هنوز آقای رئیس‌جمهور نیامده، بازار روی خوش‌نشان داده و نرخ دلار و سکه پایین رفته است. فعلا بازار به این رئیس‌جمهور اعتماد دارد. واقعیت این است که اوضاع اقتصادی بسیار خراب و فنر دلار جمع شده است. متخصصان سال گذشته حداقل نرخ ۷۵ هزار تومانی را برای دلار پیش‌بینی کردند. همه می‌دانیم هزینه بنزین و انواع انرژی دارد کمر کشور را می‌شکند. هزینه آب و تنش‌های آبی هم بر کسی پوشیده نیست. اوضاع برق خراب است و دولت با فشار به صنایع و افزایش مصرف سوخت‌های مایع باکیفیت بد و بازدهی پایین، برق موردنیاز را تامین می‌کند.

این برق هم گاهی کم می‌آید و برخی صنایع ناچار به تعطیلی می‌شوند که به معنی افزایش هزینه تولید است. صنایع مختلف اوضاع خوبی ندارند. بهره‌وری در پتروشیمی آن‌قدر پایین است که با کوچک‌ترین افزایش نرخ خوراک، زیانده می‌شود. بورس کاملا ناامید و ناکارآمد است. البته در همین چندروز روی خوش به انتخاب مردم نشان داده است. صنایعی مانند لوازم‌خانگی و خودرو امسال شاهد ورشکستگی خواهند بود.

به‌طور خاص، ایران‌خودرو و سایپا تقریبا زمین سوخته هستند و آماده ورود ارتش سرخ چین برای فتح. ساختار صنعت خودرو با ۳۷ خودروساز ضعیف و بسیارضعیف چنان به هم تنیده که جز با مونتاژ  امکان بقا ندارد. عمده تجهیزات ایران‌خودرو و سایپا مستهلک شده، کیفیت تولید پایین آمده و نارضایتی مردم روزافزون شده است. بدتر از همه، این صنعت تقریبا از نیروی انسانی ماهر خالی شده است. برخی خارج رفته‌اند، برخی بازنشسته شده‌اند و برخی هم زیردست چینی‌ها و عوامل آنها مشغول به کار هستند. چینی‌ها بدترین کارفرماهای فعلی دنیا هستند. اگر انگلیسی‌ها در زمان پهلوی به متخصصان ایرانی که سواد زیادی هم نداشتند، اجازه هیچ‌گونه نوآوری در خط تولید پیکان نمی‌دادند، امروز چینی‌ها به افراد تحصیلکرده ما اجازه نوآوری نمی‌دهند سوال اصلی برای پیش‌بینی بازار این است: نرخ ارز چگونه تغییر می‌کند؟ اگر ترامپ بیاید فروش نفت و مواد معدنی کم می‌شود و پولمان هم بیشتر در نزد چینی‌ها بلوکه خواهد شد و آنها هم با واردات خودرو و لوازم‌خانگی و... در کنار سهمشان از دور زدن تحریم‌ها، حسابی از خجالت ما درمی‌آیند. در چنین حالتی قطعا واردات رونق می‌یابد و موقتا شاهد کاهش قیمت خودرو خواهیم بود. احتمالا این دوران سرخوشی تا اسفند ادامه می‌یابد. ا اگر این سناریو برقرار بماند، به‌زودی نرخ دلار شروع به بالا رفتن می‌کند. دوباره بازار رونق می‌گیرد و قیمت‌ها بالا می‌رود. چرا رونق؟ چون تنها راه حفظ ارزش پول در چنین شرایطی تبدیل نقدینگی به ارز، طلا و خودرو و نهایتا ملک است.

اما اگر ترامپ شکست بخورد، قیمت‌ها پایین می‌ماند و بازار خودرو با امید به آینده آرام، در رکود به سر خواهد برد (تقریبا تا آخر سال)، چراکه ازیک‌سو عامه مردم بی‌پولند و عرضه خودرو زیاد و از سویی برای سرمایه‌داران صرفه ندارد در خودرو سرمایه‌گذاری کنند. شبیه سال ۱۳۹۴ می‌شود. عده‌ای هم کمپین نخریم خودرو راه می‌اندازند و موج‌سواری می‌کنند. این وسط دو خودروساز اصلی بیشترین ضربه را می‌خورند، چراکه ازیک‌سو مزیت‌های خود را از دست داده‌اند و از سوی دیگر، کالای بی‌کیفیتشان روی دستشان می‌ماند. آنها می‌خواهند کیفیت را بالا ببرند، اما به‌دلیل ضربه‌هایی که خورده‌اند، امکان سرمایه‌گذاری ندارند. پس آچمز می‌شوند. دیگر سال ۱۳۹۴ نیست که دولت با ۴۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار بتواند بازار را تحریک کند. صحبت از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان و جیب خالی دولت است.

