تداوم بحران انرژی و شدت گرفتن آن در هفته ‌ های اخیر از عوامل مثبت موثر بر بهای فلزات در بازارهای جهانی بوده است. با شروع نخستین موج سرمای اروپا، میزان مصرف گاز طبیعی برخی از نواحی اروپا به بالای متوسط ۵ ساله رسید. در همین زمان، بسیاری از کشورهای اروپایی با چالش ‌ های جدی در تامین گاز برای فصل زمستان روبه ‌ رو شدند و روند افزایشی قیمت گاز، عملکرد بسیاری از صنایع را در این قاره تضعیف کرد. تصمیم اوپک ‌ پلاس مبنی بر کاهش روزانه ۲ میلیون بشکه ‌ ای عرضه نفت، قیمت نفت خام را افزایش داد. همزمان با عوامل یادشده، انتشار داده ‌ های مثبت از عملکرد اقتصادی چین در ماه سپتامبر نیز محرک رشد بهای فلزات در بازار جهانی بود. البته چین در هفته گذشته، تعطیلات روز ملی چین را پشت ‌ سر گذاشته و همین موضوع نیز مانع اثرگذاری کافی این شرایط بر عملکرد بازارهای کالایی این کشور شده است. در ادامه، افت عملکرد اقتصادی امریکا نیز بسیاری از فعالان اقتصادی را به تغییر تصمیمات فدرال ‌ رزرو مبنی بر افزایش دوباره نرخ بهره دلار امیدوار کرده است. صمت برای بررسی عملکرد بازارهای کالایی فلزی با سعید برزگر، کارشناس بازار کالایی گفت ‌ وگو کرده است. متن کامل این مصاحبه را در ادامه می ‌ خوانید.

عملکرد بازارهای جهانی از آغاز اکتبر، تحت ‌ تاثیر چه شاخصه ‌ هایی بوده است؟

انتشار آمار عملکرد اقتصادهای بزرگ جهان از جمله چین، امریکا و همچنین کشورهای اتحادیه اروپا، از مهم ‌ ترین عوامل اثرگذار بر بازارهای کالایی در ماه اکتبر بوده است. داده ‌ های رسمی شاخص مدیران خرید چین در ماه سپتامبر در نرخی بالاتر از ماه اوت و همچنین پیش ‌ بینی ‌ ها قرار گرفت؛ بنابراین اقتصاد این کشور پس از دوماه متوالی شرایط انقباضی به مسیر رشد بازگشته است و همین موضوع زمینه رشد تقاضا از سوی چین را برای خرید فلزات و به ‌ دنبال آن رشد بهای آنها فراهم می ‌ کند. البته شاخص یادشده در امریکا در ماه سپتامبر و برخلاف پیش ‌ بینی ‌ ها کاهشی بود، هرچند به ‌ دنبال انتشار آمار یادشده، برخی فعالان بازار به تجدیدنظر تداوم سیاست ‌ های انقباضی از سوی فدرال ‌ رزرو در تعیین نرخ بهره و افزایش دوباره آن امیدوار شده ‌ اند.

سیاست ‌ های پولی و مالی امریکا چه تاثیری بر عملکرد بازارهای مالی و کالایی جهان داشته است؟

روند رو به رشد تورم، از چالش ‌ های اصلی دولت ایالات متحده از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون بوده است. با توجه به روند صعودی تورم، سیاست ‌ های مالی انقباضی از سوی بانک مرکزی این کشور در پیش گرفته شد. از آنجا که امریکا، بزرگ ‌ ترین اقتصاد جهان به ‌ شمار می ‌ رود، این ‌ گونه سیاست ‌ ها، تاثیر منفی بسزایی بر میزان تقاضا در بازارهای کالایی داشته و روند قیمت ‌ ها را هم متاثر کرده است.

بررسی عملکرد اشتغال امریکا در ماه سپتامبر، کاهشی بود و به ۳ . ۵ درصد رسید. این رقم، کمترین میزان اشتغال امریکا از سال ۱۹۶۹ تاکنون است و رکوردی بی ‌ نظیر به ‌ شمار می ‌ رود. در همین حال، نرخ دستمزد ساعتی نیز رو به رشد بوده که خود محرک تورم در این کشور است. در چنین شرایطی، شانس افزایش دوباره ۰ . ۷۵ درصدی نرخ بهره تقویت شده است. افزایش نرخ بهره، عامل تقویت دلار و همزمان تضعیف قیمت طلا در بازارهای جهانی است. در ادامه باید تاکید کرد که انتشار آمار رو به رشد تورم به ‌ منزله افزایش نرخ اوراق قرضه در بزرگ ‌ ترین اقتصاد جهان خواهد بود؛ بدین ‌ ترتیب دلایل تقویت ارزش دلار از سوی فدرال ‌ رزرو تحکیم می ‌ شود.

