به گزارش ستاره پارسی : شخصی مالی را از فرد دیگری قرض می گیرد و در همان ابتدا قرار می بندد که بعد از مدت معین اصل مال و مبلغ بیشتری را پس بدهد به این پول که اضافه بر مال اصلی پرداخت می شود نزول گفته می شود. فردی هم که پول را به چنین شرایطی قرض می دهد در جامعه به نزول خور معروف است. شرایط اثبات و شکایت از نزول خوار با موانعی از جمله مخفی کاری در نزول دادن مواجه است. ربا خواری در دین اسلام حرام است و از آنجایکه قوانین جمهوری اسلامی بر پایه مسائل شرعی و اسلامی نوشته شده است رباخواری حرام و مجازات دارد.

البته در اسلام به قرض الحسنه توصیه داشته است و می گوید اگر پولی را از شخصی قرض گرفتید در هنگام پس دادن هدیه ای بدهید. البته متاسفانه رباخواری باب شده است و با عناوینی همچون وام فوری پول نزول داده می شود. در سوره های بقره، نساء، آل عمران و روم به ربا اشاره شده و بشدت مورد انتقاد قرار گرفته است و از آن به عنوان جنگ با خدا نام برده شده است. معنی کلمه ربا در قرآن سود ظالمانه است.

اگر شخصی نیازمند دریافت ۲۰۰ کیلو نخود باشد اما نتواند آن را تهیه کند فرد دیگری نیز از قضیه خبردار باشد و ۲۰۰ کیلو نخود را به فرد محتاج بدهد اما شرط کند که در هنگام برگرداندن بجای ۲۰۰ کیلو باید ۲۵۰ کیلو پس بدهد ربای معاملی اتفاق افتاده است. اما اگر نخود تحویل شود ام بعد گفته شود که بجای آن باید گندم پس داده شود ربا محقق نمی شود.

مقدار مجازات جرم ربا

بر اساس ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات؛ هر فعلی که ربا محسوب بشود جرم محسوب می شود و طبق این ماده قانونی اگر شرایط اثبات و شکایت از نزول خوار فراهم باشد، فرد نزول خور به ۶ ماه تا ۳ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد و باید معادل مال مورد ربا به پرداخت جزای نقدی مجازات خواهد شد. این مجازات شامل ربا دهنده و شخصی که واسطه عمل ربا بود نیز خواهد شد.

مقامات قضایی در صورت عدم وجود شاکی هم می توانند موضوع ربا را بررسی و تعقیب کنند اصولا رسیدگی به این جرم بر عهده دادسرای عمومی و انقلاب است.

در ارتباط با ربا سه شرط الزامی است:

هم جنس بودن کالاهای مورد معامله

کیل و موزون بودن

وجود زیادی

در رباخواری طرفین به صورت شفاهی یا کتبی قراردادی را می بندند در صورت وجود قرارداد کتبی شرایط مشخص و برای اثبات جرم کافی است اما برای اثبات قرارداد شفاهی نیاز به شاهد یا شاهدان و بررسی های قضایی است. بر اساس قانون و شرع چون ربا دهنده هم مجرم محسوب می شود و بیشتر این قراردادها بصورت مخفی انجام میشود کشف این جرم سخت است.

رسیدگی به جرم رباخواری طبق ماده ۵۹۵ مجازات اسلامی بر عهده دادگاه عمومی و رسیدگی به اموالی که از طریق رباخواری جمع شده است در صلاحیت دادگاه انقلاب است. شرایط اثبات و شکایت از نزول خوار نیازمند مستندات محکمه پسند است.

در چه شرایطی ربا مجازات ندارد؟

ربا در هر حالتی عمل جرم محسوب می شود اما ربا در میان مسلمان از کافر، بین پدر و فرزند و زن و شوهر مجازات ندارد. اگر این روابط بین طرفین ثابت شود مجازات در نظر گرفته نخواهد شد.

