اهمیت راهبرد کیفیت در رونق تولید
شهرام شیرکوند ـ پژوهشگر صنعت
تولیدکنندگان و صاحبان کسب‌وکارها همواره در پی بهبود کیفیت در تولید، خدمات فروش و خدمات پس از فروش خود هستند.
در تولید و تجارت، کیفیت به مفهوم برتری محصولات یا خدمات است. کیفیت و بهبود مستمر آن، موضوع مهم و حیاتی در هر سازمان و بنگاه تولیدی است. برخی کیفیت را تنها انطباق با ضوابط از پیش‌تعیین‌شده می‌دانند و گاهی کیفیت مترادف با استاندارد تلقی می‌شود، در حالی که کیفیت، مفهومی وسیع‌تر دارد و به معنی پاسخگویی به درخواست‌های منطقی و حق‌مدارانه مشتریان است. از این حیث تولید محصول باکیفیت، مشتریان را به خرید ترغیب و تشویق می‌کند، البته دوام و مرغوبیت کالا، برخورد مطلوب در فروش، حمل و تحویل مناسب و خدمات پس از فروش گسترده، موجب توسعه فروش خواهد شد.
امروزه صنعت به‌عنوان مهم‌ترین بخش کسب‌وکار و تجارت در کانون توجه مصرف‌کنندگان قرار دارد و کیفیت ارائه محصول، عنصری ضروری در بازارهای رقابتی فعلی شده،از این‌رو تولید با کیفیت رقابتی، رویکردی برای جهش تولید، افزایش فروش و تقویت برند کالاهای باکیفیت داخلی است.
شرط جهش تولید، افزایش کیفیت و بهره‌وری در تولید است و ارتقای کیفیت از ویژگی‌های تولید باکیفیت است، به‌نحوی‌که کیفی‌تر شدن محصولات، قدرت رقابت‌پذیری در بازار، میزان فروش و توان صادرات را افزایش می‌دهد.
برای تحقق جهش تولید نباید تنها به افزایش تولید محصول در کارخانه‌ها و سیستم‌های تولیدی متکی باشیم، زیرا در این صورت فقط رونق تولید رخ خواهد داد و ممکن است دستیابی به تولید محصولات بادوام و باکیفیت کند شود؛ بنابراین در شرایط فعلی باید به ظرفیت‌های داخلی کشور توجه بیشتری داشته باشیم و به‌طورهمزمان برای مقاوم‌سازی اقتصاد و افزایش تولید برنامه‌ریزی شود تا به‌سمت ارتقای تولید داخلی و باکیفیت حرکت کنیم. استفاده از دانش روز برای ایجاد کالاها و خدمات یکی از الزامات اساسی در جهش تولید است.
در این راستا و در بحث جهش تولید کالاهای با کیفیت رقابتی باید 2 موضوع کیفیت و نرخ همواره مدنظر تولیدکنندگان قرار گیرد. برای توسعه تولید و تقویت برند کالاهای داخلی، توجه به کیفیت کالا و نرخ مناسب بسیار حائزاهمیت است. در واقع تولید کالاهایی با کیفیت و نرخ رقابتی، منجر به تولیدات باکیفیت، اشتغالزایی، ایجاد ارزش‌افزوده، افزایش درآمدهای کشور و تامین رضایت مصرف‌کنندگان کالاهای داخلی می‌شود.
در حال حاضر شرکت‌های تولیدی و سازمان‌ها باید برای افزایش اعتبار و تقویت برند و ارتقای جایگاه اجتماعی، خود را به‌درستی به جامعه معرفی کنند و این امر جز در سایه تولید و ارائه کالای مرغوب و خدمات رضایت‌بخش میسر نخواهد شد. نکته اساسی این است که وقتی در فرهنگ یک جامعه؛ جایگاه، نقش و کارکرد مشتری به‌درستی تعریف و تبیین شده و خدمت به مشتری به‌عنوان یک ارزش مطرح باشد، سازمان‌ها در جایگاه اصلی خود قرار می‌گیرند، به‌نحوی‌که هر سازمان، خدمات باکیفیت و باارزش به مشتری ارائه می‌دهد، در نتیجه رضایت و وفاداری مشتری را فراهم می‌کند.
از آنجا که کیفیت کالاهای تولیدی عامل تحقق جهش تولید، توسعه صنعت کشور و بقا و دوام بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی است و رقابت‌پذیری را در بازار جهانی تضمین می‌کند، مهم‌ترین دلیلی که باعث حضورنیافتن بسیاری از شرکت‌های صنعتی و کشورها در بازار جهانی شده و رقابت آنها را در این بازارها غیرممکن کرده، فقدان ویژگی‌های کیفی در محصولات تولیدی‌شان بوده است. همچنین با گسترش تجارت جهانی، تغییرات سریع در الگوی مصرف و تقاضا، توسعه در فناوری اطلاعات و نیز افزایش در تعداد و کیفیت رقبای محلی و بین‌المللی در 2 دهه اخیر مفهوم رقابت‌پذیری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است.
