صرفه‌جویی ۶۰۰ هزار دلاری، نتیجه بومی‌سازی
بومی‌سازی به مثابه ساخت داخل، تعریف ساده و سطحی بومی‌سازی است. تعریف از بومی‌سازی در واقع تحقق ظرفیت رشد صنعتی نهفته در داخل کشور و یافتن جایگاه شایسته در سلسله‌مراتب مزیت نسبی در دنیا است. در طول سال‌های گذشته بومی‌سازی در صنعت فولاد کشور مورد توجه بوده است.
فولاد هرمزگان نیز تلاش کرده گام‌های موثری برای توسعه داخلی‌سازی بردارد. صرفه‌جویی ارزی حاصل از بومی‌سازی فولاد هرمزگان در ۹ ماه ۱۴۰۰ بیش از ۶۰۰ هزار دلار برآورد شده است. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۹ رشد ۳۲۸ درصدی یافته است.
بومی‌سازی در معنای کلی یک استراتژی و در معنای جزئی یک ابزار برای توسعه صنعتی به شمار می‌رود و محدود به شرایط تحریم نیست. تجربه رشد صنعتی کشورهای نوظهور صنعتی به‌اصطلاح NIC یا newly industrialized countries نشان می‌دهد استراتژی توسعه صنعتی این کشورها یا به‌کلی مبتنی‌بر بومی‌سازی بوده یا ترکیبی از بومی‌سازی و ابزارهای دیگر را به کار بسته‌اند. برای مثال، در کشور چین استراتژی «مسیر دوگانه» دنبال شد که به معنای رشد صنایع ساده مونتاژکار از یک سو و تقویت صنایع سازنده ماشین‌آلات از سوی دیگر بود.
در بلندمدت این استراتژی بسیار موفق عمل کرد چرا‌که صنایعی که محصولات کمپانی‌های بزرگ غربی را مونتاژ می‌کردند، به مرور ماشین‌آلات خود را از صنایع ماشین‌ساز بومی تامین کردند و از این طریق سهم ارزش افزوده صنعتی در اقلام صادراتی چین بیشتر و بیشتر شد.
نگاهی به فرآیند داخلی‌سازی
مهدی رفیع‌زاده، سرپرست بومی‌سازی و مهندسی قطعات فولاد هرمزگان در توضیح روند بومی‌سازی در این شرکت گفت: تعریف ما از بومی‌سازی ساخت قطعه و تجهیز برای نخستین‌بار در مجموعه است و از زمانی که پیشنهادهای بعدی برای ساخت آن آغاز می‌شود، آن فعالیت را ساخت داخل می‌نامیم.
فعالیت بومی‌سازی در فولاد هرمزگان از سال ۹۷ شکل گرفت و ترسیم و ساماندهی آن نیز در دو سال اخیر روی داده است ضمن اینکه در امسال به نسبت سال گذشته چارچوب‌های منسجم‌تری نیز به خود گرفته است.
به گزارش ایراسین، بیش از ۶۸ درصد از مجموع تمام قطعات و تجهیزات و مواد اولیه و نسوز مورد بهره‌برداری در کارخانه فولاد هرمزگان آن از طریق ساخت داخل تامین می‌شود.
وی در تشریح اقدامات انجام‌شده در فولاد هرمزگان با هدف توسعه بومی‌سازی گفت: بومی‌سازی از سال ۹۸ با ساخت ۲۰ مورد قطعه و تجهیز برای نخستین‌بار در فولاد هرمزگان کلید خورد و در فرآیندهای تولید به کار گرفته شد.
