صنایع ایران با بحرانی جدی دست و پنجه نرم می‌کنند و وضعیت آنجایی تکان‌دهنده می‌شود که هر سال بیش از پیش، فشار کمبود برق بر اقتصاد افزایش می‌یابد. آمارهایی که یک پژوهشگر توسعه در این زمینه ارائه داده، عمق فاجعه را تاحدی به تصویر می‌کشد.

به تازگی محمد بحرینیان، پژوهشگر توسعه و صنعتگر با ارائه آمارهایی دقیق اعلام کرده که زیان ناشی از تعطیلی هر روز صنعت در ایران، چیزی بیش از ۵ هزار و ۷۱۵ میلیارد تومان است. بحرینیان با تاکید بر اینکه برق صنعت را قطع می‌کنند تا برق خانگی و تجاری قطع نشود، تاکید کرد: در سال ۱۴۰۱ ارزش‌افزوده بخش ساخت صنعتی، ۲ تریلیون و ۸۶ هزار میلیارد تومان بوده است. از سوی دیگر باید توجه کرد هر سال وضعیت نسبت به سال قبل بدتر می‌شود. جالب اینجاست که در سال ۱۴۰۱ قطعی برق برای صنایع ۶ ساعت در هفته بوده، اما در سال ۱۴۰۲ به ۱۲ ساعت در هفته افزایش یافته و امسال، یعنی در سال ۱۴۰۳، میزان تعطیلی صنایع به ۲۴ ساعت در هفته رسیده است. آن وقت با واژه‌پردازی می‌گویند که مدیریت کردیم و تعطیلی یک روز در هفته است. در همین تعطیلی ۲۴ ساعت در هفته، هم بانک سودش را می‌گیرد و هم صنعتگر باید حقوق کارگرش را بدهد، اما نه وزیر صمت و نه وزیر نیرو هیچ توجهی به این موضوع ندارند.

بحران برقی

 گرما در حال افزایش است و همین نکته سبب شده بحران برق در ایران تشدید شود. صنایع ایران حالا نه فقط با بحران برق که با کمبود بزرگی به نام انرژی روبه‌رو هستند. دلیل این مدعا کمبود گاز در زمستان است. در سردترین روزهای زمستان، صنایع، گاز مورد نیازشان را تحویل نمی‌گیرند تا بلکه مدیریت انرژی در ایران رخ دهد. بحرینیان به این مسئله اعتراضی جدی دارد که چرا بخش صنعت همواره فدای بخش خانگی و تجاری می‌شود.

پیش‌بینی بحران ناترازی

 آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز با تایید بحران در بخش صنعت، اظهار کرد: واقعیت این است که ما از 10 سال قبل بحران امروز را پیش‌بینی می‌کردیم. همان 10 سال قبل به وزارت نفت پیشنهاد دادیم که بخشی از منابع حاصل از صادرات نفت را در انرژی خورشیدی سرمایه‌گذاری کند که اگر این مهم محقق شده بود، امروز با برخورداری از مزارع خورشیدی، بحرانی در بخش برق نداشتیم. آلمان این مسیر را رفته است، اما متاسفانه بی‌توجهی بخش دولتی به پیشنهادات بخش خصوصی در نهایت به زیان‌بخش خصوصی تمام می‌شود و امروز ما متضرر اصلی هستیم، چراکه بخش خصوصی برق کافی برای تداوم فعالیت ندارد.

بازارهای بین‌المللی از دست رفت

 به گزارش خبر آنلاین، نجفی گفت: کمبود برق امروز سبب شده هم بازارهای بین‌المللی را از دست بدهیم، هم با کاهش تولید ناخالص داخلی روبه‌رو شویم و هم موقعیت استراتژیکی که به‌واسطه پایداری شبکه و امکان صادرات برق فراهم می‌شود را از کف بدهیم.

صمتنجفی تاکید کرد: ما پیشنهادات کاربردی برای مدیریت همین شرایط را داشتیم، اما دولتی‌ها به آن اهمیت ندادند. در شورای گفت‌وگوی بخش دولتی و خصوصی مطرح کردیم که با توجه به کمبود برق، بهتر است تقویم تعطیلات تابستانی برای صنایع تدوین شود و صنایع بدانند که به مدت ۱۵ روز در اوج مصرف برق، می‌توانند تعطیل کنند، اما متاسفانه این پیشنهاد با همراهی دولتی‌ها مواجه نشد و آنها به همین تعطیلی دو روز در هفته صنایع راغب‌تر بودند.

 رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تاکید کرد: ما ۱۸ هزار مگاوات کسری برق داریم. در این شرایط تعطیلی دو روز در هفته بسیاری از صنایع را با مشکل مواجه می‌کند. مثلا صنعت سیمان، فعالیتش طوری نیست که قادر باشد دو روز در هفته را تعطیل بماند و بقیه هفته را کار کند. وقتی کوره خاموش شد، فردا نمی‌شود فرآیند تولید را از سر گرفت.

 او با تایید تعطیلی فولادی‌ها گفت: اگر تقویم تابستانی تدوین شود، صنعتگر قادر است تا حدی این زمان را مدیریت کند. به‌عنوان مثال می‌تواند مرخصی سالانه کارگرانش را در تعطیلات تابستانی بیندازد و هزینه‌های سربار چون غذا و... را مدیریت کند، اما وقتی دو روز در هفته تعطیل است، هزینه سربار کم نمی‌شود.

از ۴ هزار مگاوات برق خورشیدی چه خبر؟

نجفی با اشاره به امضای قرارداد ۴ هزار مگاوات برق در سال گذشته گفت: مقرر بود این ۴ هزار مگاوات برق وارد شبکه شود، نکته اینجاست که وارد مدار شدن نیروگاه خورشیدی تنها ۸ ماه تا یک سال به طول می‌انجامد، اما متاسفانه هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته و این امر نشان می‌دهد دولت هیچ اقدام حمایتی را برای حل مشکل در دستور کار ندارد

نجفی تاکید کرد: با فعالیت آقای پزشکیان طبیعتا معجزه رخ نمی‌دهد. مشکل کمبود برق در سال آینده نیز بیشتر از امسال خواهد بود و تنها راه برای حل بحران، موافقت برای تدوین تقویم تعطیلات تابستانی و سپس سرمایه‌گذاری است.

 موضوع این است که اگر همین امروز دولت توانش را برای تامین برق و رفع ناترازی بگذارد، ۵ سال بعد به نتیجه می‌رسیم، پس باید با این موضوع برخورد دقیق داشته باشیم.

تمرکز بر سیاست خواهش و تمنا

طبق اعلام سازمان هواشناسی در فصل گرم سال جاری پراکندگی جغرافیایی افزایش دما نیز با سال‌های گذشته قابل مقایسه نیست و در بیش از ۱۷۰ ایستگاه هواشناسی کشور در استان‌های مختلف دمای بالای ۴۰ درجه به ثبت رسید که معنای دیگر این نکته نیز افزایش شدید تقاضای مصرف برق در پهنایی به وسعت کل جغرافیای ایران است، وضعیت عجیب و بی‌سابقه‌ای که بررسی‌ها نشان می‌دهد نسبت به میانگین بلندمدت افزایش دمای ۳ الی ۶ درجه‌ای را برای اکثر نقاط کشور به همراه داشته است. البته افزایش شدید دما و نقش آن در بالا رفتن تقاضای مصرف برق به‌ویژه در بخش خانگی تنها مشکل و نگرانی این روزهای صنعت برق کشور نیست، چراکه گرمای هوا در ابعاد مختلف اثرات به‌شدت مخربی بر راندمان و بازدهی تولید برق در واحدهای نیروگاهی و نیز انتقال برق در شبکه‌های انتقال و توزیع دارد.

با هر درجه افزایش دما میزان مصرف برق هزار800 مگاوات افزایش و ۵۰۰ مگاوات ظرفیت تولید کاهش می‌یابد، همچنین افزایش دما فشار بسیار زیادی به شبکه انتقال وارد می‌کند و آمار قطعی‌های برق ناشی از حادثه را به‌شدت بالا می‌برد.

وزارت نیرو همچنان درصدد است بحران را با سیاست خواهش و تمنا مدیریت کند. البته این مدیریت به معنای برق‌رسانی به صنایع نیست. وزیر نیرو، علی‌اکبر محرابیان در تازه‌ترین سخنانش اعلام کرده است: پیش‌بینی می‌شود در هفته پیش رو قله‌های جدیدی از تقاضای مصرف برق ایجاد می‌شود و بر همین اساس از عموم هموطنان خواهشمندیم با صرفه‌جویی در مصرف برق فرزندان خود در این صنعت برای تأمین حداکثری برق در بخش‌های گوناگون یاری دهند.