عباس علی‌آبادی در راستای آغاز عملیات اجرایی لوله‌گذاری از زاهدان به چابهار برای تکمیل طرح انتقال آب دریای عمان به شمال استان وارد سیستان و بلوچستان شد و این عملیات با حضور استاندار سیستان و بلوچستان، نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی و تعدادی از مسئولان استانی کلید خورد. گفتنی است، هدف علی‌آبادی از این سفر دستیابی به منابع آبی پایدار در شرق کشور باهدف ایجاد زیرساخت‌های آبی به‌عنوان پیش‌نیاز توسعه، تامین نیاز آبی صنایع و معادن، در استان‌های شرقی کشور به‌ویژه صنایع بزرگ‌مقیاس و فراهم‌کردن زمینه رشد صنایع معدنی و توسعه صنایع پایین دستی، اشتغالزایی، محرومیت‌زدایی و تثبیت جمعیت ساکن در منطقه شرق کشور است. همچنین جلوگیری از مهاجرت و تامین کمبود آب آشامیدنی شهرها و روستاهای واقع در مسیر و کمک به بهبود وضعیت آب‌های زیرزمینی از دیگر اهداف سفر وزیر صمت به استان سیستان و بلوچستان است.

تامین کسری آب در دالان شرق کشور

طرح انتقال آب از دریا جزو طرح‌های کلان تعریف شده برای تامین کسری آب در دالان شرق کشور است که اجرای آن از آبان سال ۱۴۰۰ آغاز شد و طبق تفاهمنامه‌های منعقد شده، آب انتقالی به استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی در بخش صنعت به مصرف خواهد رسید، اما این آب در سیستان و بلوچستان برای تامین مصارف آشامیدنی نیز پیش‌بینی و طبق برنامه زمان‌بندی‌شده، این طرح با سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد یورویی تا پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید. چندی پیش نیز در جریان سفر یک روزه رئیس‌جمهوری به استان سیستان‌و‌بلوچستان، عملیات لوله‌گذاری انتقال آب دریای عمان به ۳ استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان‌رضوی با دستور وی آغاز شد. بنابر اعلام مسئولان و مجریان، برای اجرای این طرح‌ها حدود هزار و ۷۰۰ کیلومتر لوله‌گذاری خواهد شد که آب خلیج‌فارس و دریای عمان را به استان‌های تعیین شده، منتقل می‌کند. همچنین با دستور رئیس‌جمهوری عملیات آبگیری و بهره‌برداری از سد مخزنی کهیر شهرستان کنارک به منظور تامین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت محدوده بخش کهیر سواحل مکران پس از گذشت ۱۳ سال آغاز شد.

پیشبرد خطوط انتقال آب با مشارکت بخش خصوصی

وزیر صمت در جمع خبرنگاران هدف از انجام این سفر را بررسی پروژه‌های انتقال آب دریای عمان برای تامین منابع پایدار شرب و صنعت عنوان کرد و گفت: تامین منابع پایدار واحدهای تولیدی و صنعتی کشور در اولویت برنامه‌های وزارت صمت است و شرکت‌های بزرگ صنعتی و معدنی، ابرپروژه‌های انتقال آب خلیج‌فارس و دریای عمان به شرق و فلات مرکزی کشور را در دستور کار قرار داده‌اند.طرح ملی انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرقی کشور با حمایت وزارت صمت و مشارکت بخش خصوصی و با هدف تامین آب مورد نیاز شرب و صنایع و معادن استان‌های شرقی کشور در حال اجراست. طول خطوط اصلی و فرعی این طرح به ١٧٩٠ کیلومتر می‌رسد و ظرفیت نمک‌زدایی ٨٠٠ میلیون مترمکعب آب دریا در سال را دارد. همچنین نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت یک هزار مگاوات در مسیر اجرای این پروژه عظیم پیش‌بینی شده است. به گفته وزیر صمت، تامین آب و انرژی پایدار برای واحدهای تولیدی صنعتی و معدنی کشور در اولویت برنامه‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته است.

اعتبار ۱۶۰هزار میلیارد تومانی

وزیر صمت همچنین در بازدید از طرح ملی نمک‌زدایی و انتقال آب دریای عمان به شرق کشور گفت: پروژه شیرین‌سازی آب دریای عمان پیشرفتی ۱۲درصدی داشته است.

