هیچ گونه آسیبی به زیرساخت‌های بخش کشاورزی کشور نرسیده است

ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع‌غذایی اتاق تعاون ایران در گفت‌وگو با صمت گفت: براساس آمار و اطلاعاتی که تاکنون به ما رسیده است، خوشبختانه در طول جنگ تحمیلی دوم (جنگ بین ایران و اسرائیل) هیچ‌گونه آسیبی به زیرساخت‌های بخش کشاورزی کشور به‌طورجدی گزارش نشده و مشکل خاصی در این زمینه ایجاد نشده است.

وی با بیان اینکه معتقدم تولیدکنندگان بخش کشاورزی از ارزان‌ترین تولیدکنندگان هستند، ادامه داد: بر همین اساس باتوجه به ادامه فعالیت این بخش، امنیت غذایی کشور در این دوران حفظ شد،همچنین تجربه و مشاهده کردیم که در ۱۲روز گذشته، کالایی در کشور دچار  کمبود یا موجود نبودن نشد و حتی طی  روزهای مذکور کمترین افزایش نرخ را نیز در حوزه محصولات کشاورزی و غذایی شاهد بودیم، در حالی که تصور می‌شد با این حملات، هرج‌ومرج اجتماعی ایجاد شود و با افزایش مصرف کالا، کمبود محصول در بازار به‌وجود بیاید.

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع‌غذایی اتاق تعاون ایران با تاکید بر اینکه یکی از اهداف جنگ تحمیلی دوم، ناامیدی بین اذهان عمومی و ایجاد ناامنی غذایی بود، گفت: باتوجه به اینکه، کشاورزان و تولیدکنندگان کشور سالانه حدود ۱۳۰میلیون تن محصول کشاورزی تولید می‌کنند که هرساله مقداری نیز افزایش می‌یابد، بنابراین خوشبختانه مشکلی از نظر امنیت غذایی در کشور نداشتیم و اگر هم افزایش قیمتی در چند کالای محدود مشاهده شد، به‌‎دلیل خریدهای هیجانی مصرف‌کنندگان و شرایط اقتصادی در کشور بوده است.

قاسمی ادامه داد: از طرف دیگر، براساس گفت‌وگوهای وزارت جهاد کشاورزی و شخص وزیر جهاد کشاورزی در چنین شرایطی حتی هنوز هم از ذخایر استراتژیک‌مان استفاده نکرده‌ایم. به‌معنای دیگر، خوشبختانه در این دوران در حوزه تولید محصولات کشاورزی و صنایع غذایی و ایجاد امنیت غذایی با کمترین چالش مواجه بودیم که این نشان‌دهنده اهمیت ویژه این بخش بوده و این پیام را می‌دهد که باید توجه ویژه‌ای را برای آن و حل مشکلات موجود در آن قائل باشیم، زیرا تنها بخش صنعتی بود که توانست در این دوران با کمترین مشکل بیشترین خدمت را ارائه دهد.

وی همچنین درباره میزان آسیب واردشده به بخش مشاغل حوزه کشاورزی در این دوران نیز گفت: به هرحال با اعلام تعطیلی‌ها، شاهد کاهش در تعداد کارکنان این بخش به‌ویژه در واحدهای صنایع غذایی بودیم، اما اثر این کاهش نیروی کار، نتوانست تاثیری در بازار از لحاظ کمبود در محصول ایجاد کند و این نشان‌دهنده جاری بودن تولید در واحدهای تولیدی صنایع غذایی بود، چراکه با هرگونه مشکل در این واحدها، تاثیر آن را در بازار با کمبود آن کالا مشاهده می‌کردیم.

