تالار شیشهای ارزانترین بازار
یاسر فلاح-کارشناس بازار سرمایه
عملکرد تالار شیشهای متاثر از ریسکهای سیاسی و اقتصادی ایران، دورنمای تعاملات ایران و جهانیان و همچنین سمتوسوی نرخ کامودیتیها و انرژی در بازار جهانی است. در حالت کلی همواره ریسکهای سیاسی و اقتصادی ممکن است شرایطی غیرقابلپیشبینی بهوجود آورند، اما شدت این نوسانات در کشور ما بهمراتب بیشتر است. در واقع سالانه شاهد رشد قابلتوجه تورم یا نوسانات قابلتوجه ارزی هستیم. این نوسانات عملکرد صنایع را تحتتاثیر منفی قرار میدهند و لطمات جدی را به تولید و تولیدکننده و بازارهای مالی و کالایی دنیا تحمیل میکنند. در واقع امکانی برای پیشبینی آینده وجود ندارد، همزمان دخالتهای مستقیم و گاه غیرکارشناسی سیاستگذاران نیز، بر شرایط اثرگذار است. همین موضوع نیز در عمل امکان پیشبینی دقیق عملکرد بورس را دشوار میکند.با نگاه کلی به عملکرد بورس ایران در سالهای اخیر، باید اذغان کرد بازار سرمایه در میان سایر بازارهای مالی و سرمایهای، ارزانترین و ارزندهترین است. بخش بزرگی از سهمهایی که در این بازار خریدوفروش میشوند، از نرخ بسیار مناسبی برای خرید برخوردار هستند یا بهبیان دیگر، روند صعودی تالار شیشهای همچنان در قیاس با سایر بازارهای موازی عقب مانده و همچنان این بخش از ظرفیت ویژهای برای رشد برخوردار است. البته ارزندگی بازار سرمایه بهمنزله ورود سرمایه در قالب غیرتخصصی به این بازار نیست. سرمایهگذاری در این بخش بهشدت تخصصی است و ورود بدون تخصص به این بازار مالی میتواند به تحمیل ضررهای جدی به صاحبان سهام منجر شود. بدینترتیب از مردم یا سرمایهگذاران غیرتخصصی درخواست میشود برای سرمایهگذاری در این بخش از صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کنند. خوشبختانه در سالهای اخیر صندوقهای سرمایهگذاری متفاوتی با ریسکهای مختلف راهاندازی شدهاند.افرادی که ریسکپذیر هستند، میتوانند در صندوقهای سهامی سرمایهگذاری کنند، اما صاحبان سرمایهای که ریسکپذیری چندان بالایی ندارند، میتوانند از طریق صندوقهای با درآمد ثابت به این بازار وارد شوند.
بورس بستری مناسب برای جذب سرمایه و اجرای فعالیتهای اقتصادی مولد است. رشد جذب سرمایه به این بخش مانع دلالبازی است و همزمان مسیر توسعه صنعتی و اقتصادی را در کشور تسهیل میکند. بااینوجود نباید از ذکر این نکته غافل بود که دعوت از عموم مردم به سرمایهگذاری در این بازار بدون توجه به ریسکها و تفاوتهای شخصی افراد نیز اشتباه و غیرمنطقی است. این دست راهکارها نهتنها نتیجهبخش نیستند و به اعتبار بورس نمیافزایند، بلکه از اعتبار سرمایهگذاری در این بخش میکاهند.از بورس با عنوان دماسنج اقتصادی یاد میشود. این بازار بهشدت تحتتاثیر شرایط و ریسکهای سیاسی و اقتصادی است. در ماههای اخیر شاهد بروز نوسانات جدی در منطقه بودهایم که همواره پای ایران نیز در میان بوده،همچنین این تنشها از یکسو، به رشد نرخ دلار منتهی شده و از سوی دیگر نیز، در حکم تنش و ریسک منفی در بازار سرمایه، عمل کرده است. اقتصاد هر کشوری در سایه برقراری روابط سازنده در سطح دنیا ممکن میشود، بنابراین نوع رابطه و تعامل ایران با سایر کشورها از اثرگذاری جدی بر اقتصاد ما و بهدنبال آن، عملکرد بازارهای مالی و سرمایهگذاری برخوردار است. در واقع میتوان استنباط کرد سیاست خارجی ما به هر سمتوسویی برود، جهتگیری اقتصاد و بهدنبال آن، بازار سرمایه نیز تغییر میکند.بازار سرمایه از این توانمندی برخوردار است که با بهبود شرایط سیاسی و اقتصادی، بستری مناسب برای جذب سرمایههای داخلی و خارجی را فراهم کند. بهبود تعاملات جهانی بهمنزله تسهیل ورود مواد اولیه، تسهیل صادرات، ورود سرمایه به کشور، رفع مشکلات کنونی حاکم بر روند نقلوانتقال پول و سرمایههای خارجی است؛ در نتیجه باید به تداوم این مذاکرات و اثرگذاری مثبت آن بر اقتصاد کشور امید داشت.ازمجموع موارد یاد شده، میتوان اینطور نتیجه گرفت که همواره شاهد توصیف ۲ سناریو برای بازار سرمایه با تکیه بر موقعیت سیاسی کشور هستیم؛ سناریو نخست به بهبود روابط و تعاملات تجاری میان ایران و سایر کشورها اختصاص دارد، اما در سناریو دوم اینطور فرض میشود که تنشهای سیاسی میان ایران و سایر کشورها ادامه پیدا کند. هرکدام از ۲ سناریو یادشده محقق شوند، شاهد اثرات آن بر عملکرد اقتصاد و بهدنبال آن، بازار سرمایه خواهیم بود. در ادامه باید خاطرنشان کرد که به اعتقاد تمامی فعالان صنعتی و اقتصادی، تعامل با دنیا پیششرط توسعه است. در چنین موقعیتی، امکان جذب سرمایه به بازارهای مولد از جمله بازار سرمایه و بهدنبال آن توسعه صنعتی و اقتصادی فراهم میشود. در غیر این صورت، بازارهای غیرمولد و دلالی همچون دلار، طلا، سکه، خانه و... در صدر سرمایهگذاری قرار میگیرند و انتظارات تورمی، بهعنوان محرک اصلی بورس عمل خواهند کرد.