نگاه نوین، متضمن بقای کسبوکار
مهدی شریفی-فعال اقتصادی
همزمان با افت شاخصهای اقتصادی ایران در سطح ملی و بینالمللی، برخی کسبوکارها توانستهاند، سودآور باشند. این فعالان اقتصادی کوشیدهاند ضمن شناخت و پذیرش شرایط، با اتخاذ نگاهی نوین و تغییر استراتژی بقا، فعالیت خود را ادامه دهند و برای کسب سود در کوتاهمدت برنامهریزی کنند. بدون تردید بهبود اصولی این شرایط نیازمند اصلاح ریسکهای حاکم بر اقتصاد ایران است.در سالهای اخیر شاهد بروز چالشهای جدی در اقتصاد ایران بودهایم که به افزایش رتبه ریسک اعتباری ایران و همچنین کاهش رتبه آزادی اقتصادی کشور در سطح بینالمللی منتهی شده است. شاخصهای یادشده حکایت از میزان اعتبار و اعتماد سایر کشورها و به بیان دقیق صاحبان سرمایه به نظام اقتصادی و بانکی یک کشور دارد. هرچه ریسکهای سیاسی یا اقتصادی در کشوری بالاتر باشد، عملا جذب سرمایه و اجرای فعالیتهای صنعتی، اقتصادی و توسعهای در آنجا دشوار خواهد شد. عکس همین روند نیز حاکم است. بنابراین اگر شرایط برای ارتقا شاخصهای اقتصادی ایران فراهم شود، مسیر جذب سرمایه و به دنبال آن توسعه صنعتی کشور هموار خواهد شد. علاوهبراین در چنین موقعیتی موسسات مالی و اعتباری بینالمللی با اطمینان خاطر بیشتری روابط بلندمدت اقتصادی و تجاری با ما برقرار خواهند کرد که متضمن توسعه کسبوکارها خواهد بود.با توجه به شرایط یاد شده و مشکلات مطرح درسطح کلان و خرد اقتصاد ایران، همچنان برخی کسبوکارها توانستهاند، سرپا بمانند. صاحبان این کسبوکارها کوشیدهاند با شناسایی فرصتهای جدید توسعه در حوزههای مختلف، فعالیت خود را ادامه دهند و حرفی برای گفتن داشته باشند. بنابراین این کسبوکارها، تهدیدهای موجود را به فرصتهای جدید تبدیل کردهاند. هرچند که این فرصتسازی بسته به حیطه کاری هر کسبوکاری، تفاوت میکند اما نسخه ماندگاری استفاده از شرایط موجود و تبدیل تهدیدها به فرصتهاست. بهعنوانمثال یک تولیدکننده با توجه به شرایط اقتصادی کشور باید به دنبال تغییر روشهای تامین مالی باشد. یا کسبوکار دیگری برای بقا، نیازمند اخذ تصمیمات جدید ازجمله ادغام است. یا در مرحله صادرات میتواند با اتکا به روشهایی همچون تهاتر و ایجاد بازارهای جدید صادراتی، راه تداوم فعالیت و کسبوکار را هموار سازد.
در تشریح استراتژی بقای کسبوکارهای موفق در بحرانهای مالی کنونی حاکم بر اقتصاد، باید تاکید کرد که بقا فقط و فقط از «تغییر نگاه» نشات میگیرد. به این معنی که تغییر روشهای فروش، خرید و حتی تامین مالی، ادامه حیات یا بقای کسبوکارها را در شرایط بحرانی، تضمین میکند.
در ادامه باید خاطرنشان کرد مهمترین ریسکهایی که فعالیت ما را در موقعیت کنونی تحت تاثیر منفی قرار میدهد عبارتاند از: ریسک حکمرانی کشور، ریسک رکود حاکم بازارهای جهانی و همچنین ریسک نیروی انسانی.با توجه به تمام موارد یادشده باید اقرار کرد که تولید، تداوم فعالیت و توسعه در شرایط کنونی با توجه به چشمانداز سیاسی و اقتصادی کشور، درگرو رصد بدون تعصب ریسکها و اعمال تغییرات است. درواقع در موقعیت کنونی بازه تغییراتی که منجر به بروز ریسکها در اقتصاد کسبوکار میشود، کوتاه شده است. در چنین فضایی عملا اتکا به پایداری و سودآوری تولید در یک بازه زمانی بیش از ۳ سال، نادرست است. بنابراین کسبوکارهایی موفق میشوند که میتوانند در یک بازه زمانی کوتاهمدت، استراتژیهای نوینی را برای سودآوری اتخاذ کنند.