ناترازی اقتصادی، اشکال بزرگ صنعت برق کشور
وزیر نیرو اشکال بزرگ صنعت برق کشور را ناترازی اقتصادی برشمرد و گفت: انرژیهای تجدیدپذیر یکی از روشهای مطمئن برای جبران ناترازی برق است و باید برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر گامهای جدیتری برداریم. بهگزارش ایرنا از وزارت نیرو، عباس علیآبادی در مراسم تکریم و معارفه رئیس سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری برق ایران (ساتبا) ضمن تشکر از زحمات سهساله محمود کمانی و همکارانش در این سازمان افزود: برق کالای بسیار گرانبهایی است که جمهوری اسلامی ایران در دهههای گذشته، دستاوردهای بزرگی در این حوزه بهدست آورده است.
وی با بیان اینکه هماکنون ایران در حوزه تولید و توسعه صنعت برق در ردیف کشورهای برتر جهان است، ادامه داد: اشکال بزرگی که در صنعت برق وجود دارد، ناترازی اقتصادی در این حوزه است که سبب شده تا میزان مصرف برق نسبت به ظرفیتهای تولید بهشدت افزایش پیدا کند و از سوی دیگر، منابع مالی کافی برای توسعه ظرفیت تولید برق از بین برود.
صمتوزیر نیرو با تاکید بر ضرورت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر بهعنوان یکی از روشهای پاک و مطمئن برای جبران ناترازی در صنعت برق، خاطرنشان کرد: بیشتر کشورهای جهان بهویژه کشورهای توسعهیافته با درک اهمیت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در این حوزه سرمایهگذاریهای بسیار زیادی انجام دادهاند و ما نیز بهواسطه محدودیتهایی که در حوزه سوختهای فسیلی داریم، لازم است در بخش توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، گامهای جدیتری
برداریم. علیآبادی گفت: یکی از وظایف مهم سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری برق ایران، یافتن روشهای مطمئن، پایدار و متناسب با محدودیتهای زیستمحیطی کشور برای توسعه انرژی برق است و انتظار میرود این سازمان در دوره جدید، اقدامات مطلوبی در این حوزه انجام دهد. وی بااشاره به اهمیت پیشبرد برنامههای مرتبط با بهینهسازی مصرف انرژی در بخشهای مختلف، اظهار کرد: یکی از اقدامهای خوب سازمان انرژیهای تجدیدپذیر، پیگیری ارتقای استاندارد کولرهای آبی و تجهیز این وسایل برقی با فناوری موتورهای BLDC است که باید با هدف بهینهسازی مصرف و افزایش بهرهوری برق در کشور پیگیری شود. وزیر نیرو، رصد بهروز و دقیق آخرین تحولات مرتبط با انرژیهای پاک در دنیا را بهعنوان یکی دیگر از دستورکارهای مهم سازمان انرژیهای تجدیدپذیر دانست و اضافه کرد: لازم است همکاران ما در سازمان انرژیهای تجدیدپذیر با بهرهگیری از ظرفیت و توان دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان نسبت به آیندهنگاری و آیندهپژوهی در حوزه انرژیهای پاک، اقدامات منسجمی را دنبال کنند و با انجام پژوهش و مطالعه به وزارت نیرو برای اتخاذ بهترین تصمیمها با کمترین هزینهها در آینده کمک کنند. علیآبادی بااشاره به اقدام انجامشده بهمنظور ریلگذاری درست برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، خاطرنشان کرد: همچنان لازم است با هدف توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران برخی اشکالات و چالشهای این حوزه اصلاح شود. وی به ارزش و اهمیت بالای 2 کالای برق و آب اشاره کرد و گفت: لازم است از مسیرهای مختلف برای اصلاح باور عمومی درباره ارزش واقعی آب و برق گامهای مهمی برداریم. وزیر نیرو با بیان برخی خصوصیات و توانمندیهای مدیریتی محسن طرزطلب در جایگاه معاون وزیر و رئیس جدید سازمان انرژیهای تجدیدپذیر افزود: انتظار داریم ساتبا در دوره جدید با بهرهگیری از همه ظرفیتها و تجربیات گذشته بهویژه ظرفیت شرکتهای دانشبنیان و نهادهای دانشگاهی در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و ارتقای بهرهوری انرژی برق در ایران موفق باشد.
اهمیت تغییر الگوی سهمیه بنزین در حل معضل ناترازی
چالشهای مرتبط با ناترازی بنزین، فشار زیادی را به اقتصاد کشور تحمیل میکند. درست است که خودرو یکی از عوامل اصلی ناترازی بنزین بهشمار میرود، اما بهنظر میرسد، هنوز سیاستگذاران راهحل مناسبی را برای مقابله با این مشکل پیدا نکردهاند. بدون شک، سیاستگذاران درباره مسئله ناترازی بنزین و همچنین هزینههای بالای یارانه بنزین که روزبهروز توسط دولت پرداخت میشود، با یک چالش اساسی روبهرو هستند.