تولید هر کشور نقش مهمی در رشد، رفاه، وضعیت اقتصادی و آسایش مردم ایفا می‌کند. بسیاری از کشورها با تلاش زیاد صنعت خود را به سطحی از رشد و شکوفایی رسانده‌اند که بتوانند محصولات خود را به سایر کشورها صادر کرده و درصد بالایی از اشتغال، درآمد و ارزش‌افزوده کشورشان را به آن اختصاص دهند، زیرا رشد تولید علاوه بر ایجاد اشتغال و آسایش سبب تولید محصولات باکیفیت‌تر و مناسب‌تر می‌شود. از سوی دیگر، اگر کشوری دارای سازمان‌ها و صنایع تولیدی قدرتمندی باشد که توان حضوری موفق در بازارهای بین‌المللی را داشته باشند، قدرت اقتصادی آن کشور نیز افزایش خواهد یافت. بهبود کیفیت محصولات و ارائه خدمات رضایت‌بخش موضوع مهم و حیاتی در هر سازمان و بنگاه است.
در حال حاضر تولید و صنعت به‌عنوان مهم‌ترین بخش کسب‌وکار و تجارت در کانون توجه مصرف‌کنندگان قرار گرفته و کیفیت محصول، عنصری ضروری در بازارهای رقابتی فعلی شده است؛ به‌ویژه در اروپا در هیچ مقطعی از زمان توجه به کیفیت، تا این حد حائزاهمیت نبوده است. بدیهی است، کیفیت تولیدات صنعتی و موضوع رقابتی بودن تولیدات به عوامل متعددی بستگی دارد که از مهم‌ترین آنها، بسته شدن حلقه و چرخه تحقیق، تولید و بازار است. بخشی از این جریان برعهده تولیدکنندگان و صنعتگران است و بخش مهم دیگر، وجود سیاست‌های حمایتی و بسترسازی برای رشد صنعت و تولید مبتنی بر دانش توسط دولت و مدیران است.
در هر حال، توجه به کیفیت تولیدات و ارائه توانمندی واقعی تولیدکنندگان برای حمایت مالی دولت ضروری به‌نظر می‌رسد. حمایت از تولیدات داخلی کشور برای بررسی مسئله نقدینگی و صنعت، علل توقف و رکود واحدهای تولیدی، بحران در صنعت ملی، بررسی نقش سیاست در تقویت تولید ملی، اختصاص تسهیلات مربوط به خوداشتغالی و توجه دادن مسئولان به رفع مشکلات کارگران و واحدهای تولیدی به‌عنوان مهم‌ترین ذی‌نفعان که از مهم‌ترین زیرساخت‌های ارتقای کیفیت و نیل به کیفیت‌مداری و در نهایت مشتری‌مداری هستند، ضروری است.
بنا بر آنچه گفته شد، در بحث تولید داخلی موضوع استراتژیک کیفیت و تعیین نرخ منطقی محصول یا خدمت همواره باید موردتوجه قرار گیرد. در شرایط فعلی برای جهش تولید و رونق کسب‌وکار داخلی، کیفیت دارای نقش استراتژیک است که باید موردتوجه تولیدکنندگان داخلی قرار گیرد. استفاده از فناوری‌های نوین، احساس مسئولیت و وجدان کاری از پیش‌شرط‌های مهم تولید باکیفیت محصولات داخلی است و به‌اعتقاد کارشناسان حوزه اقتصاد و بازار، کیفیت محصول در کنار قیمت‌گذاری مناسب، ضامن توسعه فروش و افزایش سهم بازارهای منطقه‌ای و جهانی است که اگر به‌صورت جدی موردتوجه تولیدکنندگان کشور قرار گیرد، رشد تولید باکیفیت و رقابتی محقق می‌شود. با این اقدام و در راستای تحول اقتصادی در شرکت‌های تولیدی، بازگشت سرمایه، سود فروش، سهم بازار، کاهش هزینه‌ها و نرخ سهام از رشد قابل‌توجهی برخوردار خواهند شد.
به این لحاظ برای رونق تولید و تقویت برند، باید با بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان جوان، توسعه تحقیق و پژوهش، ایجاد نوآوری و تمرکز بر تولیدات نوآورانه و باکیفیت، بر ظرفیت‌ها و توان داخلی و افزایش بهره‌وری در تمامی بخش‌های تولیدی کشور و توجه به ارتقای کیفیت و کمیت تولیدات صادرات‌محور، شرایط و فضای مناسبی برای ارائه محصول تولیدی به بازارهای داخلی و خارجی مهیا شود.
