عدم‌النفع ۴۳ هزار میلیارد تومانی صنایع کوچک با قطعی برق
نخستین نشست خبری رضا انصاری، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با اصحاب رسانه روز گذشته ۱۵ بهمن ۱۴۰۳ برگزار شد. در این نشست مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران گزارش کلی از عملکرد ۹ ماه گذشته این سازمان ارائه داد به برنامه‌های محقق شده اشاره کرد و از برنامه‌های در دست اقدام گفت. از احیای حدود هزار واحد راکد و غیرفعال در شهرک‌های صنعتی گرفته تا عدم‌النفع ۴۳ هزار میلیارد تومانی صنایع به‌دلیل قطعی برق از جمله موضوعاتی بود که رضا انصاری از آنها خبر داد. مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در ادامه نشست به سوالات خبرنگاران پاسخ داد و از دغدغه‌ها و نگاه سازمان متبوع خود سخن گفت. در ادامه مشروح این نشست آمده که می‌خوانید. با صمت همراه باشید.
به گزارش صمت، رضا انصاری، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در ابتدای سخنان خود به برنامه‌ها و طرح‌های در دست اجرای این سازمان اشاره کرد و گفت: در کل کشور در ۲۴ استان و ۸۳ شهرستان و در واقع ۹۹ شهرک صنعتی طرح‌هایی در دست اجرا داریم. در مجموع، ۲۱۱ طرح صنعتی با سرمایه‌گذاری افزون بر ۳۵۲۷۱ میلیارد تومان در حال آماده‌سازی است که پیش‌بینی می‌شود براساس مجوزهای صادرشده برای ۱۱۶۵۸ نفر اشتغال مستقیم ایجاد کند. علاوه بر این طرح‌های صنعتی، پروژه‌های عمرانی و زیرساختی مربوط به شهرک‌ها، نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی که مسئولیت آنها بر عهده سازمان قرار دارد، ۳۴۱ پروژه عمرانی و زیرساختی را با هزینه‌ای معادل ۵۱۴۳ میلیارد تومان در ۲۴ استان کشور در دست اجرا داریم که در دهه فجر امسال تعدادی از آنها افتتاح شده و مابقی آنها نیز افتتاح خواهد شد.
درحال‌حاضر، از مجموع ۸۷۳ شهرک و ناحیه صنعتی که از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی در کل کشور مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند، بیش از ۵۳ هزار واحد صنعتی مشغول به کار هستند که براساس مجوزهای صنعتی میزان اشتغال این واحدها به حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر می‌رسد. از این تعداد شهرک‌ها که به نوعی دولتی هستند، بخشی در قالب شرکت‌های خدماتی که هیات مدیره آنها منتخب خود صنعتگران مستقر در شهرک‌های صنعتی است، اداره می‌شوند، فعالیت دارند.
درحال‌حاضر بیش از ۳۰۰ شهرک صنعتی به شرکت‌های خدماتی واگذار شده و بیش از ۵۰۰ شهرک وناحیه صنعتی همچنان تحت مدیریت ما در سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران قرار دارد. علاوه بر این، درحال‌حاضر برای بیش از ۱۰۰ شهرک و ناحیه صنعتی بخش خصوصی مجوز صادر کرده‌ایم که ۷۱ شهرک از آنها به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند که در این ۱۷ شهرک غیردولتی، ۹ هزار و ۳۲۳ واحد صنعتی با اشتغالی افزون بر ۲۱۴ هزار نفر مستقر هستند.
صنعت سهم ۴۰ درصدی از اشتغال دارد
انصاری در ادامه به سهم صنعت از اشتغال اشاره کرد و افزود: درحال‌حاضر بخش عمده صنعت کشور، صنایع مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور هستند که براساس اطلاعات و آمار کلی، سهم کل صنایع مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی در کشور از کل واحدهای صنعتی حدودا ۷۰ درصد، اما از نظر اشتغال حدودا ۴۰ درصد است؛ سهم صنایع خرد، کوچک و متوسط یعنی واحدهای صنعتی زیر ۱۰۰ نفر، تقریبا ۹۸ درصد را شامل می‌شود که در واقع این صنایع در شهرک‌ها و نواحی صنعتی مستقر هستند.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تاکنون حدود ۱۴۰ هکتار از اراضی صنعتی راکد را خلع ید کرده‌ایم و این یکی از موضوعاتی است که به‌طورجدی پیگیری خواهیم کرد، چراکه معتقدیم ماموریت ما در شهرک‌های صنعتی، استقرار واحدهای صنعتی و ایجاد اشتغال در این شهرک‌هاست.