به گفته علی‌آبادی پروژه شیرین‌سازی و نمک‌زدایی آب دریای عمان و انتقال آن به تمام شهرهای سیستان و بلوچستان و استان‌های شرقی کشور، پیشرفت ۱۲درصدی داشته و با اعتبار ۱۶۰ هزار میلیارد تومانی که برای آن تخصیص یافته، باعث خوشحالی است که به زودی کام مردم این دیار شیرین شود.

وی اظهارکرد: برای بازدید پروژه فوق استراتژیک انتقال آب دریای عمان به شهرها و استان‌های شرقی کشور برنامه‌های فشرده‌ای داشتیم و این آب شیرین و به تمام روستاها و شهرهای استان سیستان و بلوچستان منتقل می‌شود.

وی گفت: انتقال آب به شهرها و روستاها موجب توسعه اشتغال و تولید می‌شود و می‌تواند رونق خوبی را به دنبال داشته باشد. لوله‌گذاری خط انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان در مسیری قرار گرفته است که از مناطق تجمع جمعیت عبور کند تا نیاز آب استان تامین شود

وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهارکرد: از قشرهای مختلف مردم و مسئولان درخواست همکاری و همراهی داریم تا پروژه به موقع اجرا شود.

وی با اشاره به آغاز طرح انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرقی کشور از سمت زاهدان و پیشرفت ۱۲درصدی پروژه طی یک سال و نیم، خاطرنشان کرد: در ابتدا مشکل آب شهر چابهار که سال‌هاست آب آن جیره‌بندی شده است، رفع و از آب شبانه روزی بهره‌مند می‌شود و در ادامه انتقال آب به دیگر شهرها و روستاها انجام خواهد شد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: لوله‌گذاری خط انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان در مسیری قرار گرفته است که از مناطق تجمع جمعیت عبور کند تا نیاز آب استان تامین شود و هدف ما سرعت‌بخشیدن به این پروژه است.

علی‌آبادی افزود: این پروژه بسیار بزرگ و مهم است و هدف ما اتمام آن تا پایان سال آینده خواهد بود که این امر نیازمند یک همکاری ویژه برای انجام آن است.

وی با تاکید بر اینکه توسعه صنعتی در سیستان و بلوچستان اولویت دولت است، اظهارکرد: برای تحقق این امر همه دستگاه‌های صنعتی بسیج شده‌اند و سرمایه‌گذاری گسترده‌ای برای این پروژه تخصیص‌ داده‌ شده است.

علی آبادی با ابراز امیدواری از اینکه تا سال آینده بسیاری از مشکلات بی‌آبی برطرف شود، تصریح کرد: چابهار به عنوان بزرگ‌ترین بندر اقیانوسی کشور باید در ابتدا آب آن تامین شود تا مردم دغدغه‌ای نداشته باشند.

تکمیل طرح انتقال آب تا نیمه ۱۴۰۳‌

فروردین امسال معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان با بیان اینکه طرح ملی نمک‌زدایی و انتقال آب از دریای عمان در مجموع با پیشرفت فیزیکی ۳.۱۱ درصد همراه بوده است، گفت: عملیات اجرایی این طرح ملی که از مهرماه سال ۱۴۰۰ شامل سامانه آبگیر و تاسیسات شیرین‌سازی و نمک‌زدایی برای ظرفیت نهایی ۴.۲ میلیون مترمکعب در روز آب شیرین، سامانه انتقال آب به طول خط ۷۱۸ کیلومتر در استان سیستان و بلوچستان برای ظرفیت ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال، اجرای مسیر و تونل برای احداث ۳ خط لوله برای ظرفیت نهایی انتقال ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب در سال و احداث نیروگاه سیکل ترکیبی یک هزار مگاواتی برای تامین انرژی آغاز شد.

وی افزود: طبق برنامه زمان‌بندی کلان طرح، فاز زودهنگام آن که شامل برداشت آب شور و نمک‌زدایی به حجم ۵۰هزار مترمکعب در روز است که برای تامین آب مورد نیاز ساحل‌نشینان استان تا نیمه سال ۱۴۰۳ محقق خواهد شد.بیجار گفت: درحال‌حاضر احداث سازه آبگیر «گیشاب» و تاسیسات نمک‌زدایی در بخش خشکی که شامل اجرای فوندانسیون، آرماتوربندی دیوارهای آبگیر و ساخت آبگذرهای دریایی سامانه آبگیری است با پیشرفت فیزیکی ۳۵ درصد در حال اجراست و خرید اعم ملزومات پروژه از جمله ورق‌های تولید لوله‌های خط انتقال آب نیز انجام شده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان افزود: در فاز اجرای سامانه انتقال آب، عملیات نقشه‌برداری و تملک اراضی به اتمام رسیده و ۴۸۱ کیلومتر خط انتقال آب توسط پیمانکارپروژه در حال اجراست و ۲۲۶ کیلومتر از مسیر نیز درحال‌حاضر دارای پیمانکار لوله‌گذاری است و این عملیات اجرایی در ۲ جبهه کاری در اردیبهشت امسال آغاز خواهد شد.

