پزشکان متخلف در رادار سازمان امور مالیاتی
چندی است که اصطلاح جدیدی از قانون مالیات دست‌به‌دست می‌شود؛ این اصطلاح بین عامه مردم باعنوان «مالیات بر گردش حساب‌های بانکی» و بین صاحبان مشاغل و مدیران مالی با نام «مالیات بر تراکنش‌های بانکی» شناخته می‌شود.
هر فردی که در حال کسب درآمد از راه درست و قانونی است، طبیعتا برای درآمد کسب کرده خود موظف به پرداخت مالیات به میزانی که قانون مشخص کرده است. همان گونه که تمامی کارگران و کارمندان هر ماه، هنگام دریافت حقوق و دستمزد خود، مالیات آن را پرداخت می کنند؛ مالیاتی که توسط کارفرما از حقوق آنها کسر و به اداره مالیات پرداخت می شود. پزشکان نیز از این قاعده کلی مستثنا نیستند و بر همین اساس استفاده از دستگاه کارتخوان از اردیبهشت سال ۱۳۹۱ طبق مصوبه هیات وزیران الزامی شد. با این مصوبه شفافیت در سیستم بانکی محقق می شود؛ ضمن اینکه در همین راستا بانک ها ماموریت دارند تراکنش های بانکی افراد و فروشندگان صاحب دستگاه کارتخوان را به سازمان امور مالیاتی اطلاع دهند، اما متاسفانه برخی پزشکان برای فرار مالیاتی قانون را دور می زنند و از کارتخوان استفاده نمی کنند. صمت در این گزارش راه های جلوگیری از فرار مالیاتی برخی را از منظر کارشناسان بررسی کرده است.
برخورد با پزشکان متخلف
به ازای هر گزارش مردمی در سامانه سوت زنی مبنی بر عدم استفاده از دستگاه کارتخوان در محل کسب پزشکان که باعث اجبار مردم به استفاده نکردن از دستگاه های کارتخوان شود، در گام اول برای پزشک مربوطه پیامک هشدار ارسال می شود. به گزارش شادا، در ادامه مسیر، اسامی این پزشکان طی نامه ای به سازمان نظام پزشکی کشور به عنوان مختلفان از اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان ارسال و پس از آن، نام این پزشکان از لیست مودیان دارای شرایط استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم در مدت زمان تسلیم اظهارنامه شغلی و توافق با سازمان امور مالیاتی خارج خواهد شد. برای رسیدگی دقیق تر به پرونده این قبیل پزشکان متخلف دستورات ویژه ای صادر شده که از جمله این دستورات دریافت گزارش تراکنش های بانکی این قبیل پزشکان از بانک مرکزی است.
هر دستگاه کارتخوان یک مودی مالیاتی است
محمدرضا یزدی زاده، کارشناس امور مالیاتی درباره تاثیر سیاست های جدید دولت در مالیات ستانی از پزشکان متخلف به صمت گفت: استفاده از دستگاه کارتخوان از اردیبهشت سال ۱۳۹۱ طبق مصوبه هیات وزیران الزامی شد. با این مصوبه شفافیت در سیستم بانکی محقق می شود؛ ضمن اینکه در همین راستا بانک ها ماموریت دارند، تراکنش های بانکی افراد و فروشندگان صاحب دستگاه کارتخوان را به سازمان امور مالیاتی اطلاع دهند. وی افزود: طبق قانون کسانی که دارای دستگاه کارتخوان هستند، مودی مالیاتی محسوب
می شوند. بر این اساس اطلاعات مربوط به تراکنش های بانکی ازسوی بانک مرکزی به سازمان امور مالیاتی اعلام می شود و اگر پزشک یا فعال هر صنفی از ارائه کارتخوان به مشتریان به بهانه های مختلف سر باز بزند، حساب های بانکی وی موردبررسی قرار می گیرد و اگر حساب وی مشکوک باشد، به سازمان مالیاتی برای رسیدگی معرفی می شود.
روش جدید برخورد با پزشکان متخلف
این کارشناس امور مالیاتی با اشاره به اینکه دولت برای مالیات ستانی از پزشکان متخلف روش جدیدی را در نظر گرفت، گفت: پزشکانی که تحت هر شرایطی از استفاده از دستگاه کارتخوان امتناع کنند، تخلف شان توسط مردم به سازمان امور مالیاتی اعلام خواهد شد و این سازمان با همکاری نهادی های ذی ربط با پزشکان متخلف برخورد خواهد کرد.
