سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران به عنوان بازوی توسعه ای وزارت صمت در حوزه معدن و صنایع معدنی، استراتژی های خود را متمرکز بر رونق توسعه زیرساخت، تولید و اشتغالزایی تعریف کرده است.

افزایش تولید به رغم تحریم ها و شیوع بیماری کرونا

آمارها حاکی است شرکت های بزرگ این حوزه با راهبری ایمیدرو، رشد تولید را در سال جاری رقم زدند بطوری که به رغم تشدید تحریم ها و بحران کرونا، میزان تولید کنسانتره آهن شرکت های بزرگ طی نیمه نخست سال ۱۴۰۰، حدود ۳.۶ درصد افزایش یافت و به بیش از ۲۵.۵ میلیون تن رسید. شمش آلومینیوم کشور طی این مدت نیز حدود ۲۳ درصد افزایش یافت.

در حوزه مس، شرکت‌ ملی صنایع مس در شش‌‌ماهه نخست امسال ۱۴۳ هزار و ۳۲۸ تن مس کاتد تولید کرد که در مقایسه با سال گذشته رشد دو درصدی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر میزان تولید کنسانتره زغال سنگ شرکت های زیر مجموعه ایمیدرو در نیمه نخست ۱۴۰۰، بیش از ۸ درصد افزایش یافته است و دو شرکت البرز مرکزی و طبس طی مدت یاد شده، ۷۳۲ هزار و ۵۴ تن کنسانتره زغال سنگ تولید کردند.

ارزآوری

در سال ۹۹ به رغم تشدید تحریم ها و بحران کرونا، این حوزه با راهبری ایمیدرو ۷.۲ میلیارد دلار ارزآوری، حاصل از صادرات برای کشور داشت. این در حالی است که - به سبب مساعد بودن شرایط بین المللی- سال های پیش از آن، این حوزه توانسته بود حدود ۱۰ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور رقم بزند. این امر علاوه بر ورود ارز به کشور، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی را نیز در پی داشته است.

بنابر این گزارش، در حوزه فولاد، مجموع وزنی صادرات شرکت های بزرگ در نیمه نخست امسال با متوسط رشد نزدیک به ۵۰ درصدی همراه شد. طی این مدت ۳.۸ میلیون تن فولاد به بازارهای هدف صادر شد.

سرمایه گذاری و اشتغال

امسال برنامه راه اندازی بیش از ۱.۹ میلیارد دلار پروژه در برنامه راهبری این سازمان قرار دارد که اشتغال مستقیم آن از ۵ هزار نفر عبور می کند.

یکی از طرح هایی که در آستانه افتتاح قرار دارد آهن اسفنجی فولاد قائنات است. این طرح در حال حاضر با اشتغالزایی برای ۹۰۰ نفر، به زودی با حضور مقامات عالی افتتاح می شود. به گفته استاندار خراسان جنوبی؛ فولاد قائنات که منجر به انقلاب صنعتی در استان شده، یک اقدام توسعه ای در اقتصاد ملی است.

جذب سرمایه از بخش خصوصی

در راستای سیاست ایمیدرو به منظور هدایت منابع به سوی تولید و توسعه، بیش از ۱۷۰۰ میلیارد تومان منابع جهت تکمیل طرح های توسعه طی سال گذشته از بخش خصوصی جذب شده است و این استراتژی در سال ۱۴۰۰ ادامه دارد.

اکتشاف

انجام فعالیت های اکتشافی به عنوان اقدامی پایه ای به منظور تامین خوراک واحدهای صنایع معدنی از جمله اقدامات اصلی ایمیدرو در حوزه "توسعه" بوده است. اکتشاف پهنه ها در فازهای شناسایی و پی جویی در ۳۰ استان شامل ۱۰۴ پهنه در بیش از ۶۸۰ هزارکیلومتر مربع گستره کشور در حال اجراست که بیش از ۸۰ درصد آن تکمیل شده است.