در این راستا هر کسی که طی قراردادی با سازمان زمین صنعتی دریافت کند اما آن را راکد و فریز شده نگه دارد، سازمان براساس قرارداد مربوطه با او برخورد خواهیم کرد. از این‌رو با توجه به مفاد برنامه هفتم توسعه، در یک کارگروه سه‌نفره‌ای که براساس قانون مصوب مجلس متشکل از نماینده استاندار، نماینده دادگستری استان و همچنین شرکت شهرک‌های صنعتی هر استان پیش‌بینی شده و براساس آیین‌نامه اجرایی آن که به‌تازگی توسط هیات وزیران مصوب و از سوی معاون اول ابلاغ شده با این موارد به‌طورجدی برخورد خواهد شد. به‌زودی براساس شیوه‌نامه‌ای که تصویب خواهیم کرد، زمین‌های راکد در شهرک‌های صنعتی را به این کارگروه سه نفره ارجاع خواهیم داد تا درباره آنها تصمیم نهایی گرفته شود و در نهایت بتوانیم این زمین‌های راکد را فعال کنیم.
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در ادامه به احیای واحدهای صنعتی در امسال اشاره کرد و گفت: در امسال موفق به بهره‌برداری از ۱۴۷۴ واحد صنعتی با اشتغالی بیش از ۲۲ هزار نفر شده‌ایم. در این میان از ابتدای سال تاکنون ۹۲۵ واحد صنعتی راکد با اشتغال ۱۶ هزار نفری توانسته‌اند دوباره به چرخه تولید بازگردند.
در مجموع با بهره‌برداری از ۱۴۷۴ واحد صنعتی بهره‌برداری شده و حدود هزار واحد راکد احیا شده، اشتغالزایی حدود ۳۸ هزار نفری محقق شده است.
نقش تنظیم‌گری و نظارت در اولویت سازمان
انصاری در ادامه به موضوع زیرساخت‌ها اشاره کرد و گفت: نگاه کلان سازمان این است که در شهرسازی بخش خصوصی ورود کند. این نگاه در امسال با تاکید بیشتری از سوی سازمان دنبال می‌شود. بر این اساس به‌دنبال این هستیم که بخش خصوصی و غیردولتی به ایجاد شهرک‌ها و نواحی صنعتی ورود کند.
حرکت به این سمت هم از نظر قانونی و براساس سیاست‌های کلی اصل ۴۴ الزامی است و هم از نظر منطقی و علمی ضرورت دارد. از این‌رو سازمان برنامه دارد در جاهایی که بخش خصوصی امکان و انگیزه ایجاد شهرک‌های صنعتی را دارد، ورود نکرده و فقط براساس وظیفه خود یعنی تنظیم‌گری و نظارت ایفای نقش کند.
نیازمند همکاری بیشتر با ساتبا
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در ادامه سخنانش به ایجاد شهرک‌های صنعتی تخصصی به‌عنوان راهبرد اصلی این سازمان اشاره و اظهار کرد: از بین ۱۴ شهرک و ناحیه صنعتی مصوب در امسال، ۶ مورد تخصصی است. ایجاد این شهرک‌های تخصصی در نقاط گوناگون کشور براساس توانمندی و ظرفیت‌های منطقه‌ای و آمایش سرزمینی در دستور کار است.
وی به موضوع انرژی نیز ورود کرد و گفت: در بحث زیرساخت‌ها موضوع انرژی خورشیدی یکی از موارد موردتوجه سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران است. در این بخش از سوی سازمان حدود ۵۲۰۰ هکتار زمین مناسب برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی خورشیدی در شهرک‌های و نواحی صنعتی کشور شناسایی شده است. به جد به‌دنبال ایجاد شهرک‌های تخصصی انرژی خورشیدی هستیم که در این روند ۴ شهرک آماده واگذاری و حدود ۲۵ شهرک هم در مرحله جانمایی و در دست اجراست.
در این بخش انتظار داریم ساتبا در صدور مجوزها و موافقت‌نامه‌های صادره همکاری بیشتری با شرکت شهرک‌ها داشته باشد. اگرچه ساتبا همکاری می‌کند، اما براساس شرایط و نیازهای کشور این همکاری را متناسب ارزیابی نمی‌کنیم.
کارخانه‌سازی کرده‌ایم نه صنعت‌سازی
انصاری ادامه داد: درحال‌حاضر در بحث انرژی خورشیدی بر سه حوزه متمرکز هستیم که عبارتند از سقف سوله‌های واحدهای صنعتی، ایجاد زون‌های خورشیدی دز شهرک‌های صنعتی موجود و همچنین ایجاد شهرک‌های انرژی خورشیدی جدید.