بازرسی نامحسوس
یزدی زاده پیشنهاد کرد: بهتر بود سازمان امور مالیاتی برای رصد عملکرد پزشکان در زمینه استفاده از دستگاه کارتخوان به طور نامحسوس بازرسانی به مطب ها و مراکز درمانی بفرستد تا این کارشناسان در صورت مشاهده تخلف در لحظه برای جریمه پزشک اقدام کنند. اگر متخلفان همیشه نگران حضور بازرس در محل کار خود باشند، احتمال وقوع تخلف کاهش پیدا خواهد کرد، زیرا عموما بیماران به خاطر دغدغه های ناشی از بیماری و احتیاج فوری به پزشک ریسک سوت زنی را نمی پذیرند.
توزیع عادلانه ثروت با سوت زنی
این کارشناس امور مالیاتی در ادامه یادآور شد: بسیارند پزشکان دلسوزی که به سوگندنامه خود وفادارند و حق بیمار را زیر پا نمی گذارند، اما نمی توان چشم بر معدود افراد منفعت طلب هم بست و باید برای مقابله با منفعت طلبی و فساد همان یکی دو درصد هم آستین بالا زد. بر همین اساس بهتر است اقشار مردم برای توزیع عادلانه ثروت با سازمان امور مالیاتی همکاری کنند و موارد تخلف پزشکان را گزارش دهند تا سازمان امور مالیاتی با مالیات ستانی از این قشر پردرآمد ثروت را به طور عادلانه تقسیم کند.
استفاده از تجارب جهانی
وی با تاکید بر اینکه ایران نیز باید برای جلوگیری از فرار مالیاتی از تجارب جهانی استفاده کند، اظهار کرد: بررسی ها نشان می دهد عمده زمینه پیدایش فرار مالیاتی در بسیاری از کشورها یکسان و مشترک بوده و معمولا مالیات هایی که با هدف توزیع درآمد وضع می شوند، باگ هایی برای فرار مالیاتی در خود نهفته دارند؛ بنابراین دولت ها معمولا این خطا ها را شناسایی و راه فرار مالیاتی را مسدود می کنند. ایران می تواند در زمینه جلوگیری از فرار مالیاتی از تجارب کشورهای موفقی همچون نیوزلند استفاده کند.
دخالت دستگاه قضا
این کارشناس امور مالیاتی بهترین روش برخورد با پزشکان متخلف را برخورد قضایی دانست و اظهار کرد: باید در راستای مقابله با فرار مالیاتی، برای همه پزشکانی که از حساب، کارت بانکی یا دستگاه کارتخوان دیگری برای کتمان درآمد یا اجتناب از پرداخت مالیات استفاده می کنند، پرونده قضایی تشکیل شود، زیرا تشکیل پرونده قضایی به نوعی سابقه برای فرد محسوب می شود و رهگیری پزشکان متخلف از طریق پرونده قضایی برای جلوگیری از تکرار فرار مالیاتی مفید است. گفتنی است فرار مالیاتی در بیشتر کشورهای جهان جرم محسوب می شود. یزدی زاده در ادامه خاطرنشان کرد: مالیات به عنوان حقوق متقابل دولت و مردم شناخته می شود؛ یعنی دولت باید مالیات را اخذ و به خوبی مصرف کند. در هر جای دنیا فرهنگ پرداخت مالیات و بهره برداری مناسب دولت از آن جا بیفتد، بخش زیادی از فرارهای مالیاتی برطرف می شود.
فرار مالیاتی در همه صنوف وجود دارد
علی اسماعیلی، کارشناس مسائل اقتصادی درباره تاثیر سیاست های جدید دولت در مالیات ستانی از پزشکان متخلف به صمت گفت: فرار مالیاتی پزشکان مقوله تازه ای نیست و همیشه وجود داشته، فقط این بار به خاطر سختگیری دولت در مالیات ستانی از این قشر پردرآمد، مشهودتر شده است؛ کما اینکه من به عنوان یک شهروند در اصناف دیگر هم به وفور از زمانی که اجرای جدی قانون پایانه های فروشگاهی در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته، می بینم که حتی اصنافی مانند آرایشگاه ها یا خدمات ساختمانی که گردش مالی بالایی ندارند هم به جای کارتخوان، از کارت به کارت یا پول نقد برای تبادلات مالی و صنفی خود استفاده می کنند.