شاخص مدیران خرید PMI بخش تولید امریکا در ماه سپتامبر، ۵۰ . ۹ اعلام شد و این در حالی است که شاخص یادشده در ماه اوت ۵۲ . ۸ بود؛ بنابراین مجددا سیگنال منفی دیگری به بزرگ ‌ ترین اقتصاد جهان داده شده است. در چنین شرایطی، برخی از فعالان بازار به تجدیدنظر تداوم سیاست ‌ های انقباضی از سوی فدرال ‌ رزرو در تعیین نرخ بهره و افزایش دوباره آن امیدوار شده ‌ اند. درنتیجه دلار امریکا جریان کاهش نرخ به خود گرفت و همین امید، خود محرک روند رو به رشد بهای فلزات در بازار جهانی بود.

در ادامه باید تاکید کرد که با توجه به اثرات منفی روند رو به رشد افزایش نرخ بهره در امریکا، سازمان ملل از بانک ‌ های مرکزی دنیا و فدرال ‌ رزرو امریکا درخواست کرده روند رو به رشد بهره بانکی را متوقف کند، چراکه این احتمال می ‌ رود که با تداوم سیاست یادشده، جهان در آستانه رکود اقتصادی بزرگ دیگری قرار گیرد. حال باید دید سیاست ‌ گذاران ایالات متحده چه استراتژی جدیدی را اتخاذ می ‌ کنند.

گفتنی است سومین رشد پیاپی ۰ . ۷۵ درصدی نرخ بهره امریکا موجب شد شاخص دلار امریکا به رکورد ۱۱۴ واحدی دست یابد. با این وجود، احتمال عقب ‌ نشینی فدرال ‌ رزرو از سیاست ‌ های انقباضی خود، زمینه تضعیف شاخص دلار امریکا را فراهم کرد. تا جایی ‌ که این شاخص به کمتر از ۱۱۲ واحد رسید. همین موضوع به ‌ عنوان سیگنال مثبتی برای بازار کالاهای پایه شناخته شد.

سیاست ‌ های دولت چین، چه تاثیری بر بازارهای کالایی داشته است؟

تعطیلات روز ملی چین در هفته نخست اکتبر برگزار می ‌ شود. این تعطیلات یک هفته ‌ ای، از میزان تقاضا برای خرید کامودیتی ‌ های فلزی و سایر کالاها می ‌ کاهد؛ بنابراین از میزان تقاضا در بازارهای شرق آسیا در این مدت زمانی کاسته شد که خود محرک افت قیمت این محصولات در بازارهای جهانی بود.

در ادامه باید از انتشار داده ‌ های عملکردی تولید چین به ‌ عنوان دومین فاکتور مهم و اثرگذار بر قیمت کامودیتی ‌ های فلزی در بازار جهانی نام برد. فعالیت واحدهای تولیدی در چین در ماه سپتامبر افزایش یافت. داده ‌ های رسمی شاخص مدیران خرید در ماه سپتامبر در نرخی بالاتر از ماه اوت و همچنین پیش ‌ بینی ‌ ها قرار گرفت؛ بنابراین می ‌ توان اینطور نتیجه گرفت که اقتصاد این کشور پس از دوماه متوالی، شرایط انقباضی به مسیر رشد بازگشت. این موفقیت در شرایطی حاصل شد که دولت چین در ماه سپتامبر محدودیت ‌ های سختگیرانه کرونایی را در برخی شهرهای بزرگ این کشور اعمال کردند.

روند کاهشی سایر ارزهای جهان در برابر دلار در هفته ‌ های گذشته چطور بوده است؟

به ‌ دنبال افزایش صعودی ارزش دلار در بازارهای جهانی، همزمان شاهد افت قابل ‌ توجه بهای سایر ارزها در مقابل ریال بودیم. نخست ‌ وزیر جدید انگلستان چند هفته پیش و در جریان انتخابات، وعده داد که مالیات ثروتمندان را با هدف تحریک اقتصادی این کشور کاهش می ‌ دهد. با این وجود، با توجه به روند ریزشی ارزش پوند در مقابل دلار و احتمال تقویت سقوط ارزش پوند انگلستان با اجرای این سیاست، دولت از اجرای طرح معافیت مالیاتی یادشده صرف ‌ نظر کرد. بدین ‌ ترتیب انتظار می ‌ رود شاهد بازگشت اعتبار پوند انگلستان در بازارهای جهانی باشیم.

