دادهاند، کوتاه کند. دولت در طرح نهضت ملی مسکن، بهدنبال خانهدار کردن اقشاری است که در مقابل تورم افسارگسیخته سالهای اخیر در بازار مسکن خلع سلاح شدهاند و رویای خانهدار شدن آنها در بازار آزاد محققشدنی نیست. امیدواریم گرههای این نهضت باز شود تا بخشی از نیازمندان مسکن کشور، خانهدار شوند. همچنین، دولت و مجلس در تلاش هستند با استفاده از ابزارهای قانونی، سفتهبازی، احتکار و قیمتسازی در بازار مسکن را حذف کنند یا بهحداقل برسانند. سالهاست که راهاندازی اجارهداری حرفهای برای ساماندهی بازار مسکن و کمک به مستاجران در دستور کار قرار دارد. همچنین هر ساله تدابیری برای پرداخت وام کمکودیعه مسکن به مستاجران نیازمند اندیشیده میشود. این اقدامات نشان میدهد که سیاستگذاران از مشکلات واقعی بازار مسکن آگاهی دارند و در تلاش برای جبران کاستیهای این حوزه هستند. آگهیهای اینترنتی مسکن نیز جزئی از این بازار هستند و برنامههای اصالتسنجی آنها از نیازهای احساسشده در این زمینه ناشی میشود. اگرچه این اقدامات نمیتوانند کمبود تولید، نبود اجارهداری حرفهای یا قدرت خرید پایین مردم را جبران کنند، اما برای شفافسازی بازار مسکن ضروری هستند. صنف مشاوران املاک انتقاداتی به نحوه درج آگهیهای مسکن و عملکرد سکوهای اینترنتی دارند و از اقداماتی که اوضاع این حوزه را بهبود بخشد، حمایت خواهند کرد. متاسفانه در جریان طرح اصالتسنجی آگهیها، با این صنف مشورتی نشده است. با این حال، امیدواریم که نتایج این طرح بهنفع مردم باشد و بهویژه در آستانه فصل نقلوانتقال مسکن، گرهی از کار مستاجران و جویندگان بازار اجاره باز کند. شیوه فعلی درج آگهیهای ملکی بر وضعیت بازار بیتاثیر نیست و گاهی حتی اشخاص حقوقی نظیر بانکها با درج تعداد زیادی آگهی بدون اصالت، تلاش در ایجاد فضاسازی و قیمتسازی داشتهاند؛ بنابراین، احراز هویت و استعلام آگهیها میتواند در کنار سایر اقدامات مثبت برای تولید و عرضه مسکن، به بهبود شرایط ناگوار بازار کمک کند