طبق توافق نامه سه جانبه اکتشاف بین معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ایمیدرو و سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی از ۲۵ مهرماه امسال، فاز جدید عملیات اکتشاف از بیرجند آغاز شده است. در این طرح استان های کم برخوردار در اولویت قرار دارند. به همین دلیل در فاز نخست تا پایان سال جاری (۱۴۰۰) فعالیت های اکتشافی در استان خراسان جنوبی و کردستان (پهنه دیواندره) آغاز خواهد شد. در حال حاضر ۶۰ اکیپ در استان خراسان جنوبی فعالیت خود را آغاز کرده و طبق برنامه به اتمام خواهد رسید. مدت زمان انجام این طرح ۵ سال بوده و اعتبار در نظرگرفته شده تا پایان سال جاری ۲۵۰میلیارد تومان است.

احیای ۵۰۰ معدن کوچک

طرح فعال سازی معادن کوچک و متوسط در نقاط مختلف کشور که ایمیدرو عهده دار آن است و اجرای آن از سوی شرکت (زیرمجموعه) تهیه و تولید مواد معدنی ایران، با هدف فعال سازی معادن بخش خصوصی که به دلیل شرایط داخلی یا بین المللی نیمه فعال و یا تعطیل شده اند، تعریف و عملیاتی شده است. در حال حاضر طرح فوق در حال پیگیری است و تا نیمه نخست امسال، ۲۷۱ معدن از طریق این طرح، احیا شده است.

راهبری شرکت های بزرگ و سرمایه گذاری

همچنین طراحی نظام کنترل مدیریتی بر شرکت های بزرگ با هدف اولویت بندی در سرمایه گذاری و جهت دهی استراتژی های آنها، از سوی ایمیدرو در حال اجراست.

شناسایی طرح های سرمایه گذاری

ایمیدرو با هدف تنوع بخشی به تامین مالی طرح ها، اقدام به شناسایی ۲۱۵ هزار میلیارد تومان (۱۰ میلیارد دلار) طرح بزرگ و متوسط مقیاس در حوزه معدن و صنایع معدنی (عموما واحدهای تابعه) کرده که به منظور تامین مالی بخش ریالی آن از روش تاسیس و راه اندازی"شرکت سهامی عام پروژه" استفاده می کند.

طبق همکاری هایی که با سازمان بورس انجام شده، به تازگی نخستین شرکت سهامی عام پروژه با نام "تجلی" در بورس پذیرش شده است. با این اقدام گامی نو در جهت استفاده از توان سرمایه های جامعه به منظور تامین مالی طرح های توسعه، رشد تولید و اشتغال صورت می گیرد.

توانمندسازی و طریق هدایت منابع مالی به بانک های توسعه ای

ایمیدرو در نظر دارد با همکاری بنگاه ها و بانک ها، بخشی از منابع حاصل از فروش را به سمت بانک های توسعه ای هدایت و منابع حاصله را صرف تامین منابع مالی مورد نیاز تکمیل طرح های نیمه تمام کشور کند.

در این باره، نخستین تفاهم نامه بهمن ماه سال گذشته، با بانک صنعت و معدن به ارزش ۱۲ هزار میلیارد تومان (در قالب ۳ فاز) منعقد شد و طی ۲۲ جلسه با بانک ها، تفاهم نامه های جدیدی در حال تهیه است.

همچنین تفاهم نامه با بانک تجارت به ارزش ۱۵ هزار میلیارد تومان نیز مبادله و عملیاتی شد. در این زمینه بانک تجارت اعلام آمادگی کرد تا در کنار تعهدات مندرج در این تفاهم‌نامه، از طریق خدمات نوین تامین مالی در راستای کاهش هزینه‌های تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های دارای اولویت مجموعه ایمیدرو، پشتیبان و حامی این دسته از شرکت‌های معدن و صنایع معدنی باشد.

با اجرای طرح فوق در قالب "طرح تام" طی سال گذشته که با مشارکت بانک های تجارت و صنعت و معدن صورت گرفت؛ ۹۰۰۰ میلیارد تومان به صنایع تزریق شد.

امید است تا سقف ۲۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی برای تکمیل طرح های نیمه تمام توسعه کشور تجهیز شود.

صندوق بیمه فعالیت های معدنی

یکی دیگر از ابزارهای ایمیدرو برای حمایت از بخش خصوصی در توسعه معدن و صنایع معدنی، صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی است. در این راستا طی سال گذشته سرمایه صندوق از ۳۵۰ میلیارد به ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت و در سال جاری، قرار است سرمایه صندوق بیمه با رشد ۵۰۰ میلیارد تومانی به ۱۶۰۰ میلیارد تومان، افزایش یابد.

