نرخ حمل در هزینه تمام‌شده تولید محصولات مختلف اثرگذاری متفاوتی دارد. این تاثیر در حلقه‌های بالادستی بخش معدن به مراتب بیشتر است. با این وجود باید منتظر اثرگذاری آن در سایر حلقه‌های تولید و حتی انتقال این تورم قیمتی در بازار محصولات نهایی نیز باشیم. برای بررسی اثرگذاری رشد نرخ حمل‌ونقل بر عملکرد فولادسازان با فعالان این صنعت گفت‌وگو کرده‌ایم و نظرات آنها را در این‌باره جویا شده‌ایم.

چالش‌های ادامه‌دار رشد نرخ حمل

غلامرضا خلیقی، مدیرعامل شرکت فولاد غرب آسیا در گفت‌وگو باصمت اظهار کرد: سهم هزینه حمل‌ونقل در هزینه تمام‌شده تولید در بخش‌های مختلف زنجیره تولید فولاد متفاوت است. این رقم در حلقه‌های بالادستی به‌مراتب بالاتر است، اما برای تولیدکنندگان محصولات نهایی به‌ویژه واحدهایی که محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر تولید می‌کنند، کاهش می‌یابد، به‌عنوان مثال افزایش ۳۵ درصدی هزینه حمل‌ونقل در مجموعه ما، حدود یک درصد به هزینه تولید اضافه می‌کند، اما این رقم در سایر حلقه‌های زنجیره متفاوت و به‌مراتب بیشتر است. خلیقی گفت: بدون تردید هرچه یک محصول حجیم و سنگین‌تر باشد و همزمان نرخ آن نیز پایین‌تر باشد، هزینه حمل‌ونقل در نرخ تمام‌شده تولید آن اثرگذارتر خواهد بود. وی افزود: البته افزایش هزینه حمل‌ونقل در سایر حلقه‌های تولید به حلقه‌های پایین‌دستی هم منتقل خواهد شد؛ یعنی ما باید مواد اولیه خود را گران‌تر خریداری کنیم. خلیقی افزود: از ابتدای سال، هزینه تمام نهاده‌های تولید افزایش یافته است؛ انرژی، مواد اولیه و... همگی رشد قابل‌توجه قیمتی را تجربه کرده‌اند، در نتیجه چنین شرایطی باید منتظر رشد نرخ محصولات نهایی در بازار باشیم.

فشار مضاعف به تولید

مجید سعیدیان، مدیرعامل شرکت فولاد خرمدشت تاکستان در گفت‌وگو باصمت اظهار کرد: واحدهای فولادی کشور به‌طور پراکنده در کشور احداث شده‌اند، در نتیجه میان واحدهای فعال در زنجیره فولاد تفاوت مسافتی قابل‌توجهی وجود دارد. این فعال صنعت فولاد افزود: هر تولیدکننده در زنجیره فولاد، مصرف‌کننده محصولات تولیدشده در حلقه‌های بالادستی است،بنابراین همین بعد مسافت موجب می‌شود، تامین مواد اولیه برای ما هزینه‌بر شود، به‌عنوان مثال واحد ما در استان قزوین احداث شده، با این وجود مواد اولیه خود را از خوزستان تهیه می‌کنیم. بنابراین می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که هزینه حمل‌ونقل سهم بسزایی در هزینه تمام‌شده تولید بسیاری از واحدهای فولادی کشور دارد. مدیرعامل شرکت فولاد خرمدشت تاکستان گفت: انتظار می‌رود افزایش نرخ حمل‌ونقل مصوب‌شده، هزینه تولید ما را بین ۳ تا ۵ درصد افزایش دهد، این در حالی است که سایر هزینه‌های تولید نیز امسال رشد قابل‌ملاحظه‌ای یافته است. وی گفت: همزمان سایر سیاست‌های دولت نیز به‌منزله وارد آوردن فشار مضاعف به تولیدکنندگان است،همان‌طور که در هفته‌های اخیر شاهد وضع عوارض صادراتی روی محصولات تولیدشده در زنجیره فولاد بودیم، بدون تردید چنین سیاست‌هایی به‌منزله تحمیل فشار به تولیدکنندگان است. سعیدیان اظهار کرد: همزمان دولت مجوز افزایش نرخ را به تولیدکنندگان نخواهد داد، باوجود اینکه دولت در شعار، مخالف قیمت‌گذاری دستوری است، اما در عمل با اجرای سیاست‌های دستوری، مانع فروش محصولات فولادی با نرخ واقعی در بازار می‌شود. وی افزود: حلقه‌های بالادستی و حتی میانی زنجیره فولاد، به دولت وابسته هستند،بر این اساس این واحدها از اختیار عمل به‌مراتب بیشتری برخوردار هستند. در چنین شرایطی دولت تنها مقررات سختگیرانه‌ای را در برخورد با واحدهای پایین‌دستی و تولیدکننده محصولات نهایی که بیشتر هم به بخش خصوصی تعلق دارند، اعمال می‌کند. در واقع دولت برای تنظیم بازار محصولات نهایی تنها به تولیدکننده حلقه‌های انتهایی این زنجیره فشار وارد می‌کند، هرچند در عمل نمی‌توان با چنین راهکارهای اشتباهی اقدام به تنظیم بازار کرد. این فعال صنعت فولاد در پایان گفت: توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌های حمل‌ونقل در کشور نیز خود بر هزینه‌های حمل ما می‌افزاید، این در حالی است که دولت‌ها وظیفه دارند برای توسعه زیرساخت حمل در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند، اما در حال ‌حاضر صنایع ناچارند به‌دلیل بی‌توجهی دولت‌ها، هزینه بیشتری را متحمل شوند.

سخن پایانی

محصولات تولیدشده در زنجیره فولاد دارای حجم و تناژ بالایی هستند، بنابراین حمل‌ونقل از اهمیت و اثرگذاری بالایی در زنجیره فولاد برخوردار است. در چنین شرایطی رشد یک‌باره ۳۵ درصدی نرخ حمل بار به‌منزله افزایش قابل‌توجه هزینه تولید در حلقه‌های مختلف این زنجیره خواهد بود. این رشد هزینه تولید در شرایطی اعمال می‌شود که فعالان این صنعت با چالش‌های جدی در مسیر فعالیت خود روبه‌رو هستند. تغییر مداوم سیاست‌های حاکم بر این زنجیره، روند فعالیت فولادسازان کشور را تحت‌تاثیر قرار داده است. همزمان بهای انرژی و سایر پارامترهای موثر بر تولید نیز از ابتدای امسال افزایش یافته است. در چنین شرایطی تولید در بسیاری از حلقه‌های این زنجیره از محدوده سوددهی خارج شده است. چنانچه این شرایط ادامه یابد، بسیاری از تولیدکنندگان لطمات غیرقابل‌جبرانی را متحمل خواهند شد که اثرات آن در روند اقتصاد کشور نیز نمایان خواهد شد.