مذاکرات وین مفید و سازنده بود
بعد از ظهر روز دوشنبه، ۸ آذر دور جدید گفت‌وگوها میان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۴ با هدف رفع تحریم‌ها و در قالب برگزاری کمیسیون مشترک برجام در شهر وین پایتخت اتریش آغاز شد. گرچه هنوز برای قضاوت درباره دستاوردهای مذاکرات آغازشده بسیار زود است اما اظهارنظرهای مختلفی که از شب گذشته توسط مقامات حاضر یا نزدیک به مذاکرات بیان شده نشان‌دهنده سازنده و رو به جلو بودن مذاکرات است.
رسانه‌های غربی نیز هرچند محتاطانه اما در مجموع بازتاب‌‌های مثبتی از روز اول مذاکرات مخابره کردند. گزارش‌های منتشر شده حاکی است که خارج از میز رسمی مذاکرات، نشست‌های دو یا چندجانبه میان هیات‌های سیاسی حاضر در وین برگزار شده که از فشردگی رایزنی‌ها برای به حرکت درآمدن چرخ‌های نه‌چندان روان مذاکرات خبر می‌دهد. در این میان و در حالی که جمهوری اسلامی ایران بر هدف اصلی مذاکرات یعنی لغو تمامی تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه تاکید دارد، مقامات غربی موضوع احیای برجام با استفاده از به تعبیر آنها فرصت ایجادشده برای بازگشت امریکا به برجام را موضوع عمده مطرح کرده‌اند.
علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در وین، مذاکرات روز گذشته را مفید و سازنده ارزیابی کرد و در عین حال گفت: آن چیزی که از ۶ دور گذشته گفت‌وگوها پیش روی ما است یک پیش‌نویس است، نه یک توافق. پیش‌نویس محل مذاکره است. از این جهت تا زمانی که در زمینه همه چیز توافق نشده باشد در زمینه هیچ چیز توافق نشده است؛ بر این اساس همه مباحثی که در ۶ دور گفت‌وگوهای وین به یک جمع‌بندی رسیده قابل‌مذاکره است و این مسئله مورد اذعان همه طرف‌های گفت‌وگو در نشست امروز هم بود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه هم در گفت‌وگوی تلفنی با آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد گفت: ما این مذاکرات را نادیده نمی‌گیریم، اما به‌عنوان دولت جدید این حق را برای خود قائل هستیم که با ملاحظات خود مسائل مورد اختلاف را مرور و درباره آن گفت‌وگو کنیم.براساس اطلاعات ارائه‌شده ازسوی برخی منابع آگاه نزدیک به تیم مذاکره‌کننده، مذاکره‌کنندگان ایرانی در مواجهه با ۶ دور مذاکره قبلی، با انعطاف برخورده کرده و تاکید داشته‌اند پیش‌نویس تهیه شده از دور قبل قرار نیست به‌طور کامل رد یا به‌طول کامل تایید شود.
بنا بر استراتژی تعیین‌شده توسط تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، موارد موردبحث که ممکن است بخشی از مطالب ۶ دور قبل هم باشد، مورد به مورد بررسی می‌شود و مورد موافقت یا عدم موافقت تیم ایرانی قرار خواهد گرفت.
به‌نظر می‌رسد جدیت طرف ایرانی برای رسیدن به یک توافق مطلوب، برخی طرف‌های دیگر حاضر در مذاکرات را با نگرانی‌هایی روبه‌رو کرده است.
تمرکز تیم مذاکره‌کننده بر رفع تحریم‌ها
در همین حال سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای برای اطمینان از رفع تحریم‌ها وارد وین شده و آنچه در وین اتفاق می‌افتد، تمرکز بر رفع تحریم‌هاست. سعید خطیب‌زاده در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به آغاز مذاکرات هسته‌ای در وین برای رفع تحریم‌ها گفت: آنچه که در وین اتفاق می‌افتد، تمرکز بر رفع تحریم‌هاست. چیزی نه کمتر از این را می‌پذیریم و نه بیشتر از آنچه در برجام در حوزه هسته‌ای آمده، تعهدی می‌دهیم. سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور تصریح کرد: موضوعاتی مانند مذاکرات گام به گام و تعهدات جدید هیچ جایگاهی در گفت‌وگوی ما ندارد. خطیب‌زاده گفت: دولت با عزم جدی با یک هیات کاملا آماده وارد مذاکرات وین شده تا اطمینان پیدا کند آنچه در وین اتفاق می‌افتد رفع تحریم‌هاست. البته اگر طرف‌های مقابل هم به‌جای وقت‌کشی، تطویل و بهانه‌گیری‌های بچگانه با نیتی درست برای رفع تحریم‌ها وارد وین شده باشند، می‌توانیم بگوییم مذاکرات در مسیر درست قرار دارد.
