نقش استانداردها در رشد و توسعه اقتصادی
مسلم بیات، کارشناس ارزیابی کیفیت
رابطه بین استاندارد و عملکرد اقتصاد ملی کشورها به طور فزایندهای طی دهههای گذشته مورد تحقیق قرار گرفته است. مطالعات انجام شده توسط موسسات استاندارد آلمان، انگلستان، کانادا، فرانسه و استرالیا به طور تجربی ارتباط محکم و مثبتی را بین استانداردها و رشد اقتصادی پایدار نشان میدهد که این موضوع با استفاده از گسترش استانداردها به عنوان دانش فنی در اقتصاد ملی صورت پذیرفته است.
موسسه استاندارد آلمان در سال ۲۰۱۱ تحقیقی را به دنبال بررسی و پیشرفت مطالعات ابتدایی مزایای اقتصادی استاندارد در سال ۲۰۰۰ انجام داد که در این تحقیق ارزش کار سرمایه اختراعات مجوزها و استانداردها در تولید با اندازهگیری ارزش افزوده ناخالص تخمین زده میشد.
نتایج تحقیق نشان داد که استانداردها رابطه مهم و مثبتی با خروجی اقتصادی دارند مطالعات آلمان در سال ۲۰۱۱ - ۲۰۱۵ با تحلیلهای بیشتر توسط سایر موسسات ملی با رویکرد و چارچوب زمانی مشابه پیگیری شد که منجر به نتایج قابل مقایسه گردید و به طور کلی تمام مطالعات ملی نشان میدهد که استانداردها به دلیلی که موجب بهبود گسترش دانش فنی میشوند تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی دارند در این تحقیق سهم استانداردها بر روی نرخ رشد اقتصادی در کشور آلمان برابر با ۰.۹ درصد و در فرانسه و استرالیا ۰.۸ درصد در انگلستان ۰.۳ درصد در کانادا ۰.۲ در۲صد مشخص شده است.
استانداردها از موادی هستند که بر اساس توافق و اجماع نظر ذینفعان تهیه و با تایید یک سازمان به رسمیت شناخته و برای استفاده مشترک و مکرر ارائه میشوند که شامل قوانین و دستورالعملها و ویژگیها برای انجام فعالیتها یا نتایج آنها میباشند.
هدف استانداردها دستیابی به درجه مطلوبی از نظم در یک زمینه خاص است. استانداردها باید بر اساس نتایج تلفیقی علوم فناوری و تجربه باشند و هدف آن ارتقای منافع مطلوب جامعه است. توصیه استانداردها و قوانین فنی توسط موسسات و سازمانهای دوره صلاحیت و انجام این کار با همکاری بخش دولتی و خصوصی انجام میشود.
استانداردها عنصر ضروری زیرساختهای تکنولوژیکی و اقتصادی یک کشور هستند و به شدت بر توان رقابتی و استراتژیهای شرکتها نیز تاثیر میگذارند، استانداردها یک راه ارتباطی هستند یک نوع زبان مشترک که به صورت مشخصات فنی بیان میشوند. اغلب آنها به عنوان قابلیتی برای برقراری ارتباط بین سایر زبانها به منظور جلوگیری از سوء تفاهم استفاده میشود؛ استانداردها وجود دارند تا ما از آنها استفاده کنیم و از منافع آنها بهرهمند شویم علت وجودی آنها ارزشی است که برای ما به ارمغان میآورند و بر زندگی روزمره شهروندی تاثیر میگذارند.
استانداردها در حوزههای گستردهای چون ساختوساز، مواد غذایی، اسباب بازی ها، ساختمان ها، ماشینآلات، مراقبتهای بهداشتی، محیط زیست، خدمات و غیره وجود دارد و بخشهای متعددی از فعالیتها را همچون ایمنی، مدیریت، آزمایش، سازگاری و غیره را پوشش میدهند.
به طوری که انواع مختلف استانداردها و نیازهای مختلف را برآورده میسازند. درک مفاهیم استانها برای همه به لحاظ تاثیری که در طول زندگی روزمره و حرفهای دارند ضروری است. آموزش استانداردها و استانداردسازی نقش کلیدی فزایندهای در توسعه ملل جهان ایفا مینماید و انسانهایی که با این موضوع آشنایی دارند، در موقعیتی قوی تری در مواجهه با طیف وسیعی از وضعیت هایی که ممکن است در زندگی روزمره و حرفهای خود مواجه شوند برخوردار میباشند و زندگی آسوده تر، ایمن تر و قابل پیشبینی تری نسبت به سایرین خواهند داشت.
در این میان سئوالی که وجود دارد این است که استانداردها به چه میزان و چگونه میتوانند در رشد و توسعه اقتصادی کشور نقش ایفا نمایند.
رشد اقتصادی به توسعه عوامل ورودی متفاوتی بستگی دارد در اقتصاد کلاسیک این عوامل سرمایه و کار هستند با این حال در اقتصادهای کاملا مبتنی بر دانش این عوامل به ظاهر برای پیشبینی رشد و توسعه اقتصادی کافی نیستند زیرا دانش موجود در یک اقتصاد تاثیر زیادی بر بهرهوری عوامل تولید و در نتیجه رشد دارد و دانش هم به طور قابل ملاحظهای از پیشرفت فنی تاثیر میپذیرد که تعیین مقدار کمی آن بسیار دشوار است با این حال تعدادی شاخص مفید و اثبات شده وجود دارد که در تعیین تقریبی سطح فنی دانش مفید هستند مثل تعداد اختراع معتبر و مجوزهای معتبر که به صاحبان مالکیت معنوی خارجی پرداخت میشود همانطور که در مورد نرم افزار صورت میپذیرد این شاخصها نشان دهنده پیشرفته فنی است که نتیجه سرمایه گذاریهای موفقیت آمیز در تحقیق و توسعه میباشند.