تاکنون حدود ۳۰ مگاوات انرژی خورشیدی از این مسیر وارد شبکه شده که اگرچه عدد بسیار کمی است، اما باید توجه داشت که واحدهای فعال در شهرک‌های صنعتی هم واحدهای کوچکی هستند.
براساس آمار وزارت نیرو در پاییز امسال، برق موردنیاز شهرک‌ها و نواحی صنعتی حدود ۳ هزار مگاوات بوده است، براین اساس به اعتقاد من اگر همه نهادها و سازمان‌های تاثیرگذار در توسعه انرژی خورشیدی اعم از وزارت نیرو و همچنین نهادهای تامین‌کننده منابع مالی دست‌به‌دست هم بدهند، با یک سیاست‌گذاری و مدیریت درست، این امکان وجود دارد که در جوار شهرک‌های صنعتی و نزدیک آنها احداث و تامین شود. منتها برای اینکه انرژی خورشیدی در کشور به یک صنعت تبدیل شود باید به‌طور جد دو موضوع را مدنظر قرار دهیم تا در آینده پشیمان نشویم، یکی داشتن سیاست تجمیع تقاضا برای افزایش قدرت چانه‌زنی در انتقال تکنولوژی و کاهش هزینه‌هاست و دوم توجه موضوع صنعت‌سازی است. واقعیت این است که در کشور در طول سال‌های گذشته هر جا به‌دنبال ایجاد صنعت و به‌ویژه انتقال تکنولوژی بوده‌ایم، عمدتا کارخانه‌سازی کرده‌ایم نه صنعت‌سازی. از این‌رو باید در کشور برای استفاده از انرژی خورشیدی صرفا نیروگاه‌سازی نکنیم و صنعت نیروگاه خورشیدی را وارد کشور کنیم و این یعنی سیاست‌گذاری برای کل زنجیره. در این‌روند برای خرید نیروگاه خورشیدی از طریق خرید خارجی در کنار دو ضلع دارنده تکنولوژی و گیرنده آن باید ضلع سومی به‌عنوان نهادهای دانشی و فناورانه حضور داشته باشند.
ما شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای دانشگاهی و مراکز فناوری در کشور داریم که می‌توانند به‌عنوان ضلع سوم در جایگاه بخش تحقیق و توسعه در کنار این صنعت قرار بگیرند. در غیر این‌صورت در آینده دچار خسران خواهیم شد.
وی افزود: در این راستا یعنی توجه به صنعتی‌سازی، ایده ایجاد شرکت پروژه را با مدیریت ایدرو و مشارکت شرکت شهرک‌های صنعتی دنبال می‌کنیم که اگر مقبول واقع شده و عملیاتی شود می‌تواند تا حد زیادی بخشی از دغدغه‌های ما را پوشش دهد.
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی در پاسخ به سوالی درباره رقم خسارت قطعی برق و گاز به صنایع مستقر در شهرک‌های صنعتی گفت: براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عدم‌النفع محدودیت انرژی در تابستان امسال ۴۳ هزار میلیارد تومان بوده است.
اکنون قطعی برق در شهرک‌ها و نواحی صنعتی به یک تا ۲ روز در هفته رسیده و در کنار آن محدودیت ۵۰ درصدی مصرف گاز نیز اعمال می‌شود. وضعیت قطعی برق در همه استان‌ها به یک‌گونه نیست.
الان شرایط قابل‌تحمل شده و هفته‌ای یک روز تا دو روز برق شهرک‌ها قطع می‌شود. البته در زمستان مشکل اصلی کمبود گاز است و نیروگاه‌های هم به‌دلیل کمبود گاز برق کافی تولید نمی‌کنند و در تابستان قطعی برق مشکل اصلی است که امیدواریم با برق خورشیدی حل شود.
ایجاد شهرک‌های صنعتی دریامحور در دستور کار
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی با اشاره به موضوع مطرح شده درباره شهرک‌های صنعتی دریامحور، نیز گفت: در هفته‌های اخیر بحث این بوده که تمرکز روی صنایع کم‌انرژی‌بر و کم‌آب‌بر باشد، از این‌رو به‌دنبال آن هستیم.
در این راستا همچنین شهرک‌های صنعتی را برای توسعه اقتصاد دریامحور به استان‌هایی دارای منابع آبی طبیعی منتقل کنیم.
انصاری افزود: سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت و دولت، توسعه صنایع در کنار دریا است؛ در همین راستا از ۱۴ شهرک مصوب شده، یک شهرک در استان هرمزگان در مجاورت دریا احداث خواهد شد که دیگر نگران مشکل وضعیت آب در شهرک‌های صنعتی نباشیم. یک شهرک نیز برای استقرار در چابهار استان سیستان و بلوچستان در نظر گرفته شده است.
