درمان رباتیک در مسیر اعتماد
سالار بصیری -فعال حوزه دانشبنیان
همیشه ترسی از فناوری و هوشمصنوعی وجود داشته است که به رسانه و فیلمهایی برمیگردد که برای جذاب شدن و جذب مخاطب، هوشمصنوعی را بهنوعی دشمن بشریت نشان میدهند. نتیجه نمایش این فیلمها و بازتاب این نوع رسانهها این است که هوشمصنوعی رقیب انسان خواهد بود.کاربرد هوشمصنوعی در تمامی مشاغل، مزیتهای خودش را دارد؛ درست مانند کاربرد ماشینحساب برای حسابداران؛ نمیتوان گفت که ماشینحساب منجر به بیکاری و از بین رفتن شغل حسابداران شد، بلکه تنها یک ابزار بود، هوشمصنوعی هم ابزاری است برای کمک به مشاغل، در راستای بهرهوری و بسته به نحوه استفاده، میتواند مفید یا مضر باشد.هوشمصنوعی کمکهای زیادی به پرستاران در راستای ارائه خدماتپزشکی میکند و روزبهروز به ابزارهایش اضافه میشود. پرستاری جزو شغلهای سخت دنیا محسوب میشود و امکان خطای انسانی در آن بالا است، بههمیندلیل لزوم کاربرد هوشمصنوعی در این عرصه بهشدت احساس میشود. هوشمصنوعی به پرستار کمک میکند که کمتر اشتباه کند و ریسک تصمیمهای اشتباه با هوشمصنوعی کمتر شود. تحقیقات نشان میدهد که بالای ۹۰ درصد هوشمصنوعی در خدمات پرستاری و پزشکی، کمککننده است. بدون اینکه نارضایتی درباره امنیت شغلی احساس شود، افزایش دقت در فرآیند درمان، بزرگترین آورده است که هوشمصنوعی به پزشکان و پرستاران میدهد. اعتماد به رباتها یا دستگاههای مبتنی بر هوشمصنوعی در جریان پرستاری و توانبخشی دارای ۲ رویکرد اصلی است؛ جنبه نرمافزاری و سختافزاری. معمولا آنچه باعث بیاعتمادی به رباتها در فرآیند نگهداری از یک بیمار میشود، به جنبه سختافزاری مربوط میشود. گفتنی است، دنیای مدرن براساس ارائه سختافزارهای کمککننده ساخته شده، بنابراین اگر ترسی از بعد سختافزاری داشته باشیم، معضلی قابلحل است. از بعد نرمافزاری، مولفه تصمیمگیری از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال، اینکه ربات تصمیم بگیرد چه قرصی را در چه زمانی، به بیمار بدهد، نیازمند مداخله انسانی است و باید توسط عامل انسانی انجام شود. امروزه دانشمندان نقش عامل انسانی را در تایید تصمیمات هوشمصنوعی پررنگتر میبینند و معتقدند در نهایت، هر تصمیمی باید از نظر و دید انسان عبور کند و این اپراتور انسانی است که تصمیم رباتها را تایید یا رد میکند. برای اندازهگیری درصد خطای هوشمصنوعی با انسان بهتر است، در شرایط برابر آنها را مقایسه کنیم. برای مثال، از روزی که صحبت از خودروهای خودران تسلا شد، برخی بر این باور بودند که این خودروها تصادفات زیادی را رقم میزنند و عاملی برای مرگ انسان بهشمار میروند، اما اینکه کدام بهتر است؛ خودروهای سرنشیندار یا خودران، باید در ۲ کفه یک ترازو سنجیده شوند. برای مثال، باید دید بهلحاظ آماری نسبت تصادفات در کیلومتر پیمایشیافته برای انسان چقدر است و برای خودروهای خودران چه عددی را نشان میدهد. در این شرایط، میتوان تصمیم بهتری درباره هوشمصنوعی و اعتماد به آن گرفت. در بحث تولید علم، ایران فاصله زیادی با دنیا ندارد، در واقع همهچیز در دانشگاهها مطابق آنچه در جهان اتفاق میافتد، جلو میرود. اما در بحث کاربرد آن، بهدلیل افزایش هزینههای سختافزاری با پیشرفتهای روز با دنیا فاصله داریم، اما در کل، وضعیت قابلقبولی در توسعه دانش و ابزار هوشمصنوعی احساس میشود.
کمابیش هوشمصنوعی در همه صنایع اثرگذار و این امر بهویژه در چند سال اخیر صادق بوده، زیرا جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادهها بهدلیل اتصال قوی IoT ، افزایش دستگاههای متصل و پردازش سریعتر رایانه بهمیزان قابلتوجهی افزایش یافته است. در زمینه مراقبتهای بهداشتی نسبتا مبتنی بر هوشمصنوعی، بیماریها سریعتر و دقیقتر تشخیص داده میشوند، کشف داروها سریعتر و سادهتر میشود، دستیاران پرستاری مجازی بر بیماران نظارت میکنند و تجزیه و تحلیل کلان دادهها به ایجاد یک تجربه شخصیتر برای بیمار کمک میکند.