در همین حال باید یادآور شد؛ صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی، تحت راهبری ایمیدرو طی هفت ماه امسال بیش از دو برابر رقم کل سال گذشته بیمه نامه صادر کرد.

از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا پایان مهر ماه جاری، ارزش بیمه نامه های صادره به ۹۵۵ میلیارد تومان رسید در حالی که در کل ۱۲ ماه سال قبل، ۴۷۵ میلیارد تومان بیمه نامه صادر شده بود.

همچنین با توجه به بیمه نامه های آماده صدور، پیش بینی می شود رقم کل در پایان امسال به مرز ۲هزار میلیارد تومان برسد. ارزش این بیمه نامه ها که مصوبات بانک (عامل) و هیات مدیره صندوق را دارد به ۱۸۲۰ میلیارد تومان می رسد.

بومی سازی

ایمیدرو از ابتدای سال گذشته، سیاست بومی سازی و توسعه ساخت داخل را بر مبنای اهداف کلان وزارت صنعت معدن و تجارت ابلاغ و بر اساس آن عملکرد شرکت های زیرمجموعه را دریافت و پایش می کند. صرفه جویی ناشی از بومی سازی شرکت های بزرگ بخش معدن و صنایع معدنی وابسته به ایمیدرو، از ابتدای سال ۹۹ تا پایان سال۱۴۰۰، به مرز ۱.۳ میلیارد دلار می رسد.

زیربناها

تامین امور زیربناها برای بخش خصوصی از جمله آب، جاده، خط ریلی و برق، در راستای سیاست های توسعه ای ایمیدرو انجام می شود. در این میان تامین پایدار آب معدن و صنایع معدنی، از جمله اقدامات اساسی است که راهبری این مهم از سوی ایمیدرو و سرمایه گذاری آن از سوی شرکت های بزرگ و همکاری بانک ها صورت گرفت. در سال گذشته قطعات یک تا سه خط انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران (سیرجان، سرچشمه و اردکان) افتتاح و سپس عملیات اجرایی ۳ خط انتقال آب از خلیج فارس به استان های خراسان رضوی و اصفهان و همچنین از دریای عمان به سیستان و بلوچستان آغاز شد.

راهبری برای تامین انرژی پایدار

شرکت های وابسته و تابعه با ایمیدرو مهرماه امسال در قالب تفاهم‌نامه همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو، ایجاد حداقل ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی از طریق احداث نیروگاه جدید و تکمیل سیکل نیروگاه‌های موجود را کلید زدند که این اقدام در راستای تامین انرژی پایدار، گامی توسعه ای به شمار می رود.

گوهرسنگ ها

این سازمان حمایت از توسعه گوهرسنگ ها و حمایت از ایجاد بازارچه و فرآوری این نوع سنگ ها را نیز به عنوانی اقدامی جدید در راستای اهداف توسعه ای، از دو سال گذشته آغاز کرده است. سند توسعه صنعت گوهرسنگ ها، برنامه های عملیاتی و اصلاحات و الزامات مورد نیاز آن با همکاری ذینفعان بخش خصوصی و نهادهای دولتی مرتبط، تهیه شده و مورد تایید وزارت صنعت معدن و تجارت نیز قرار گرفته است. تاکنون با هدف توسعه این صنعت، بازارچه های گوهرسنگ در اصفهان و مشهد راه اندازی شده است.

همکاری با دانشگاه ها

بخشی از استراتژی "توانمندسازی" ایمیدرو در قالب همکاری با دانشگاه ها و مراکز علمی و نیز برگزاری دوره های آموزش تخصصی اجرایی شده است. برگزاری جشنواره اینوماین از رویکردهای ایمیدرو در راستای پیوند صنعت و دانشگاه است و در جشنواره اینوماین ۲، دو ایده تجاری سازی شد و در اینوماین ۳ که پاییز امسال برگزار شد؛ ۱۳۰ ایده به جشنواره ارسال و در نهایت ۲۱ ایده برتر معرفی شد. در این جشنواره، ۴۹ تفاهم‌نامه بین استارت اپ‌ها، نوآوران، شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های بزرگ و صنعتی به امضا رسید. در این جشنواره، ۴۹ تفاهم‌نامه بین استارتاپ‌ها، نوآوران، شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های بزرگ و صنعتی امضا شد.