ربا دهنده هم اگر بیچاره، تنگدست و فقیر باشد و از روی ناچاری قرارداد ربوی امضا و ربا داده است از مجازات معاف خواهد شد. شرایط اثبات و شکایت از نزول خوار برای ربا دهنده هم سخت است و باید ربادهنده اول از همه به فکر تبرئه خود باشد در غیر اینصورت خود نیز مجرم شناخته می شود.

اگر اثبات شود ربادهنده بابت پول نزول چک داده است. دارنده چک حق مطالبه آن را ندارد و باید به صادر کننده چک پس بدهد اما تا زمانی که وجه چک دریافت نشود ربا صورت نمی گیرد.

اگر کسی پولی را برای سرمایه گذاری در کاری به شخص دیگری داده است و سود آن را دریافت می کند اگر در ضرر نیز شریک باشد ربا محسوب نمی شود. ممکن است در این قراردادها شرط های از جمله اینکه فرد عامل ضرر خسارات شریک دیگر را نیز جبران کند.

لازمه شرایط اثبات و شکایت از نزول خوار چگونه است؟

شرایط اثبات و شکایت از نزول خوار از لحاظ قانونی کمی پیشیده به نظر می رسد، برای اثبات ربا می توانید از مدارک کتبی، شهادت گواهان و شهادت افرادی که از قضیه اطلاع دارند. از این لحاظ که کار ربا دادن به صورت مخفیانه و در پوشش معاملات صوری انجام می شود اثبات کردن ربا خواری را با سختی مواجه خواهد کرد. بیشتر مواقع ربا گیرند هیچ سند و مدرکی را امضا نمی کند و در قبال پولی که به طرف می گیرد سفته و چک اصل و اضافه پول را می گیرد.

جدیدا برای اینکه ربا گیرنده بدون دردسر به پول خود برسد از ترفندهای معاملات صوری استفاده می کند به عنوان مثال در قبال پولی که به طرف مقابل می دهد قولنامه یک ملک را با طرف به امضا می رساند و در نقش خریدار ظاهر می شود و به صورت شفاهی مدت زمانی را برای پس دادن پول اعلام می کند اگر در تاریخ اعلام شده پول را پس نگیرد از طریق قانونی ملک را تصرف می کند.

متاسفانه این روزها پرداخت وام فوری را بیشتر در بستر اینترنت شاهد هستیم که به قول تبلیغ کنندگان می توانید وام فوری را تنها با یک کلیک دریافت کنید که تقریبا همان نزول است که در قالب وام پرداخت می شود. چون قبل از پرداخت پول مقدار اضافی آن نیز تعیین می شود.

در مسائل نزول با توجه به مخفی کاری های که به آن اشاره شد و اینکه فرد ربا دهنده هم مجرم است اثبات آن سخت است از این رو برای دفاع و گرفتن حقوق خود در مراجع قضایی نیاز به وکیل خبره و با تجربه است تا بتواند از ریزترین مورد به عنوان سند استفاده کند و نسبت به گرفتن حق موکل خود اقدام کند.

افرادی که نزول خواری می کنند به دلیل اینکه ممکن است بارها به این خاطر محاکمه شده باشند خود را از قبل برای شکایت و حضور در مجامع قضایی آماده می کنند و مستندات دفاعی خود را نیز حاضر می کنند پس اثبات ربا با این اوصاف در دادگاه سخت تر می شود. اگر شاکی نتواند رباخواری را اثبات کند و ممکن است شاکی به اتهام افترا مورد تعقیب قضایی قرار گیرد.

قبل از اقدامات قضایی حدالامکان مشاوره حقوقی انجام دهید تا شکایت را به بهترین نحو تنظیم کنید و بتوانید در رسیدن به نتیجه راه آسانی را طی کنید. شرایط اثبات و شکایت از نزول خوار باید به صورتی اتفاق بیفتد که ربا گیرنده و ربادهنده به مجازات قانونی خود برسند.