طبق پیش‌بینی‌ها در بخش حمل‌ونقل تقاضای مس از حدود ۱۱ درصد در سال ۲۰۲۱ به ۲۰ درصد تا سال ۲۰۴۰ افزایش خواهد یافت و یکی از دلایل مهم آن افزایش تولید خودروهای الکتریکی (EV) است. شرکت BHP به کاهش حدود ۴۰ درصد میانگین عیار معادن مس از سال ۱۹۹۱ اشاره می‌کند.

نیاز مس به سرمایه گذاری‌های جدید

در دهه آینده بین یک‌سوم تا نیمی از عرضه جهانی مس با کاهش عیار و کمبود عرضه مواجه خواهد شد. این شرکت تخمین می‌زند که رفع شکاف بین عرضه و تقاضا نیازمند سرمایه‌گذاری ۲۵۰ میلیارد دلاری است. دو منبع دیگر تایید می‌کنند که سرمایه‌گذاری‌های جدید عظیمی در بخش مس موردنیاز است. براساس چشم‌انداز سالانه بلومبرگ نف (BNEF)، فلزات واسطه‌ای به‌ویژه مس تا سال ۲۰۵۰ به ۲.۱ تریلیون دلار سرمایه نیاز دارند تا بتوانند تقاضای مواد خام را برآورده کنند. همان‌طور که Mining بیان کرده است، با وجود یک‌دهه رشد در عرضه فلزات، طبق گزارش BNEF، مواد خام فعلی پاسخ‌گوی تقاضای روزافزون نیست. این گزارش تاکید می‌کند که فلزات اساسی همچون آلومینیوم، مس و لیتیوم، ممکن است به دلیل افزایش تقاضا در انرژی‌های نوین و نوظهور، با کمبود عرضه در این دهه مواجه شوند.

تقاضای مس از سوی چین

چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مس در جهان است. این کشور در ماه سپتامبر بزرگ‌ترین اقدامات اقتصادی خود در خصوص رشد سالانه ۵ درصد را اعلام کرد که باعث جهش بزرگ در بازارهای سهام چین و امریکا شد. یاهو فاینانس گزارش می‌دهد، این برنامه برای خروج اقتصاد از رکود ناشی از بحران املاک و اقدامات کاهش تورم طراحی شده که شامل بیش از ۳۲۵ میلیارد دلار اقدامات پولی است. بانک خلق چین نسبت ذخایر الزامی (مبلغی که بانک‌ها باید برای وام‌ها کنار بگذارند) را نیم‌درصد کاهش داد و حدود ۱۴۲ میلیارد دلار نقدینگی کوتاه‌مدت را آزاد کرد. یاهو فاینانس گفت: این طرح همچنین نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت تا میان‌مدت را کاهش داده و تسهیلات وام مسکن را در اولویت قرار می‌دهد. انتظار می‌رود این حرکت‌ها در نهایت به نفع حدود ۵۰ میلیون خانوار باشد و سالانه ۲۱.۳ میلیارد دلار در هزینه‌های بهره صرفه‌جویی کند. بانک‌مرکزی همچنین طرحی را برای حمایت از بازار بیمار بورس چین معرفی کرد. یاهو فاینانس توضیح داد که برنامه ۷۱ میلیارد دلاری تثبیت بازار سهام به صندوق‌های شرکت‌های اوراق بهادار و بیمه‌گران اجازه می‌دهد تا به منابع مالی برای خرید سهام از طریق تسهیلات سوآپ دسترسی پیدا کنند. نرخ فلز سرخ تحت تاثیر سرعت رشد تولید مس در کشور کنگو، به دلیل احداث مجتمع معدنی (Ivanhoe Mines) که اخیرا افتتاح شده، از سالانه ۶ تا ۷ درصد نرخ مس به سالانه ۳ درصد کاهش یافته است.

چین اکنون وارد عصر مصرف بیش از حد شده است که بخشی از آن با سرمایه‌گذاری‌های عظیم در انرژی‌های تجدیدپذیر و وسایل نقلیه در حوزه (EV) است. مصرف بیش از حد مس توسط چین این سیگنال را به بازار جهانی می‌دهد که موجودی انبارها را افزایش دهند که این امر باعث کاهش نرخ جهانی مس و درنهایت کاهش تقاضای جهانی برای فلز سرخ می‌شود؛ زیرا سایر خریداران به دلیل وجود مازاد آماده از چین برای خرید مردد می‌شوند. این امر با توجه به موقعیت مسلط چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مس در جهان نگران‌کننده است. با این حال، بانک امریکا پیش‌بینی می‌کند نرخ مس در سال ۲۰۲۵ به ۱۰۷۵۰ دلار در هر تن (۴.۸۷ دلار به ازای هر پوند) برسد. به گفته تحلیلگران BoA، مس به دلیل تقاضای قوی، عرضه محدود و افزایش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انتقال انرژی در موقعیت قوی قرار دارد. فلز سرخ در ماه مه ۲۰۲۴ به دلیل کاهش عرضه به بالاترین نرخ خود یعنی ۵.۲۰ دلار به ازای هر پوند رسید. گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر، ظهور وسایل نقلیه الکتریکی و رشد هوش مصنوعی (AI) همگی باعث افزایش تقاضا برای این فلز شده است.

