با کاهش تنش‌ها در منطقه و نزدیک شدن به پایان سال، به‌نظر می‌رسد که رکود بازار مسکن در حال بهبود است و میزان معاملات مسکن افزایش یافته است. در این راستا، در ماه دی‌، تعداد معاملات مسکن افزایش یافته و بیشترین خریدها مربوط به سرمایه‌گذاری بوده است. براساس گزارش مرکز آمار، تورم ماهانه مسکن که در آذر کاهش یافته بود، در دی‌ امسال افزایش یافت و از ۲.۴ درصد در آذر به ۲.۹ درصد در دی رسید. این آمار نشان‌دهنده افزایش شدت رشد نرخ مسکن است. به‌نظر می‌رسد، کاهش تنش‌های منطقه و رشد بازارهای موازی بر افزایش نرخ و میزان معاملات مسکن تاثیر گذاشته‌اند. با این حال، با تشکیل دولت دونالد ترامپ و همزمان با آتش‌بس در منطقه، وضعیت بازار مسکن چه تغییراتی خواهد کرد؟

برخی کارشناسان بازار مسکن بر این باورند که تغییر رئیس‌جمهور در امریکا تاثیری بر بازار مسکن ایران نخواهد داشت. در مقابل، عده‌ای دیگر معتقدند؛ ترامپ در دوره قبلی ریاست‌جمهوری خود، تمام تلاش خود را برای مقابله با ایران به‌کار گرفت و اکنون ابزار جدیدی برای تهدید اقتصاد ایران در اختیار ندارد؛ بنابراین، نگرانی درباره بازار مسکن بی‌مورد است.

اگر از این دیدگاه که به‌نظر خوش‌بینانه می‌آید، عبور کنیم، برخی تحلیلگران دیگر بر این باورند که باتوجه به اینکه ترامپ یک تاجر و آدمی اهل معامله است، می‌توان از فرصت‌های ایجادشده در اقتصاد جهانی به‌نفع اقتصاد ایران استفاده کرد و بازار مسکن نیز از این قاعده مستثنا نیست. بنابراین، ممکن است رونق در بازار مسکن به وجود بیاید.

باید مثبت‌نگر باشیم

عطاءالله آیت‌اللهی، تحلیلگر بازار مسکن درباره اینکه با تشکیل دولت دونالد ترامپ، بازار مسکن چه وضعیتی پیدا خواهد کرد، به صمت توضیح داد: اقتصاد مسکن بخشی از اقتصاد کل کشور است. هر متغیری که اقتصاد کل کشور را تحت‌تاثیر قرار دهد، می‌تواند باعث تنش در تمام بازارهای مالی شود و این موضوع تنها مختص مسکن نیست. در هر حال بنده به‌شخصه نگران رفتارهای ترامپ در آینده نیستم، چراکه هر موضوعی می‌تواند جنبه‌های خوب و بد را با هم داشته باشد. خیلی‌ها وجه منفی ماجرا رو نگاه می‌کنند و می‌گویند، ممکن است تجربه تلخ آمدن ترامپ منجر به فروپاشی دوباره اقتصادی در کشور ما شود، اما بگذارید بخش مثبت ماجرا را هم ببینیم. چه‌بسا ممکن است ترامپ در دور جدید با ایده و تفکرات جدید بخواهد با کشور ما تعامل کند و به‌تفاهم برسد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: اینکه پیشاپیش تصور کنیم که یکی آمده تا دردسرهای ما را زیاد کند، قطعی نیست. در حالت کلی ترامپ زورش را زده و کاری نبوده که نکرده باشد. نکته دیگر این است که تحریم‌های امریکا مختص زمان ترامپ نیست و ما دیدیم که فشار حداکثری در زمان بایدن هم وجود داشت. در حالت دیگر، اگر تحریم‌های غرب علیه کشور ما بیشتر شود، نمی‌توانیم اوضاع را سر و سامان دهیم و شرایط تمام بازارها از جمله بازار ملک بدتر می‌شود.

