شبکه اطلاع رسانی مورچه‌ها
حسن خسروی- مدرس دانشگاه
حتماً برایتان پیش آمده که لحظاتی را شاهد رفت و آمد مورچه‌ها در طول یک مسیر بوده‌اید. چه از کنار این صحنه بی‌تفاوت عبور کرده و چه به فکر فرو رفته و قدری به عظمت خداوند و نعمت‌ها و حکمت‌های زمین و آسمان و کائنات تفکر کرده باشید، نمی‌توان در راز و رمزهای آموزنده و الهام بخش که در زندگی سایر موجودات است شک کرد. من با قدری مطالعه میدانی دریافتم که مورچه‌ها سیستم اطلاع رسانی شبکه‌ای منسجمی دارند. چیزی که اغلب سازمان‌های ما از آن بی‌بهره‌اند. به نظر می‌رسد که اصولا مورچه‌ها دارای یک نوع دستورالعمل و آیین نامه اجرایی اطلاع‌رسانی سازمان‌یافته و هدفمندی هستند که همگان موظف به اجرای دقیق آن می‌باشند. در حوزه علوم مدیریت و ارتباطات بحثی داریم تحت‌عنوان هم‌پایانی.
هم‌پایانی یعنی اینکه بخش‌های مختلف یک سیستم و یک جامعه یا یک سازمان، با انجام و اجرای وظایف خود از شاخه‌های مختلف در پایان به یک نقطه مشترک که همانا هدف مجموعه است، رسیده و همه بخش‌ها با هم در انتهای مسیر به یک نقطه واحد می‌رسند.
سیستم اطلاع‌رسانی در جامعه مورچه‌ها نیز دقیقا مصداق هم‌پایانی در مدیریت است. مورچه‌ها با رد و بدل کردن و انتقال داده‌ها و یافته‌ها در حقیقت یک شبکه منسجم اطلاع‌رسانی را دنبال می‌کنند که در پایان به یک هم‌پایانی برسند که عبارت است از تجمیع همه آورده‌ها ( آذوقه‌ها و...) در نقطه‌ای مشخص در لانه و کاشانه تعبیه شده. در مجموعه حکمرانی و دولت ما یک سیستم منسجم اطلاع‌رسانی وجود ندارد که منجر به هم پایانی شود. به عبارت دیگر، ما از یک ضعف بزرگ اطلاع‌رسانی شبکه‌ای رنج می‌بریم که حاصل آن جزیره‌ای عمل کردن روابط عمومی و حوزه اطلاع‌رسانی وزارت‌خانه هاست.
این مسئله باعث شده تا دچار یک کلاف سردرگم اطلاعاتی با انبوهی از داده‌ها و گزارش‌های جور واجور باشیم که نمی‌دانیم به چه کارمان می‌آیند؟! ماموریت اصلی شورای اطلاع‌رسانی دولت دقیقا باید همین شبکه‌سازی اطلاع‌رسانی باشد تا به نقطه هم‌پایانی برسیم و این صرفا از طریق هدفمند کردن سیستم اطلاع‌رسانی میسر است.
از آنجاییکه مأموریت‌های وزارتخانه‌ها متنوع و متفاوت است، هنر شورای اطلاع‌رسانی دولت می‌بایست کوک‌کردن و هماهنگ کردن و یک کاسه‌سازی این ماموریت‌ها و دستاوردها باشد تا به شکلی منسجم و یکپارچه به سمع و نظر مردم و ذی‌نفعان برسد. از این رو لازم است تا تیم رسانه‌ای دولت متشکل از افراد صلاحیت‌دار حرفه‌ای متخصص روابط‌عمومی و ارتباطات باشد نه افرادی که در ستادهای انتخاباتی کاندیداهای ریاست جمهوری نقش و فعالیتی داشته‌اند؟! این آفت کشنده‌ای است که هر کس فعالیت انتخاباتی داشته به‌دنبال سهم خواهی بی‌چون و چرا باشد.
نتیجه این می‌شود که دولتمردان به‌دلیل فشارهای زیاد وارده ناگزیر به جانمایی افراد ستادهای انتخاباتی در جای جای وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها می‌شوند که حاصل آن ناکارآمدی و عدم‌موفقیت و عدم‌تحقق اثربخش اهداف است.
کوتاه سخن آنکه لازم و ضروری است تا شورای اطلاع‌رسانی دولت با تشکیل اتاق فکر از متخصصان حوزه روابط عمومی و ارتباطات و رسانه، کار شبکه‌سازی منسجم اطلاع‌رسانی را به مانند سیستم اطلاع‌رسانی مورچه‌ها به انجام برساند تا از هرگونه موازی‌کاری، دوباره‌کاری، بیهوده‌کاری و... پرهیز گردد.
