بازار مسکن به کدام سو میرود؟
امیر پیلتن کارشناس بازار مسکن
در سال ۹۷، شرایطی فراهم شد که بهموجب آن، بسیاری از تحریمها لغو شد و مقدار زیادی از پولهای بلوکهشده بهواسطه ارزهای نیمایی بهدست تاجران و سرمایهگذاران رسید. بههمیندلیل، این پولها در بازار آزاد عرضه شد و سودهای کلانی بهدست آمد. در نتیجه، بخشی از این پولها که بهطورنادرست و با مشکلاتی وارد بازار شده بودند، بهسمت بخش مسکن هدایت و موجب افزایش تورم و رشد نرخ ملک در کشور شدند.
تاحدی ورود ترامپ به عرصه سیاسی میتواند بازار مسکن را متورم کند، زیرا انتظارات برای افزایش نرخ بهوجود میآید. اما تصور اینکه رشد هیجانی بر بازار مسکن حاکم شود، حداقل تا اوایل سال آینده محتمل نیست. تعداد افرادی که قادر به سرمایهگذاری در بازار مسکن هستند، بسیار محدود است و تنها عاملی که میتواند بازار را متورم کند، طلا و دلارهای در دست مردم است که بهصورت نوسانی میتوانند وارد بازار مسکن شوند. بنابراین، انتظار نمیرود که افزایشهای هیجانی در این بازار رخ دهد.
در حال حاضر، ارزیابی وضعیت بازار مسکن باید بهصورت محلهای انجام شود و نگاه کلی به آن چندان صحیح نیست. بسیاری از افرادی که در واحدهای کوچک سرمایهگذاری کردهاند، این کار را تنها بهمنظور حفظ نقدینگی انجام دادهاند و در واقع مصرفکننده نیستند. بازار مسکن به متقاضیان واقعی نیاز دارد و باید از جنبه سرمایهگذاری فاصله بگیرد.
از نظر عرضه و تقاضا، بازار مسکن از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۲ با نوسانات شدیدی مواجه بوده که این امر فرصت انعطاف را برای متقاضیان فراهم نکرده است. بهمحض اینکه فردی واحد خود را میفروخت و قصد خرید خانه دیگری را داشت، با افزایش نرخ مواجه میشد. اگر بخواهیم از این زاویه به موضوع نگاه کنیم، در حال حاضر شاهد یک ثبات کوتاهمدت در معاملات بازار مسکن هستیم که ممکن است آسیبپذیر باشد و در عرض چند ماه بههم بریزد، زیرا انتظارات تورمی دوباره بر بازار تاثیر خواهد گذاشت. بهطورکلی، باوجود ثبات نسبی در بازار مسکن، رکود تورمی همچنان بر این بازار حاکم است و بهنظر میرسد که این وضعیت ادامه یابد.
بازار تحتتاثیر رکود قرار دارد و تورم مانع از کاهش قیمتها میشود. بهعبارتدیگر، رکود بهعنوان یک مانع جدی برای افزایش معاملات و کاهش قیمتها در بازار مسکن عمل میکند. با این حال، در برخی محلهها و شهرهایی که دارای امکانات مصرفی و تفریحی هستند، رکود با انعطافپذیری بیشتری از سوی عرضهکنندگان همراه است، زیرا بازار مسکن در این مناطق بهراحتی تحتتاثیر قرار نمیگیرد. در شهرهای بزرگتر، این وضعیت با رکود تورمی همراه بوده و پیشبینی من برای بازار مسکن تا بهار سال آینده چنین است. باید دید دولت مسعود پزشکیان چه سیاستهایی در برابر ترامپ و دولت امریکا اتخاذ خواهد کرد و اقتصاد ما چه وضعیتی را تجربه خواهد کرد.
بسیاری از مصرفکنندگان در شرایط تورمی دچار اشتباهات میشوند. مانند افرادی که در سالهای ۹۶-۹۷ یا بین سالهای ۸۶ تا ۹۰ با سرمایههای اندک، تحتتاثیر تبلیغات فریبنده، اقدام به خرید واحدهایی میکنند که در واقع کلاهبرداری هستند و هیچ سودی برای آنها ندارند.
در حال حاضر، خانههایی که در اطراف تهران و بهویژه در منطقه ۲۲ بهعنوان برجهای پیشخرید معرفی میشوند، مانند چاهی هستند که معاملهگران در آن گرفتار میشوند.
این موارد بیشتر شبیه به سراب و سوداگری هستند. متاسفانه، نهادهای نظارتی ما بهدرستی عمل نمیکنند و افراد بهراحتی زمینهای بدون مجوز را پیشفروش میکنند.
این وضعیت باعث میشود که افراد آسیبپذیر جامعه برای خانهدار شدن، به دام کلاهبرداران بیفتند. از مردم خواهش میکنم در این دوره حساس که ممکن است بازار مسکن با تورم مواجه شود، فریب سوداگران را نخورند.