عرضه مس از سوی بزرگ‌ترین تولیدکننده

شیلی بزرگ‌ترین تولیدکننده مس در جهان است و براساس پیش‌بینی شرکت کوچیلکو، نرخ مس در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ به سطح ۴.۲۵ دلار در هر پوند می‌رسد. این کشور پیش‌بینی می‌کند مس در دهه آینده بالای ۴ دلار در هر پوند باقی بماند. همان‌طور که Stockhead گزارش داده است، شرکت Cochilco انتظار دارد تقاضای مس امسال با ۳.۲ درصد افزایش به ۲۷.۴ میلیون تن برسد و از عرضه ۲۷.۳ میلیون تنی پیشی بگیرد و کسری ۱۱۸ هزار تنی ایجاد کند. براساس گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات‌متحده، کل مس استخراج‌شده در سال ۲۰۲۴، ۲۳ میلیون تن بوده و شیلی ۵.۳ میلیون تن عرضه کرده است. کلودیا رودریگز، معاون اجرایی موقت شرکت کوچیلکو، گفت که این کشور شاهد افزایش تقاضای مس به دلیل انتقال انرژی، شبکه‌های الکتریکی و عرضه محدود است. Stockhead خاطرنشان می‌کند که وضعیت معادن شیلی در سال‌های اخیر ناامیدکننده بوده‌اند و ماه گذشته این کشور پیش‌بینی عرضه خود را برای سال ۲۰۳۴ را از ۶.۴۳ میلیون تن به ۵.۴ میلیون تن کاهش داد که به معنای کاهشی در حدود یک‌میلیون تن، توسط بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده مس در جهان است. رودریگز انتظار دارد که اقتصاد جهانی قوی‌تر، قیمت‌های مس را در امسال افزایش دهد که نشانه‌های اصلی آن بهبود اقتصادی چین و جنگ تعرفه‌ای ترامپ است.

نقش هوش مصنوعی و انرژی‌های نوین در میزان تقاضای مس

در گزارش اخیر اسپرت آمده است که تغییر به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و حمل‌ونقل الکتریکی، توسط هوش مصنوعی و سیاست‌های کربن‌زدایی در حال شتاب است و به افزایش شدید تقاضای جهانی مس دامن می‌زند. افزایش سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پاک مانند وسایل نقلیه الکتریکی، انرژی‌های تجدیدپذیر و ذخیره‌سازی باتری، تقاضای مس را به طور پیوسته افزایش می‌دهد و زنجیره‌های عرضه جهانی را برای پاسخ‌گویی به این تقاضا به چالش می‌کشد.

آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد که نیاز به مس از سوی شبکه‌های برق از ۴.۱ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ به ۶.۲ میلیون تن تا سال ۲۰۳۵ برسد که ۴۹ درصد افزایش می‌یابد. انتظار می‌رود تقاضای مس برای پنل‌های خورشیدی ۴۳ درصد و برای انرژی بادی ۳۸ درصد در مدت مشابه افزایش یابد. بنا به گزارش اسپرت، تقاضای مس برای خودروهای برقی با افزایش ۵۵۵ درصدی از ۳۹۶ هزار تن در سال ۲۰۲۳ به ۲.۶ میلیون تن تا سال ۲۰۳۵ می‌رسد و خودروهای برقی ۸ درصد از مصرف جهانی مس را تا آن سال تشکیل می‌دهند. اسپرت خاطرنشان می‌کند که انتظارات افزایش تقاضا برای برق در دهه آینده یک بحران تمام‌عیار برای شبکه برق ایالات‌متحده ایجاد می‌کند. تقاضا توسط سرمایه‌گذاری جدید در تاسیسات صنعتی انرژی، به‌ویژه مراکز داده که از هوش مصنوعی (AI) پشتیبانی می‌کنند و همچنین ابتکارات بازسازی ایالات‌متحده و برق‌رسانی مداوم بخش حمل‌ونقل، نیاز به انرژی‌های نوین و نوپا را بیش از پیش تقویت می‌کند. منابع تجدیدپذیر مانند خورشید و باد، باید نقش بیشتری در تامین نیازهای انرژی ایفا کنند. انتظار می‌رود در آینده، گاز طبیعی بخش اصلی ترکیب انرژی ایالات‌متحده را تشکیل دهد.

سخن پایانی

با توجه به روندهای جهانی‌گذار انرژی و حرکت به سمت اقتصاد بدون کربن، عدم سرمایه‌گذاری و توسعه زنجیره ارزش مس می‌تواند در آینده به چالش امنیت اقتصادی و حتی امنیت ملی و استراتژیک کشورها تبدیل شود. از این‌رو کشورهای محتلف توسعه زنجیره مس را در اولویت خود قرار داده‌اند. اهمیت روزافزون مس برای اقتصاد و صنعت جهانی با کلان‌روند (گذار) جهانی به سمت اقتصاد کم‌کربن بیش از پیش نمایان شده و بازارهای جهانی برای این فلز باارزش فرش قرمز پهن کرده‌اند.