سوت زنی پرابهام
این کارشناس مسائل اقتصادی پیشگیری از فرارهای مالیاتی پزشکان با سوت زنی را پرابهام دانست و گفت: فعلا روش مشخصی برای این کار وجود ندارد که طبق آن قبول کنیم جلوی فرارهای مالیاتی کلا گرفته می شود. به همین دلیل بهتر است وزارت اقتصاد و دارایی نرخ مالیات را کاهش و سعی کند چتر مالیاتی را گسترش دهد. صادقی در ادامه تصریح کرد: برای گسترش چتر مالیاتی باید با فساد در ساختار مالیاتی کشور مبارزه شود که کار ساده ای نیست و نیازمند تغییرات جدی است. راه گسترش چتر مالیاتی این است که سازشی بین دستگاه مالیاتی و عامه مردم شکل بگیرد که متاسفانه این فرهنگ در ساختار مالیاتی ما اصلا دیده نمی شود.
تشویق به جای تنبیه
وی با اشاره به اینکه با سوت زنی شأن و منزلت تمام پزشکان به خطر می افتد گفت: فرار مالیاتی مخصوص صنف پزشکان نیست و از آنجایی که پزشکان با جان افراد سرکار دارند، احتمال اینکه فرار مالیاتی این گروه از طریق سوت زنی مشخص شود بسیار کم است؛ بنابراین بهتر است سازمان امور مالیاتی از سیاست های تشویقی برای اظهار مالیاتی این گروه استفاده کند.
لزوم بکارگیری ابزار نوین مالیاتی
این کارشناس اقتصاد در پاسخ به این پرسش که دولت باتوجه به شرایط اقتصادی که دارد، چقدر در کسب درآمد از محل جلوگیری از فرار مالیاتی موفق خواهد بود، بیان کرد: سال آینده قرار است به مالیات سال ۱۴۰۱ رسیدگی شود. مفهوم کیفیت رسیدگی این نیست که یک مامور مالیاتی که ۱۰۰ پرونده مالیاتی دارد، ۱۰۰ پرونده فرار مالیاتی هم روی آن بگذارد. وارد جزئیات پرونده های موجود که بشوند کیفیت رسیدگی به ابزارهای جدید مثل دسترسی به گمرک، اداره ثبت، تراکنش های بانکی و... ارتباط پیدا می کند. با ارتقای کیفیت رسیدگی، وصولی مالیات ها افزایش خواهد یافت.
رسیدگی به بخش مغفول
وی در ادامه یادآورشد: در بعد کیفیت رسیدگی، به بخش مغفول مالیاتی رسیدگی می شود و مودیان، مالیات واقعی پرداخت می کنند. در حقیقت روند جدیدی نیست که مثلا بگویند این ۱۰ پرونده فرار مالیاتی دارند، بلکه در رسیدگی به پرونده مودیان کنونی به کیفیت مطلوبی دست پیدا می کنند که ابهامات رفع و وصولی بیشتری حاصل
می شود. این کارشناس اقتصاد تاکید کرد: مالیات ستانی از پزشکان متخلف در غیاب نهادهای ناظر و تنها به روش سوت زنی محکوم به شکست است، زیرا ممکن است در مواردی دلایل شخصی عامل سوت زنی باشد؛ بنابراین نباید از سوت زنی به عنوان اهرم فشار مالیاتی پزشکان استفاده کرد.
سخن پایانی
مشاغلی که درآمدهای میلیاردی دارند و برای فرار از پرداخت مالیات به جای استفاده از کارتخوان، از مشتریان می خواهند پول را به صورت کارت به کارت به حساب آنها بریزند در تور مالیات ستانی می افتند. امسال با نظام هوشمند سازی مالیات، بعضی از صنوف برای فرار از مالیات اقدام به دریافت پول نقد یا استفاده از روش کارت به کارت از مشتریان می کنند و به سادگی می گویند «دستگاه کارتخوان نداریم یا خراب است»، به همین دلیل مشتریان مجبورند برای دریافت خدمات به دستگاه های خودپرداز مراجعه یا از طریق برنامه های موبایلی اقدام به پرداخت کارت به کارت کنند، این در حالی است که این شماره کارت ها ثابت نیست و هرچند روز یک بار تغییر می کند. اینها ترفندهایی است که مشاغلی همچون ارائه کنندگان خدمات درمانی برای فرار از پرداخت مالیات در نظر گرفته اند؛ بدون اینکه اطلاع داشته باشند حساب های مشکوک نیز ازسوی سازمان امور مالیاتی بررسی می شود و تمام راه های فرار از پرداخت مالیات بسته شده است.