از طرفی به دلایل مختلف برای دولت سخت است که نرخ بنزین را افزایش دهد و بهطورهمزمان، بنزین به یک معضل بزرگ در اقتصاد کلان کشور تبدیل شده است. یارانههایی که دولت برای بنزین پرداخت میکند، بخش قابلتوجهی از هزینههای دولت در حوزه انرژی را به خود اختصاص داده است، همچنین، مشکل ناترازی بنزین برای یک کشور با منابع نفتی گسترده، طبیعی بهنظر نمیرسد.
عدمتعادل و واردات بنزین
فرشاد جامع، کارشناس انرژی در رابطه با مسئله اول اقتصاد ایران در زمینه ناترازی بنزین گفت: اقتصاد ایران در حال حاضر با چالشهای قابلتوجهی در زمینه عدمتعادل و واردات بنزین مواجه است. 3 مشکل عمدهای که در این موضوع نقش دارند، حجم بالای مصرف شخصی غیرضروری، قاچاق سوخت از بخشهای مرزی کشور و توزیع ناعادلانه یارانههای انرژی در بخش بنزین است. این مشکلات بهدلیل سرکوب نرخ بنزین بهوقوع پیوسته است که منجر به نرخ مصرف بالا برای اهداف غیرضروری شده است.
صمتوی درباره حجم بالای مصرف شخصی غیرضروری گفت: یکی از معضلات جدی در بحث ناترازی بنزین، حجم بالای مصرف شخصی غیرضروری بنزین در ایران است. الگوی مصرف بنزین در کشور بسیار مطلوب نیست و خودروهای تکسرنشین سهم قابلتوجهی در این موضوع دارند. استفاده گسترده از اتومبیل برای سفرهای کوتاه، مانند خرید، به یک روش معمول تبدیل شده که منجر به افزایش قابلتوجه مصرف بنزین شده است. این کارشناس انرژی در ادامه گفت: علاوه بر این، وضعیت نامناسب خودروهای تولید داخل نیز مشکل ناترازی بنزین را تشدید کرده و منجر به کمبود بنزین و اتکا به واردات بنزین شده است. قاچاق سوخت از بخشهای مرزی، یکی دیگر از مشکلات مهم در ایجاد ناترازی بنزین است. بنزین ارزاننرخ در ایران بهدلیل اعطای یارانههای دولتی و قیمتگذاری دستوری دولت، انگیزهای را برای قاچاقچیان ایجاد کرده است تا سوخت را به آن سوی مرز منتقل کنند، جایی که میتوان آن را با نرخ بسیار بالاتری بهفروش رساند و این امر منجر به از دست دادن قابلتوجه درآمد برای دولت شده و مصرف بنزین و در نتیجه ناترازی و کمبود بنزین را بیشتر تشدید کرده است. وی درباره نگرانی در زمینه توزیع ناعادلانه یارانههای بنزین در مدل فعلی توزیع سهمیه بنزین گفت: توزیع ناعادلانه یارانههای انرژی در بخش بنزین نیز یک نگرانی عمده است که منجر به وضعیت نابسامان مصرف غیربهینه بنزین نیز برای ثروتمندان و خودروداران شده است. سیستم یارانه فعلی بهنفع کسانی است که بیشترین بنزین را مصرف میکنند، نه کسانی که بیشتر به آن نیاز دارند. این امر وضعیتی بهوجود آورده که کسانی از دولت یارانه میگیرند که اتفاقا توانایی پرداخت هزینه بنزین را دارند و کسانی که توانایی پرداخت هزینه بنزین را ندارند، پشتسر گذاشته میشوند. وضعیت فعلی عدمتعادل بنزین در اقتصاد ایران منجر به ایجاد ناپایداری شده است و نیاز به توجه فوری دارد. دولت چهاردهم باید اقداماتی را برای اصلاح مسیر فعلی اعطای یارانه بنزین و رسیدگی به مشکلات اساسی که در این موضوع نقش دارند، انجام دهد. یکی از راهحلهای بالقوه، اجرای سهمیه بنزین برای هر نفر است. جامع بااشاره به رویکرد جدید برای حل ناترازی بنزین با تکیه بر اعطای سهمیه بنزین به هر نفر گفت: سهمیه بنزین برای هر نفر شامل تخصیص مقدار مشخصی بنزین به هر فرد براساس نیازها و الگوهای مصرف آنها است. این رویکرد دارای چندین مزیت است، با تخصیص مقدار مشخصی بنزین به هر فرد، دولت میتواند مردم را به اتخاذ الگوهای مصرف کارآمدتر تشویق کند. این روش منجر به حذف انگیزه قاچاقچیان برای انتقال سوخت از مرز خواهد شد و بخش مهمی از مصرف غیربهینه با محوریت قاچاق سوخت در مرز و شهرهای مرزی را کاهش خواهد داد و در نهایت با حل معضل مصارف غیربهینه و قاچاق سوخت، زمینهساز حل معضل ناترازی و واردات بنزین خواهد شد.
