فاصله ۱۰ برابری شاخص تورم ریالی و دلاری
در گزارش منتشرشده در زمینه تورم واردات و صادرات، نرخ تورم واردات ۵۱۴ درصد و نرخ تورم صادرات ۱۹۱ درصد بوده، این در حالی است که اگر برمبنای دلار به بررسی این شاخصها پرداخته شود، نرخ تورم بهدست آمده تفاوت ۱۰ برابری با نرخ تورمی که با احتساب ریال بهدست آمده خواهد داشت. این امر بیش از هر چیز گویای آن است که سیاست ارزی دولت و تلاش برای حذف ارز ترجیحی، تاثیری شگرف بر تورم دارد و چنانچه مابقی کالاهایی که به آنها ارز ترجیحی اختصاص مییابد هم از لیست مشمولان حذف شوند، تورم بر دیگر بخشهای اقتصاد سایه خواهد انداخت.
به گزارش صمت بنا بر آخرین گزارشهای مرکز آمار ایران در تابستان امسال، نرخ تورم کالاهای وارداتی برمبنای دادههای ریالی، نسبت به فصل پیش از آن، ۶۳.۷ درصد بوده که در مقایسه با تورم فصلی بهار افزایش ۹.۳ درصدی داشته است.
تورم فصلی در این ابعاد، بسیار خطرناک و مشکلساز است. اگر ۴ فصل متوالی تورم فصلی بیش از ۶۰ درصد باشد، در پایان سال تورم سالانه تا حدود ۳۰۰ درصد هم میتواند افزایش پیدا کند؛ این در حالی است که نرخ تورم کالاهای وارداتی در تابستان برمبنای دلار نسبت به فصل پیش از آن ۸.۷ درصد است. در بهار امسال تورم فصلی برمبنای دلار، ۱۲.۷ درصد بوده است.
این امر نشان میدهد افزایش شدید قیمتها نه ناشی از افزایش نرخ در عرصه بینالمللی که ناشی از عملکرد ارزی دولتهای ایران بوده است.
در گروههای اصلی نیز کمترین نرخ تورم فصلی برمبنای ریال مربوط به گروه حیوانات زنده و محصولات حیوانی با ۳.۹ درصد بوده و بیشترین نرخ مربوط به گروه «ماشینآلات و وسایل مکانیک، ادوات برقی و...» با ۷۳.۱ درصد است.
در فصل دوم امسال، تغییرات شاخص نرخ کالاهای وارداتی (مبتنی بر دادههای ریالی) نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۴۸۵.۴ درصد است که در مقایسه با تورم نقطه به نقطه در بهار امسال کاهش ۲۰ درصدی داشته است.
مرکز آمار در گزارش بهار خود این شاخص را ۵۰۵.۹ درصد برآورد کرده بود. همچنین تغییرات شاخص نرخ کالاهای وارداتی، مبتنی بر دادههای دلاری، نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۵۲.۱ درصد بوده، این در حالی است که تورم نقطه به نقطه در بهار امسال ۵۸.۶ درصد بود.
در گروههای اصلی نیز کمترین نرخ تورم نقطه به نقطه برمبنای ریال، مربوط به گروه «چوب و اشیای چوبی» با ۴.۹ درصد بوده و بیشترین نرخ مربوط به گروه «آلات و دستگاههای اپتیک، عکاسی، سینماتوگرافی و...» با ۷۶۴ درصد بوده است. همچنین بیشترین کاهش برمبنای هزینههای دلاری به گروه «پوست خام، چرم، پوستهای نرم و اشیای ساخته شده از این مواد» با منفی ۵.۴ درصد حاصل شد.
در تابستان امسال تغییرات میانگین شاخص نرخ کالاهای وارداتی مبتنی بر دادههای ریالی، در ۴ فصل منتهی به فصل تابستان امسال به بیش از ۵۱۳ درصد افزایش یافت. این شاخص در بهار امسال ۵۳۳ درصد بوده که بر این مبنا میتوان گفت از شدت تورم در تابستان نسبت به بهار، ۱۹.۲ درصد کاسته شده است.
همچنین تغییرات میانگین شاخص نرخ کالاهای وارداتی مبتنی بر دادههای دلاری در ۴ فصل منتهی به فصل تابستان امسال برابر با ۵۴.۳ درصد بوده است؛ به این ترتیب باید گفت این فاصله ۱۰ برابری قبل از هر چیز ناشی از سیاستهای داخلی است. از سال گذشته از حجم کالاهایی که به آنها ارز ترجیحی تعلق میگرفت، کاسته شد.