بازار مسکن در شرایط رکود تورمی قرار دارد

آیت‌اللهی بیان کرد: مدتی است که سرمایه‌ها به‌خواب رفته‌اند و بازار مسکن در شرایط رکود تورمی قرار دارد. طبیعی است که انتظار داشته باشیم بازار مسکن در آینده جهش و تغییر داشته باشد. نوسانات بازار مسکن در کشور بحث امروز نیست، چراکه بارها در طول دهه‌های گذشته دیده شده که بازار مسکن مدتی رونق داشته و مدتی با رکود همراه بوده است یا شاهد نوسان قیمتی شدید در بازه‌های زمانی مختلف بوده‌ایم. بنده معتقدم فنر معاملاتی بازار ملک خیلی زود رها می‌شود، زیرا خیلی از مردم منتظر ثبات سیاسی در منطقه و نتیجه ریاست‌جمهوری امریکا بودند، از این بابت که دوست دارند هرچه سریع‌تر تکلیف بازار مسکن مشخص شود تا بتوانند خریدوفروش کنند.

این تحلیلگر بازار مسکن در زمینه پیش‌بینی وضعیت بازار ملک در سال آینده به صمت گفت: بنده فکر می‌کنم از ابتدای سال آینده، شاهد یک شیب مثبت از بابت رونق معاملات بازار مسکن باشیم و می‌توانیم امیدوار باشیم که تغییر مثبتی اتفاق می‌افتد، اما از جهت دیگر به‌علت عقب ‌ماندن بازار مسکن از جهش قیمت‌ها، ممکن است رشد نرخ را هم، همزمان تجربه کنیم، از این‌رو باید منتظر باشیم و ببینیم اقتصاد ما در سال آینده به کدام سو می‌رود.

بعید است ترامپ به اقتصاد ما لطمه جدیدی وارد کند

ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با صمت درباره تاثیر برجام و دیپلماسی سیاسی بر بازار مسکن اظهار کرد: اکنون ترامپ بار دیگر به‌عنوان رئیس‌جمهور امریکا انتخاب شده است و اگرچه نمی‌توانم این موضوع را غیرممکن بدانم، اما بعید می‌دانم که او بتواند به اقتصاد ما همانند گذشته آسیب برساند. رویکرد ترامپ یک سیاست حداکثری بود که در دوران بایدن نیز ادامه یافت. به این معنا که نه‌تنها هیچ‌یک از تحریم‌های ترامپ در دوره بایدن لغو نشد، بلکه بر تعداد آنها افزوده شد. بایدن همان تحریم‌های قبلی را ادامه داد و هیچ تخفیفی برای جمهوری اسلامی ایران در نظر نگرفت.

وی در ادامه بیان کرد: برای ما واضح است که دیگر چیزی برای تحریم باقی نمانده و ترامپ در این زمینه دستش خالی است. او دیگر چه چیزی را می‌خواهد تحریم کند؟ در سال ۹۷ تمامی بخش‌هایی که امکان تحریم داشتند، تحت فشار قرار گرفتند و اگر چیزی باقی مانده بود، بایدن آن را تکمیل کرد. در بسیاری از موارد، تحریم‌های یک بخش دوباره تکرار می‌شد که به‌وضوح نشان می‌داد، امریکایی‌ها این اقدام را به‌منظور ایجاد جنگ روانی انجام می‌دادند. بنابراین، باتوجه به اینکه اقتصاد ما به تحریم‌های اخیر عادت کرده، حضور ترامپ برای اقتصاد و به‌تبع آن بازار مسکن ما، جز تاثیرات روانی و کلیشه‌ای، چیز دیگری نخواهد داشت.

همیشه برای جنگ آماده هستیم

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در پاسخ به سوال خبرنگار صمت درباره اینکه آیا اقدام بعدی ترامپ، علاوه بر تحریم، می‌تواند به جنگی تمام‌عیار منجر شود، اظهار کرد: در پاسخ به این سوال باید بگویم که هرچه توان و آمادگی ما بیشتر باشد، احتمال وقوع جنگ کاهش می‌یابد. ما در سال‌های اخیر نشان داده‌ایم که همواره برای جنگ آماده‌ایم. به‌همین‌دلیل اعلام می‌کنم که ما برای هر نوع جنگ، در هر سطح و زمانی که باشد، آمادگی کامل داریم. حمله دشمن به میزان آمادگی ما بستگی دارد. البته ترامپ شعار پایان دادن به جنگ را مطرح کرده است.