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع‌غذایی اتاق تعاون ایران در ادامه با مقایسه 2 دوره جنگ تحمیلی بین ایران و عراق و ایران و اسرائیل درباره نقش اصناف در ایجاد تعادل در بازار و جلوگیری از کمبود محصولات غذایی و کشاورزی نیز گفت: 2 شبکه توزیع منسجم در کشور وجود دارد که یکی از آنها شبکه تعاونی‌های مصرف است که با حدود ۶ هزار و ۵۰۰ واحد فروشگاهی در سطح کشور فعالیت دارند و شبکه دیگر مربوط به اصناف (خرده‌فروشان کوچک) است. در دوران جنگ تحمیلی اول، شبکه توزیع تعاون با همکاری با اصناف، به داد کشور رسید. در حال‌ حاضر نیز، شبکه تعاون می‌تواند در این شرایط حساس به کمک کشور بیاید، زیرا شبکه‌های تعاونی مصرف ما که شامل تعاونی‌های مصرف دولت، کارگران، فرهنگیان، نیروهای مسلح، تعاونی‌های مصرف کمیته امداد امام خمینی و بهزیستی است، به‌صورت غالب در کشور وجود دارند.

وی افزود: در شرایطی که کشور با چنین تنش‌ها و بحران‌هایی مواجه می‌شود، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر در این شبکه‌ها نمود پیدا می‌کند که توزیع کالا را به‌شکل منسجم و راحت در بین افراد انجام می‌دهند. از طرف دیگر، فروشگاه‌های در سطح کشور نیز، سایر افراد جامعه را تحت‌پوشش قرار می‌دهند. حضور این 2 شبکه در دوران تحمیلی جنگ ایران و عراق موجب شد که کمبود کالایی را حس نکرده، گرانی کمتری احساس شود و توزیع عادلانه کالا برقرار باشد. در حال‌ حاضر نیز، این اتفاق رخ می‌دهد. از طرف دیگر باتوجه به پیشرفت علم و تکنولوژی، امروزه فروشگاه‌های زنجیره‌ای و اینترنتی نیز به حوزه توزیع ورود کرده و در کنار شبکه توزیع تعاون و اصناف، بیش از ۸۰ درصد جامعه را تحت‌پوشش قرار می‌دهند.

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع‌غذایی اتاق تعاون ایران در پایان سخنان خود تاکید کرد: بنابراین همان‌طور که نیاز است تا از این به بعد به بخش تولید توجه بیشتری داشته باشیم، نیاز است تا به بخش کشاورزی و شبکه‌های توزیع آن نیز توجه ویژه‌ای نشان دهیم تا با حل مشکلات و چالش‌های‌شان، همیشه آنها را برای ارائه سرویس به مردم، آماده نگه داریم.

جنگ با افزایش هزینه تولید، کشاورزان را متضرر می‌کند

یک کارشناس کشاورزی نیز درباره تاثیرات جنگ بین ایران و اسرائیل بر کشاورزی و باغداری در ایران در صفحه مجازی خود گفت: پس از جنگ بین ایران و اسرائیل، بزرگ‌ترین ضرر و آسیب را جامعه باغدار و کشاورز متوجه خواهد بود.

وی درباره راهکارهایی که کشاورزان می‌توانند باتوجه به آنها، کمترین آسیب را در این شرایط متحمل شوند، گفت: نخستین آسیبی که جنگ به حوزه کشاورزی وارد می‌کند، آسیب به زیرساخت‌های حمل‌ونقلی در کشور است که می‌تواند حمل‌ونقل و صادرات و واردات را با چالش مواجه کند. بنابراین در چنین شرایطی، نیاز است تا کشاورزان بتوانند به‌سهولت اقدام به تهیه و تولید مواد اولیه موردنیاز کشاورزی خود کنند.

این کارشناس بااشاره به هزینه بالای تولید در این شرایط گفت: طبیعتا در چنین شرایطی به‌دلیل کاهش یا عدم‌واردات یا صادرات، تولید باکیفیت با چالش مواجه شده و حتی اغلب باغداران و کشاورزان زمین‌های کشاورزی و باغات خود را ترک می‌کنند و در نتیجه سطح زیرکشت محصولات کشاورزی کاهش می‌یابد، بنابراین در چنین شرایطی، محدودیت منابع کشاورزی ایجاد شده و تولیدکننده محصولات خود را با نرخ بالاتر به‌فروش می‌رساند. بر همین اساس، تامین مواد اولیه مانند کود و سموم و ماشین‌آلات می‌تواند ضمن دلگرمی به کشاورزی، ادامه خدمت به کشور را به‌همراه داشته باشد.

وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین ضربه به کشاورز و باغدار ایرانی در چنین شرایطی، قطع واردات و صادرات است، ادامه داد: زمانی که واردات و صادرات به‌دلیل بسته شدن راه‌های مواصلاتی قطع شود، صادرکنندگان دچار زیان شده و در چنین شرایط ریسکی، صادرکنندگان می‌توانند با فرآوری محصولات خود یا خشک کردن آنها، امکان ذخیره آنها را برای دوران پس از جنگ فراهم کنند.

به‌گفته وی؛ مورد چهارمی که متوجه کشاورزان و باغداران ایرانی در شرایط جنگی است، کمبود منابع سوختی است. زمانی که پالایشگاه‌های نفت و نیروگاه‌های انرژی ایران موردحمله اسرائیل قرار گیرد، ممکن است تامین انرژی موردنیاز باغداران و گلخانه‌داران و کشاورزان با مشکل مواجه شود. در چنین شرایطی می‌توان از صفحات خورشیدی برای تامین انرژی استفاده کرد.

این کارشناس کشاورزی، همچنین بااشاره به ناامنی در شهرهای مرزی و تولیدی گفت: اغلب مردم در زمان جنگ دچار اضطراب شده و به‌همین‌دلیل اقدام به ترک شهر و منطقه خود کرده و مهاجرت می‌کنند که ممکن است در چنین شرایطی، به‌دلیل کمبود نیروی کار ضربه بزرگی به کشور به‌علت کاهش تولید ملی وارد شود. کشور به‌منظور تامین نیاز خود، مجبور به واردات با نرخ بسیار بالا خواهد بود. بنابراین کشاورزان توجه داشته باشند که چنانچه در مناطق روستایی اقدام به تولید می‌کنند، به‌دلیل اینکه احتمال کشیده شدن جنگ به داخل روستاها بسیار کم است، زمین‌های خود را ترک نکرده و به تولید خود ادامه دهند.

وی افزود: تخریب زیرساخت‌ها از جمله دیگر مواردی است که بر کشاورزی در ایران در دوران جنگ تاثیر می‌گذارد. بنابراین تا زمان بازگشت این زیرساخت‌ها به حالت اولیه، جامعه دهقان و باغدار باید میزان وابستگی خود به نیروهای گازی، برقی و نفتی را از طریق بهره‌مندی از انرژی‌های تجدیدپذیر کاهش دهد و از طرف دیگر، نیاز است تا شیوه‌های نوین آبیاری را نیز بیاموزد و مورد توجه قرار دهد تا وابستگی خود را به سدها کاهش دهد تا در صورت آسیب به سدها، با کمبود آب مواجه نشود.

این کارشناس کشاورزی در پایان گفت: نابودی برنامه‌های کشاورزی و زراعت در چنین شرایطی از موارد احتمالی است که به‌دلیل ترک زمین‌های کشاورزی و باغات توسط نیروهای کار، ممکن است رخ دهد، در نتیجه تولید کاهش‌ یافته و از طرف دیگر، سرمایه‌گذاران نیز از سرمایه‌گذاری در ایران منصرف خواهند شد و در نتیجه بخش کشاورزی نسبت به دنیا عقب مانده و نمی‌تواند با کشورهای اطراف رقابت کند؛ آن هم ایرانی که به همه کشورهای همسایه محصولات کشاورزی و غذایی صادر می‌کرد، حال مجبور به وابستگی به خارج و واردات محصولات کشاورزی به کشورش خواهد بود.

سخن پایانی

در حالت عمومی شرایط جنگی در صورت تداوم، دسترسی به زمین را محدود کرده، موجب جابه‌جایی جمعیت شده و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و سیستم‌های حمایت اجتماعی را مختل می‌کند. این اتفاق برای بخش کشاورزی ایران نیفتاد، اما در کل باید با تمرکززدایی و تمرکز بر حل مشکلات و چالش‌ها، ضمن تقویت زیرساخت‌های بخش کشاورزی و رفع چالش‌ها، تامین امنیت غذایی را تضمین کرد. در صورت تامین امنیت غذایی بدون شک هیچ بحران و اتفاق ناگهانی نمی‌تواند به دغدغه‌ای تامین معیشت و امنیت غذایی بین مسئولان و مصرف‌کنندگان تبدیل شود.