واردکنندگان مجبور شدند برای واردات کالاهایی که دیگر این ارز به آنها اختصاص نیافت، بهجای دلار ۴۲۰۰ تومانی از دلار نیمایی که حدود ۲۴ هزار تومان است استفاده کنند که این اقدام خود به خود تورم را تا ۱۰ برابر میانگین جهانی و حتی تورم عمومی در کشور افزایش داد.
در گروههای اصلی طبقهبندی نیز کمترین نرخ تورم سالانه در بخش ریالی مربوط به گروه «چوب و اشیای چوبی و زغال چوبی» با ۸.۸ درصد است و بیشترین نرخ تورم مربوط به گروه «آلات و دستگاههای اپتیک، عکاسی، سینماتوگرافی» با ۷۴۹.۹ درصد است.
تورم بیش از انتظار
در بخش صادرات هم تورم بهدست آمده بیش از انتظار است اما بهنظر میرسد در این بخش افزایش جهانی نرخ نفت و مواد اولیه بیش از هر چیزی در افزایش درآمدهای کشور موثر بوده است.
در فصل گرم امسال تغییرات شاخص نرخ کالاهای صادراتی مبتنی بر دادههای ریالی نسبت به فصل پیش از آن ۲۰.۸ درصد بوده است. این امر نشان میدهد در مقایسه با تورم فصل بهار که حدود ۱۳ درصد ارزیابی شده بود، تورم صادرات افزایش ۷.۱ درصدی را در طول یک ماه داشته است.
همچنین تغییرات شاخص نرخ کالاهای صادراتی مبتنی بر دادههای دلاری نسبت به فصل پیش از آن ۲ درصد است که در مقایسه با تورم فصلی بهار که ۳.۳ درصد بود کاهش حدود ۱.۳ درصدی داشته است. این نشان میدهد دولت توانسته ارز بیشتری را در سامانه نیما و بازار آزاد ارائه کند، به همین دلیل تورم صادرات در ایران بیش از میانگین جهانی آن است.
در گروههای اصلی نیز کمترین نرخ تورم فصلی در بخش ریالی مربوط به گروه «مواد پلاستیکی و اشیای ساخته شده از آنها» با ۲.۷ درصد بوده و بیشترین نرخ مربوط به گروه «اشیای هنری، اشیای کلکسیون یا عتیقه» با ۱۷۱.۱ درصد بوده است.
تورم نقطه به نقطه نیز در تابستان امسال روندی فزاینده داشته است. این امر بهگونهای بود که تورم نقطهای صادرات در تابستان امسال به بیش از ۱۶۰ درصد رسیده که در مقایسه با تورم نقطه به نقطه بهار امسال که ۱۹۳.۱ درصد بود کاهش ۳۲.۴ واحد درصدی داشته است. همچنین تغییرات شاخص نرخ کالاهای صادراتی بر مبنای دلار نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۱۴ درصد بوده که در مقایسه با تورم نقطه به نقطه بهار امسال ۱.۳ درصد رشد کرده است.
در گروههای اصلی نیز کمترین نرخ تورم نقطه به نقطه در بخش ریالی مربوط به گروه «پوست خام، چرم و پوستهای نرم» با ۳۲.۱ درصد و بیشترین نرخ تورم هم مربوط به گروه «آلات و دستگاههای اپتیک، عکاسی، سینماتوگرافی» با ۶۷۴.۵ درصد بوده است.
تغییرات میانگین شاخص نرخ کالاهای صادراتی برمبنای ریال در ۴ فصل منتهی به تابستان امسال برابر با ۱۹۱.۷ درصد بوده که در مقایسه با تورم سالانه بهار ۲.۳ واحد درصد کاهش داشته است.
همچنین، تغییرات میانگین شاخص نرخ کالاهای صادراتی برمبنای دادههای دلار در ۴ فصل منتهی به تابستان امسال ۹.۹ درصد بوده که در مقایسه با تورم سالانه بهار ۳ درصد کاهش را تجربه کرده است.
در میان گروههای اصلی نیز کمترین نرخ تورم سالانه در بخش ریالی مربوط به گروه «مواد پلاستیکی و اشیای ساخته شده از این مواد» با ۶۵.۴ درصد و بیشترین نرخ مربوط به گروه «آلات و دستگاههای اپتیک، عکاسی و سینماتوگرافی» با ۴۲۳ درصد بوده است.
صمت برای روشن شدن موضوع و دلایل بروز این اختلاف تورم واردات و تورم صادرات با یک کارشناس تجاری گفتوگو کرده است.