در ادامه باید خاطرنشان کرد که میزان PMI صنعتی منطقه یورو برای ماه سپتامبر به ۴۸ . ۴ واحد رسید، این رقم در مقایسه با ماه اوت، ۱ . ۲ واحد کاهش یافت. افت شاخص مدیران خرید صنعتی در منطقه یورو به ‌ منزله تداوم احتمال رکود در اقتصاد اروپاست.

در چنین شرایطی، اتخاذ سیاست انقباضی از سوی بانک ‌ های مرکزی این منطقه، ریسک فرو بردن اقتصاد به وضعیت رکود را به همراه دارد. البته عدم ‌ اتخاذ سیاست انقباضی سختگیرانه نیز باعث می ‌ شود یورو نسبت به دلار افت ارزش بیشتری داشته باشد که این موضوع نیز ریسکی جدی برای اقتصاد این منطقه تلقی می ‌ شود. افت ارزش یورو نسبت به دلار امریکا باعث می ‌ شود هزینه واردات در این منطقه افزایش یابد.

قیمت انرژی چه تاثیری بر بازارهای کالایی و کامودیتی ‌ محور داشته است؟

از سال گذشته، بحران انرژی به چالش مهمی برای بسیاری از اقتصادهای بزرگ جهان بدل شده است. در همین زمان، بسیاری از کشورهای اروپایی با چالش ‌ های جدی در تامین گاز برای فصل زمستان روبه ‌ رو شدند و روند افزایشی قیمت گاز، عملکرد بسیاری از صنایع را در این قاره تضعیف کرد. در سال جاری میلادی و به ‌ دنبال حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین و شدت گرفتن تنش ‌ های سیاسی میان روسیه و کشورهای اروپایی، تامین گاز موردنیاز قاره سبز به ‌ شدت دشوار و هزینه ‌ بر شده است. حال با شروع ماه اکتبر، نخستین موج سرمای نیمه دوم سال اروپا در شمال ‌ غربی این قاره از راه رسیده و دمای هوا را در این منطقه به کمتر از میانگین ۳۰ ساله خود رسانده است. در چنین شرایطی، میزان مصرف گاز طبیعی برخی نواحی اروپا به بالای متوسط ۵ ساله رسیده و انتظار می ‌ رود تغییرات یادشده اثرات قابل ‌ توجهی بر عملکرد صنایع تحمیل و در همین حال به ‌ عنوان محرک مثبتی در جهت رشد بهای فلزات در بازارهای جهانی عمل کند. در ادامه باید تاکید کرد که طی روزهای گذشته، مجددا شاهد بازگشت بهای نفت به روند صعودی بوده ‌ ایم. تصمیم اوپک ‌ پلاس مبنی بر کاهش روزانه ۲ میلیون بشکه ‌ ای عرضه نفت، قیمت نفت خام را افزایش داد. همزمانی روند صعودی بهای نفت با آغاز فصل سرما و رکوردشکنی ‌ های کاهش دما در این قاره، عامل افزایش هرچه بیشتر مصرف و به ‌ دنبال آن، قیمت سوخت بوده است.

سیاست ‌ های موردبحث چه تاثیری بر قیمت طلا به ‌ عنوان یکی از دارایی ‌ های امن داشته است؟

طلا عموما به ‌ عنوان یکی از دارایی ‌ ها امن در جهان موردتوجه قرار دارد و خریدوفروش می ‌ شود، با این وجود، روند رو به رشد ارزش دلار، از ارزش این دارایی امن در طول ماه ‌ های گذشته کاسته است. آخرین آمار صندوق ‌ های سرمایه ‌ گذاری طلا حکایت از خروج سرمایه و کاهش موجودی صندوق ‌ ها به محدوده ۹۷ میلیون اونس دارد. در چنین شرایطی، پیش ‌ بینی می ‌ شود سقوط ارزش طلا در بازارهای جهانی ادامه ‌ دار باشد.