آمادگی امریکا برای لغو تحریم‌های مغایر با برجام
دیپلمات روس نیز از آمادگی امریکا برای لغو تحریم‌های مغایر با برجام خبر داد. به گزارش ایلنا، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در توئیتی نوشت: ایالات متحده آمادگی خود را برای لغو تمامی تحریم‌های مغایر با برجام در ازای بازگشت ایران به پایبندی کامل به برجام تایید می‌کند، اما در دیپلماسی چندجانبه، جزییات مشکل‌ساز است. فهرست ملموس تحریم‌هایی که قرار است لغو شوند، موضوع مذاکرات است.
دو کارگروه فعالیت خود را از سر می‌گیرند
همچنین به گزارش تاس میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی گفت: در دور هفتم مذاکرات تصمیم گرفته شد براساس پیشرفت‌هایی که در دوره‌های قبلی به‌دست آمده کار ادامه یابد. نکته کلیدی این است که تصمیم گرفته شد مذاکرات از لحظه تعلیق در ۲۰ ژوئن امسال از سر گرفته شود. پیشرفت پایان خرداد، مبنای کار بیشتر قرار گرفته است.
دیپلمات روس خاطرنشان کرد: برای مثال ایرانی‌ها که لغو تحریم‌های امریکا همچنان موضوع اصلی آنهاست، توافق دارند که باید همزمان به موضوع هسته‌ای رسیدگی شود که نشان‌دهنده بازگشت تهران به پارامترهای اولیه توافق هسته‌ای منعقد شده در سال ۲۰۱۵ است.
اولیانوف گفت: در این نشست درباره اقدامات قبلی برای آینده نزدیک توافق شده است؛ به‌ویژه دو کارگروه فعالیت خود را از سر می‌گیرند. این دیپلمات تصریح کرد: ۳۰ نوامبر، جلسه کارگروه لغو تحریم‌ها برگزار می‌شود.
حمایت مکرون از فعالیت‌های آژانس در ایران
پایگاه اینترنتی انرژی اتمی نیز گزارش داد امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در پاریس به رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد فرانسه از کار آژانس در نظارت و راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران و تلاش‌های آن برای حفظ آگاهی در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای تهران حمایت می‌کند.
همچنین به گزارش ایلنا، دفتر رئیس‌جمهوری فرانسه از تماس تلفنی وی با ابراهیم رئیسی، همتای ایرانی خود با محوریت مذاکرات برجامی در وین خبر داد.
مکرون با اشاره به دور جدید مذاکرات وین گفت ایران باید در این گفت‌وگوها تعامل سازنده‌ای داشته باشد.
وی بدون اشاره به بدعهدی‌های امریکا و انفعال طرف اروپایی اظهار کرد این مذاکرات باید بازگشت سریع طرفین به برجام را به‌دنبال داشته باشد.
می‌خواهیم مذاکرات وین «نتیجه‌بخش» باشد
وزیر خارجه انگلیس هم تاکید کرد کشورش به‌دنبال گرفتن نتیجه از مذاکرات برجامی است. به گزارش نیوزویک، لیز تراس درباره دور هفتم مذاکرات وین گفت: این آخرین فرصت برای ایرانی‌ها برای آمدن به میز مذاکره است. تراس مدعی شد: «ما می‌خواهیم این مذاکرات به نتیجه برسد، اما اگر نتیجه‌بخش نباشند، همه گزینه‌ها روی میز است.»
تاکید چین بر ضرورت لغو تحریم‌ها
دیپلمات چین نیز خواهان لغو تحریم‌ها علیه ایران شده است. شینهوآ نیز به نقل از وانگ گان، نماینده دائم چین در سازمان‌های بین‌المللی گفت: گفت‌وگو و مذاکره تنها راه برای حل مسئله هسته‌ای ایران است و ایالات متحده باید تمام تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران و طرف‌های ثالث از جمله چین را لغو کند. در همین راستا نمایندگان روسیه و چین با نماینده امریکا در امور ایران در وین دیدار کردند.
سخن پایانی
کارشناسان معتقدند می‌توان انتظار داشت که هیات نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین ظرف چند روز آینده به کشور بازگردد و پس از انجام مشورت‌های لازم در سطوح عالی دوباره برای پیگیری گفت‌وگوها عازم وین شود. دور اول مذاکرات وین که برای تعیین «اصول و مبانی گفت‌وگوها» برگزار می‌شود، به‌دلیل ضرورت مشورت هیات‌های نمایندگی کشورها با پایتخت‌ها احتمالا طولانی نخواهد بود.
