براساس گزارش‌های ارسالی به‌سامانه کدال بورس، خودروسازان حدود ۴۳ درصد از برنامه تولید وزارت صمت عقب مانده‌اند. بنابر آمار منتشره در کدال، سه خودروساز بزرگ و دولتی کشور شامل ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو طی نیمه نخست امسال ۴۲۶ هزار و ۳۵۷ دستگاه محصول سواری را تولید کرده‌اند. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با تیراژ ۴۶۱ هزار و ۱۵۵ دستگاهی، تولید محصولات سواری خودروسازان وابسته به‌دولت حدود ۳۵ هزار دستگاه (معادل بیش از ۸ درصد) افت کرده است

ریشه اصلی روند نزولی تولید خودرو

روند تولید خودرو در کشور طی ۶ ماه نخست امسال در بیشتر مقاطع نزولی بود که ریشه در 3 مسئله اصلی شامل کمبود نقدینگی، عدم‌تخصیص ارز و بی‌برقی داشت. در شهریور اما دو عامل از این سه فاکتور تعدیل شده و به‌همین دلیل، تولید نسبت به مرداد بالا رفته است.

به‌نظر می‌رسد خودروسازان در شهریور مشکلات و چالش‌های کمتری در تامین ارز و انرژی (برق) داشته‌اند و به‌همین دلیل تولید آنها نسبت به ماه مرداد رشد کرده است. اما افت تولید شش ماهه نشان می‌دهد خودروسازان نتوانسته‌اند در نیم‌سال نخست در مسیر تحقق برنامه تولید وزارت صمت پیش بروند.

طبق این برنامه، تولید خودروسازان باید به‌بالای یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه برسد؛ حال آنکه آنها نتوانسته‌اند حتی تیراژ نیمسال نخست سال گذشته را نیز حفظ کنند.

اگر روند نیمسال نخست در ۶ ماه دوم نیز ادامه پیدا کند، تولید خودروسازان حتی به یک‌میلیون دستگاه (در بخش سواری) نخواهد رسید. وزیر صمت چندی پیش اعلام کرد برای رشد تولید با خودروسازان صحبت شده، اما مشخص نیست با وجود چالش نقدینگی که به‌گفته فعالان خودرویی، ریشه در اصلاح نشدن نرخ کارخانه‌ای خودروها دارد، چگونه قرار است تولید بالا برود؟ به‌هر حال طبق آنچه خودروسازان به‌بورس اعلام کرده‌اند، تولید آنها با وجود بهبود ماهانه، در حالت تجمیعی (۶ ماهه) افت کرده و حتی به نیم‌میلیون دستگاه نیز نرسیده است.

در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌خودرویی‌ها شده که توانسته‌اند ۲۴۱ هزار و ۹۵۷ دستگاه محصول را در ۶ ماه نخست امسال تولید کنند. این میزان تولید با توجه به‌تیراژ افزون بر ۲۵۸ هزار و ۵۰۰ دستگاهی سال گذشته ایران‌خودرو، افت ۶.۵ درصدی را نصیب آبی‌های جاده مخصوص کرده است.

سایپایی‌ها نیز به‌کمک زیرمجموعه خود، پارس‌خودرو تولید حدود ۱۸۴ هزار و ۴۰۰ دستگاهی را در ۶ ماه ابتدایی امسال ثبت کرده‌اند که نسبت به‌مدت مشابه پارسال از افت تولید خبر می‌دهد. در حالت تفکیکی، سایپا در شش ماهه نخست امسال تولید بیش از ۱۳۶ هزار دستگاهی داشته و این درحالی است که میزان تولید این شرکت در مدت مشابه سال گذشته بیش از ۱۴۵ هزار و ۵۰۰ دستگاه بود.

بنابراین دومین خودروساز بزرگ ایران بدون احتساب آمار پارس‌خودرو نیز دچار افت تولید بیش از ۶ درصدی در نیمه نخست امسال شده است. پارس‌خودرو که ۴۸ هزار و ۳۸۹ دستگاه تولید در ۶ ماه نخست امسال داشته، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با تیراژ ۵۷ هزار و ۱۵۵ دستگاهی، دچار افت بیش از ۱۵ درصدی شده است.

رشد تولید ماهانه

همچنین بررسی آمار تولید خودروسازان در شهریور امسال و مقایسه آن با ماه قبل (مرداد) نشان می‌دهد تولید ماهانه آنها رشد داشته است. طبق آمار، خودروسازان در مرداد امسال ۶۲ هزار و ۶۸۵ دستگاه انواع محصولات سواری تولید کردند و با توجه به‌تولید ۷۱ هزار و ۹۰۲ دستگاهی خودروسازان در شهریور امسال، آنها با رشد حدود ۱۵ درصدی در تولید ماهانه روبه‌رو شده‌اند.

در حالت تفکیکی ایران‌خودرو در شهریور امسال تولید ۴۳ هزار و ۵۸۲ دستگاهی را به‌ثبت رسانده که این آمار درمقایسه با ۳۵ هزار و ۸۲۷ دستگاه خودرو تولیدشده در مردادماه، از رشد ۷ هزار و ۷۷۰ دستگاهی حکایت دارد.

سایپا نیز که تولید ۲۰ هزار و ۲۹۹ دستگاهی در شهریور داشته، نسبت به‌ماه مرداد با تیراژ ۱۹ هزار و ۸۴۳ دستگاهی، رشدی اندک را به‌خود می‌بیند. همچنین پارس‌خودرو که تولید ۸ هزار و ۲۱ دستگاهی در شهریور امسال داشته، نسبت به‌ماه مرداد رشد حدود هزاردستگاهی را تجربه کرده است. تولید خودرو، اما در شهریور امسال نسبت به‌ماه مشابه سال گذشته حدود ۲ درصد رشد داشته است.

افزایش نرخ ۵۰ میلیون‌تومانی یک خودرو

خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۱۱ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که سورن پلاس با مانیتور بدون رینگ (۱۴۰۳) با ۱۱ میلیون تومان کاهش ۷۰۰ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای هیدرولیک (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون تومان کاهش ۷۰۶ میلیون تومان، ساینا S اتومات (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون تومان کاهش ۵۰۲ میلیون تومان، تارا ۶ دنده V۱ پلاس (۱۴۰۳) با ۸ میلیون تومان کاهش ۸۰۰ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ پانوراما (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۷ میلیون تومان کاهش ۷۷۵ میلیون تومان و پژو ۲۰۶ تیپ ۲ (۱۴۰۱) با ۶ میلیون تومان کاهش ۵۸۴ میلیون تومان اعلام نرخ شدند.

همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۵ تا ۲۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که نرخ اسکای‌ول ET۵ نبکا (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان، فیدلیتی پرایم ۵ نفره (رینگ ۱۰ پره) (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۷۶۰ میلیون تومان، فونیکس FX پریمیوم (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۱۵ میلیون تومان و لاماری ایما (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیون تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۸۳۵ میلیون تومان رسید

از سویی در گروه خودروهای وارداتی شاهد رشد بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی‌که هیوندای توسان (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون تومان افزایش ۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان، هیوندای اکسنت (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون تومان افزایش ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان، سراتو ۲۰۰۰ سی‌سی اتوماتیک GT لاین (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون تومان افزایش ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان، نیسان سیلفی E-Power مکس ادیشن (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون تومان افزایش ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان، ونوسیا استار (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون تومان افزایش ۳ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان و ونوسیا D۶۰ پلاس (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون تومان افزایش ۳ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان ارزش‌گذاری شدند.