رضایی در پایان بیان کرد: ممکن است رفتارهای ترامپ برای کشورهای غربی نتیجه‌ای داشته باشد، اما برای ایران که سیاست‌های مقتدرانه و عزتمندانه‌ای را دنبال می‌کند، تاثیری نخواهد داشت و هیچ‌چیزی نمی‌تواند عزم و اراده ملت ایران را تضعیف کند. امیدوارم در آینده‌ای نزدیک، تمامی مشکلات یکی پس از دیگری حل شوند و بازار مسکن نیز بدون تنش به مسیری مناسب‌تر هدایت شود.

پیش‌بینی بازار مسکن با ترامپ

مهدی سلطان‌محمدی در پاسخ به این پرسش که پیش‌بینی‌اش درباره احتمال افزایش نرخ مسکن و اجاره بها در ماه‌های پایانی سال باتوجه به بازگشت ترامپ به کاخ سفید چیست، اظهار کرد: به‌نظر من اگر تاثیر ترامپ را نادیده بگیریم، بازار مسکن احتمالا به روند چند ماه گذشته خود ادامه خواهد داد و چشم‌انداز ماه‌های آینده نیز مشابه چند ماه اخیر خواهد بود. به‌عبارت دیگر، قیمت‌ها به‌آرامی افزایش می‌یابند و حجم معاملات نیز به‌طورنسبی پایین خواهد ماند.

وی همچنین خاطرنشان کرد: تحلیل تاثیر بازگشت ترامپ، نیازمند بررسی‌های سیاسی عمیق‌تری است و وضعیت به‌طورکلی پیچیده‌تر از آن است که بتوان به‌سادگی پیش‌بینی کرد، او چه اقداماتی انجام خواهد داد. برخی نظرات نشان می‌دهند که ممکن است تعاملاتی انجام گیرد. اگر چنین تعاملاتی صورت گیرد، می‌تواند به بهبود وضعیت درآمدها و کاهش تنش‌های اقتصادی منجر شود که این موضوع به‌نوبه خود بر بازار مسکن تاثیر خواهد گذاشت.

این کارشناس بیان کرد: از طرف دیگر، در صورتی که تهدیدات، تشدید تحریم‌ها و احتمال مداخله نظامی افزایش یابد، به‌طورطبیعی این وضعیت تاثیرات متفاوتی بر بازار خواهد گذاشت.

بنابراین، پیش‌بینی تاثیر ترامپ بر بازار مسکن کار ساده‌ای نیست، اما به‌طورکلی به‌نظر نمی‌رسد که او تاثیر قابل‌توجهی؛ چه در راستای افزایش و چه در راستای کاهش بر این بازار داشته باشد.

سخن پایانی

در سال‌های اخیر، سیاست‌های نادرست و تورم بی‌سابقه باعث افزایش قابل‌توجه قیمت‌ها در بازار ملک و مسکن شده که این امر نیازهای اساسی مردم را از دسترس آنها خارج کرده است. در دهه گذشته، درباره هیچ کالایی به‌اندازه مسکن شاهد افزایش نرخ نبوده‌ایم. از سوی دیگر، این افزایش نرخ موجب کاهش قدرت خرید مردم و در نهایت به رکود عمیقی منجر شده است. لازم به‌ذکر است که بازار مسکن همواره با یک تاخیر مشخص به تنش‌های سیاسی و نوسانات نرخ ارز و طلا، واکنش نشان می‌دهد. اگر مسائل سیاسی و تحریم‌ها حل‌وفصل شوند و تعادل به این حوزه بازگردد، اولویت اصلی سرمایه‌گذاران، خرید ملک و مسکن خواهد بود و در نتیجه، تقاضا در این بازار دوباره افزایش خواهد یافت.