در سال ۹۹ این عدد به ۲۵ مورد رسید و با هدف‌گذاری انجام شده در سال ۹۹ برای ۱۴۰۰ پیش‌بینی ساخت ۶۰ مورد قطعه و تجهیز در دستور کار قرار گرفت که خوشبختانه تا ۹ ماه سال ۱۴۰۰ این شرکت توانست فراتر از این هدف‌گذاری حرکت کند و به بومی‌سازی ۸۲ قطعه و تجهیز دست یابد. صرفه‌جویی ارزی حاصل از بومی‌سازی فولاد هرمزگان طی ۹ ماه نخست امسال بیش از ۶۰۰ هزار دلار بوده که می‌توان گفت به نسبت سال ۱۳۹۹ در بازه زمانی ۹ ماهه توانسته‌ایم رشد ۳۲۸ درصدی را تجربه کنیم و قطعا این رقم تا پایان سال نیز افزایش خواهد داشت.
وی در ادامه افزود: روال کلی از فرآیند بومی‌سازی در فولاد هرمزگان به این صورت است که ما در ابتدا نسبت به ارزیابی سازندگان اقدام می‌کنیم به همین منظور و با توجه به اینکه فولاد هرمزگان جزئی از هلدینگ فولاد مبارکه است و این شرکت شناخت درست و کاملی از توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان دارد. از این رو، فولاد هرمزگان از تجارب واحد بومی‌سازی این شرکت استفاده می‌کند و بدین ترتیب که فولاد مبارکه شرکت‌های سازنده را به ما معرفی می‌کند و ما نیز به منظور اطمینان اولیه از روند ساخت کار ارزیابی عملکرد شرکت‌های برتر سازنده را انجام داده و پس از آن برای خرید تجهیز و قطعه اقدام می‌کنیم.
در ادامه فرآیند ساخت نیز واحد بومی‌سازی فولاد هرمزگان بر روند اجرای درست آن قطعه و تجهیز نظارت‌های لازم را انجام می‌دهد. ما از سال ۱۴۰۰ تصمیم گرفتیم تا فرآیند بازرسی بر نحوه اجرای درست و صحیح پروژه از ابتدا تا انتها را به در واحد بومی‌سازی در اختیار بگیریم که در نهایت پس از مراحل تست و راه‌اندازی به مرحله بهره‌برداری برسد.
رفیع‌زاده گفت: در صورتی که شرکت‌هایی که امکان ساخت قطعه و تجهیز را نداشته باشند در قالب تحقیق و توسعه و با کمک واحد R&D جلو می‌بریم این فرآیند در قالب یک کار تحقیقاتی اجرایی می‌شود، در نهایت یک نمونه از محصول ساخته‌شده را مورد آزمایش قرار داده و در صورتی که امکان بهره‌برداری از آن وجود داشته باشد، پیشنهاد خرید محصول بومی‌سازی شده صادر می‌شود.
سرپرست بومی‌سازی و مهندسی قطعات فولاد هرمزگان در پایان گفت: امیدوایم در آینده بومی‌سازی فقط به خودکفایی ختم نشود و شرکت‌ها بتوانند پا را فراتر از عرصه داخلی بگذارند و با عرضه محصولات خود در جهان، برند خود را به دنیا معرفی کنند. همچنین به جز فعالیت در زمینه بومی‌سازی قطعات و تجهیزات بتوانیم در جهت بومی‌سازی فرآیندها و برنامه بهره‌برداری و تولید نیز با توجه به توانمندی‌های داخل قدم برداریم امید می‌رود که با اعتماد بهره‌بردار و مجموعه در دو سال آینده به این مهم نیز دست یابیم.
سخن پایانی
بومی‌سازی و داخلی‌سازی، دو واژه پرکاربرد این روزها در صنایع کشور است که ادامه مسیر رهایی از تنگنای تحریم‌ها را ممکن می‌سازد. فرآیند فولادسازی یک مجموعه یکپارچه است. در صورتی که بخشی از آن در تامین قطعات و تجهیزات دچار مشکل شود خط تولید دیگر توانی برای ادامه فعالیت نخواهد داشت. از این رو متخصصان در تلاش هستند تا با داخلی‌سازی قطعات و تجهیزات به این فرآیند کمک کنند.