افزایش ۱۲درصدی مصرف گازوئیل در شهریور ۱۴۰۳
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی گفت: مصرف گازوئیل کشور در شهریور امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال افزایش ۱۲درصدی داشته است.
بهگزارش از وزارت نفت، کرامت ویسکرمی بااشاره به مصرف نامتعارف سوخت موجود در بخش حملونقل افزود: میانگین مصرف روزانه گازوئیل در بخش غیرنیروگاهی در شهریور امسال به حدود ۶۵ میلیون لیتر رسید که این عدد در مقایسه با مدت مشابه پارسال نزدیک به ۱۲درصد افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه سازکار تخصیص سهمیه گازوئیل به ناوگان دیزلی درون و برونشهری مشخص است، ادامه داد: براساس مصوبه سال ۱۳۹۳ هیاتوزیران، مقدار سهمیه گازوئیل ناوگان دیزلی براساس عملکردی که سازمان حملونقل جادهای در حوزه برونشهری و سازمان شهرداریها و دهیاریهای وزارت کشور در حوزه درونشهری باتوجه به اسناد حمل و صورتوضعیت، بارنامه و باربرگها تعیین میکنند، محاسبه و تخصیص داده میشود.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با تاکید بر اینکه طبق قانون، عملکرد ناوگان دیزلی در حوزه درونشهری و برونشهری باید برمبنای سامانه «سپهتن» و «سیپاد» تعیین شود، بیان داشت: متولی اجرای سامانه سپهتن (سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان دیزلی برونشهری) سازمان راهداری و حملونقل جادهای است که تاکنون این پروژه را اجرایی نکرده است.
ویس کرمی خاطرنشان کرد: براساس مصوبه هیاتدولت، تجهیزات سامانه سیپاد و سپهتن باید روی همه ناوگان دیزلی، مسافری، باری، درونشهری و برونشهری نصب شود و عملکرد واقعی ناوگان براساس این سامانهها به شرکت ملی پخش انتقال داده شود تا طبق این عملکرد، سهمیه نفت گاز تخصیص یابد.
وی با بیان اینکه با ملاک قراردادن بارنامه، باربرگ درونشهری و صورتوضعیت مسافری ممکن است عملکردهای غیرواقعی به شرکت ملی پخش ارسال شود، گفت: شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با هماهنگی دیگر دستگاهها، طرحی دیگر بهمنظور ثبت عملکرد واقعی ناوگان تدوین کرد که این طرح هماکنون بهصورت آزمایشی و موقت در حال اجراست.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با بیان اینکه این طرح در مرحله نخست برای ناوگان باری بالای ۵۰ تن که شامل ۲۷ هزاردستگاه است اجرایی میشود، گفت: مبدأ و مقصد ناوگان با استفاده از بارنامه و صورتوضعیت مسافری قابلمشاهده است و ناوگان با استفاده از این طرح میتواند از جایگاههایی که در مسیر حرکت خود وجود دارد، سوختگیری کند. ویس کرمی با بیان اینکه در این طرح، مسیر حرکت ناوگان از سوی سازمان راهداری و حملونقل جادهای تعیین میشود، گفت: تخصیص سوخت در این طرح، برمبنای حرکت در مسیر تعیینشده انجام میشود و پس از رفع کامل ایرادها و اخذ رضایت نسبی ذینفعان، این طرح برای سایر ناوگان نیز اجرایی میشود.
وی بااشاره به صدور بارنامههای صوری ناوگان در کشور، ادامهداد: صدور بارنامههای صوری ممکن است ناشی از تخلف شرکتهای حملونقل باشد که باتوجه به ورود دستگاههای نظارتی اعم از سازمان حملونقل جادهای و شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در موضوع صدور بارنامههای صوری، حجم تخلف در این بخش کاهش یافته است.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با اجرای طرح سپهتن و سیپاد عملکرد ناوگان بهصورت سیستمی به سامانه هوشمند سوخت ارسال و از صدور اسناد حمل و صورتوضعیت دستی جلوگیری میشود و از این طریق شاهد کاهش قابلتوجهی در مصرف نفت گاز بخش حملونقل خواهیم بود.
ویس کرمی با بیان اینکه از جمله چالشهای اجرای طرح سپهتن و سیپاد، نبود سرمایهگذار و انتخاب نشدن پیمانکار برای اجرای طرح است، ادامه داد: انتخاب پیمانکار از جمله مواردی است که به تاخیر در اجرای پروژه منجر شده است و امیدواریم با اجرای هرچه سریعتر این طرح، شاهد دریافت واقعی اطلاعات کارکرد ناوگان حملونقل دیزلی و کاهش مصرف نفت گاز در بخش حملونقل کشور باشیم.