وی بیان کرد: با توجه به گستردگی این پروژه ملی مشاوران و پیمانکاران متعددی عهده‌دار عملیات اجرای این طرح است و سبب ایجاد اشتغال برای ۴۳۰ نفر به صورت مستقیم و هزار و۳۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم شده است. اجرای طرح ملی آبرسانی از دریای عمان سبب دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد تحول اقتصادی در استان‌های مسیر خط انتقال در شرق کشور، رشد صنایع معدنی به عنوان جایگزین نفت، اشتغالزایی، ظرفیت‌سازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و تثبیت جمعیت ساکن مناطق شرق کشور، برطرف کردن نیاز آبی صنایع و معادن، حفظ و توسعه صنایع معدنی فلات مرکزی و استان‌های مسیر خط انتقال در شرق کشور به‌ویژه صنایع بزرگ مقیاس، ایجاد فرصت برای تامین کمبود آب شرب شهرها و روستاها، توسعه کشاورزی، کشت‌های گلخانه‌ای و...، حفظ ذخایر آب‌های زیرزمینی و ممانعت از حفر چاه‌های غیرمجاز در راستای احیای محیط‌زیست، رشد و توسعه سایر پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و سایر صنایع پایین‌دستی، توسعه اقتصادی سواحل مکران به عنوان گنج پنهان، جلوگیری از حاشیه‌نشینی و... خواهد شد.

پیشنهاد انتقال آب به ۱۷ استان

بر اساس گزارش‌ها، با توجه به کمبود شدید منابع آبی، پیشنهاد انتقال آب دریا به ۱۷ استان برای تامین نیاز بخش‌های مختلف به ویژه صنعت، مطرح شده است. البته تاکنون برای انتقال آب به ۷ استان هرمزگان، کرمان، خراسان‌جنوبی، خراسان‌رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان، تصمیمات نهایی اتخاذ و وارد مرحله مطالعات تکمیلی و اجرا شده است. تاکنون برای انتقال آب به ۷ استان هرمزگان، کرمان، خراسان‌جنوبی، خراسان رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان، تصمیمات نهایی اتخاذ و وارد مرحله مطالعات تکمیلی و اجرا شده است.طرح انتقال آب از دریای عمان و خلیج‌فارس قرار است در گام نهایی، منابع آبی جدید۷ استان هرمزگان، کرمان، خراسان‌جنوبی، خراسان‌رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان را تامین کند. برای اجرای این طرح‌ها حدود ۳هزار و ۷۰۰ کیلومتر لوله‌گذاری خواهد شد که آب خلیج‌فارس و دریای عمان را به ۷ استان تعیین شده، منتقل می‌کند.

سخن پایانی

بر اساس گزارش‌ها، بیش از ۸۵۰ آب شیرین‌کن در منطقه خلیج‌فارس مشغول فعالیت دارند که ۲۵ مورد آنها آب شیرین‌کن‌های بزرگ با ظرفیت بیش از ۱۰۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز است. برآوردها نشان می‌دهد که بخش صنعت سالانه ۹۵۰ میلیون مترمکعب آب برای مصارف خود کمبود خواهند داشت و به همین دلیل، استفاده از آب دریا یکی از ضرورت‌های بخش صنعت است. به نظر کارشناسان، منابع آبی سطحی و زیرسطحی را باید تنها به مصارف آشامیدنی، کشاورزی و محیط‌زیست اختصاص داد و بهترین راهکار برای تامین آب صنعت، استفاده از آب خاکستری یا منابعی است که تهدید کاهش چشمگیر یا اتمام آن وجود ندارد. در ۳ بخش آشامیدنی، کشاورزی و صنعت که به‌عنوان مصرف‌کنندگان منابع آبی به‌شمار می‌روند، بیشترین نیاز برای تامین آب دریا به بخش صنعت اختصاص دارد.