این‌ها بدون در نظر گرفتن واردات خودرو دست‌دوم است. اگر دشمنان تولید موفق شوند به بهانه فشار بیشتر به خودروسازان، واردات خودرو دست‌دوم را آزاد کنند، حداقل به‌طور موقتی (حداقل تا پایان ۱۴۰۴) سیل واردات خودروهای دست‌دوم منطقه و چین به سمت ما سرازیر می‌شود و اوضاع بدتر می‌شود و اوضاع مردم به‌طور موقتی بهتر، چراکه تنوع خودرو بسیار بالا خواهد رفت و قیمت‌ها دارای ثبات نسبی و فروشندگان  ناچار می‌شوند با لیزینگ به رقابت بپردازند. اما این رقابت در تولید نیست، بلکه رقابت در واردات خواهد بود.

تا اینجا صنعت خودرو مستقیم هیچ ربطی به دولت نداشت و بر حسب اینکه چه کسی در امریکا رئیس‌جمهور شود، رفتار خواهد کرد. اما چه چیزی مربوط به دولت است؟ واقعیت این است که این موضوع بستگی به انتخاب آقای پزشکیان، رئیس‌جمهور منتخب و کابینه‌ و برنامه‌های وزرایش دارد.

اگر ایشان یک عده رویاپرداز عمدتا ناکارآمد را سر کار بگذارد، قطعا سال آیند با تورم وحشتناکی روبه‌رو می‌شویم. حتی اگر بایدن دوباره سر کار بیاید و نتوانیم روابط خارجی را توسعه دهیم، بحران‌های متعدد، اقتصاد ما را زمین خواهد زد و بیکاری و تورم همزمان شدت می‌یابد. واضح است که واردات بی‌رویه، منجر به کاهش توان اقتصادی کشور خواهد شد و بدون سرمایه‌گذاری‌های سنگین امکان افزایش جدی صادرات نفت خام و مواد معدنی وجود ندارد. پس کمبود ارز در مقابل تقاضای مصنوعی که دولت و مجلس قبلی به وجود آورده، حتمی است.

برعکس. اگر افراد شایسته و کاردان و شجاعی را انتخاب کند که دست به اصطلاحات اساسی بزنند و به‌جای واردات خودرو، روی واردات تجهیزات تولید و فناوری تمرکز کنند و صنعت را رشد دهند، در کوتاه‌مدت، امکان دارد قیمت‌ها بالا برود و تنش اقتصادی و حتی سیاسی داشته باشیم، اما تنها راه‌نجات این جراحی‌هاست. به نظرم موافقت نظام با حضور آقای پزشکیان، این بود که می‌دانست این یکی دو سال باید جراحی بزرگ به خصوص درباره نرخ حامل‌های انرژی انجام شود و باید با چنین فردی با سرمایه اجتماعی بازیافت شده (هرچند کم است) این دوران را بتوان با کمترین تنش گذراند و نهایتا در بدترین حالت پس از انجام جراحی، جراح را تغییر داد و همه تقصیرها را گردن او انداخت. قطعا راه سخت و انتخاب‌های سخت‌تری پیش‌رو است. شخصا خودم را برای یک تنش بزرگ و البته افزایش ساعات کاری و تحمل فشار اقتصادی بیشتر برای ساختن ایرانی آباد آماده کرده‌ام. اما اینکه این دولت چقدر بتواند منسجم و درست عمل کند و تیم قوی راه بیندازد و کشور را از این بحران‌های بزرگ به سلامت عبور دهد، خدا می‌داند. اما یک موضوع برای من قطعی است؛ اگر مردم همراهی و اعتماد نکنند، اوضاع حدود اسفند خراب خواهد شد. امیدوارم هم مردم برای این موضوع آماده باشند و هم آقای پزشکیان انتخاب‌های خوبی را انجام و نشان دهد جراح خوبی برای سیاست، اقتصاد و صنعت هستند و توسعه صنعتی را به وابستگی به خام‌فروشی و اعتماد به جوانان و مردم سختکوش ایران را به وابستگی سیاسی به دولت‌های خارجی ترجیح می‌دهند.