رفع تدریجی محدودیت‌های تامین انرژی

رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: با رفع محدودیت‌های مربوط به تامین برق، میزان تولید سیمان در حال بهبود است.

حمید فرمانی در گفت‌وگو با ایرنا، با بیان اینکه رفع تدریجی محدودیت‌های تامین انرژی در متعادل شدن بازار مؤثر است، اظهار داشت: در حال حاضر در برخی کارخانه‌های سیمان کشور باتوجه‌به وجود کلینکر، تامین سیمان به طور طبیعی در حال انجام است و نیاز بازار تامین شده است.

رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در پاسخ به این که آیا صنعت سیمان نیز می‌تواند همانند صنایع فولادی نسبت به احداث نیروگاه برای تأمین برق موردنیاز خود اقدام کند، گفت: درصورتی‌که سیمان از قیمت‌گذاری دستوری خارج شود، کارخانه‌های سیمان از احداث نیروگاه خود تأمین برق استقبال خواهند کرد.

وی ادامه داد: کارخانه فولاد مبارکه به‌تنهایی ۱۱۲ هزار میلیارد تومان سود کسب و آن را در صورت‌های مالی خود منتشر کرده است، اما بزرگ‌ترین مجموعه صنعت سیمان که ۳۰ درصد از نیاز کشور را تامین می‌کند، تنها ۳هزارو ۹۰۰ میلیارد تومان سودآوری داشته است. این مقایسه به‌خوبی دلیل عدم استقبال سیمانی‌ها به احداث نیروگاه را نشان می‌دهد.

فرمانی خاطرنشان کرد: در حال حاضر سیمان در داخل کشور به قیمت حدود ۲۰ دلار فروخته می‌شود، این درحالی است که قیمت جهانی آن حدود ۷۰ دلار است و در صورتی که سیمان از قیمت گذاری دستوری خارج شود، احداث نیروگاه خود تامین برق برای صنعت سیمان نیز توجیه پذیرخواهد بود.

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: صنعت سیمان به عنوان یکی از صنایع پایه، نقش اساسی در توسعه زیر بناهای اقتصادی کشور برعهده دارد این نقش، حساسیت‌ها را درباره این صنعت افزایش داده است، تا جایی که هدف گذاری‌ها در این صنعت بیشتر جنبه افزایش تولید تا افزایش کارآیی تولید را دارد.

وی تاکید کرد: در این میان مدیریت مصرف انرژی در کارخانجات تولید سیمان کشور وضعیت چندان مطلوبی ندارد و درحالی که شدت مصرف انرژی الکتریکی و حرارتی در مقیاس جهانی آن حدود ٨٠ کیلووات ساعت برتن و ٧٠٦ کیلوکالری برکیلوگرم کلینکر است که این مقایسه بیانگر آن است که صنعت سیمان توان بهینه سازی یک سوم از مصرف انرژی الکتریکی و ۱۱.۸ درصد از انرژی حرارتی مصرفی خود را دارد که این مهم نیز تنها از طریق اجرای روش‌های مدیریت مصرف انرژی در صنعت سیمان کشور و افزایش کارآیی انرژی در این صنعت امکان‌پذیر است.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، صنعت سیمان سالانه حدود ۷درصد از سهم انرژی صنعت جهان را به خود اختصاص می‌دهد. در ایران سهم صنعت سیمان از انرژی کل صنایع حدود ۱۵درصد است؛ بنابراین بهینه‌سازی مصرف انرژی در این صنعت در سطوح مدیریتی و فنی شایان توجه است. فرآیند مرسوم تولید سیمان شامل سه مرحله عمده شامل فراوری مواد اولیه، تولید کلینکر و آسیاب کردن نهایی سیمان است. شکل یک مراحل فرایند تولید سیمان را نشان می‌دهد. بیش از ۹۰درصد انرژی مصرفی در فرایند تولید سیمان مربوط به مرحله دوم یعنی تولید کلینکر است. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۱ «طرح بهینه‌سازی مصرف انرژی در کارخانه‌های سیمان» را ارائه کردند که این طرح همچنان در مرحله بررسی قرار دارد.

تولید هر تن سیمان چقدر انرژی می خواهد؟

ایران سلسله کوه‌های آهکی بسیاری دارد و از توزیع و کثرت مناسبی در سطح کشور برخوردار است؛ به عبارت دیگر، مواد اولیه صنعت سیمان در کشور به وفور یافت می‌شوند. از بعد تکنولوژیک نیز حدود ۸۰ درصد تجهیزات فنی و مهندسی و دانش مربوط به این صنعت در کشور موجود است. نکته مهم دیگر اینکه صنعت سیمان یکی از صنایع انرژی‌بر به حساب می‌آید. این صنعت ۱۴ درصد مصرف انرژی صنایع و ۳ درصد مصرف انرژی کل کشور را به خود اختصاص داده است.

انرژی مصرفی در صنعت سیمان به 2 صورت نیروی الکتریکی و حرارتی است که حدود ۲۰ درصد از سبد انرژی صنعت سیمان مربوط به انرژی الکتریکی و حدود ۸۰ درصد آن مربوط به انرژی حاصل از سوخت‌های فسیلی نظیر مازوت و گاز است. به طور متوسط برای تولید هر تن سیمان ۱۱۰ کیلووات برق و ۱۰۰ لیتر مازوت مصرف می‌شود و دولت یارانه انرژی بالایی را به این صنعت پرداخت می‌کند. این پرداخت یارانه باعث شده دولت قیمت‌گذاری را حق خودش بداند در حالی که یارانه سوخت به صنایع دیگری هم پرداخت می‌شود، اما خبری از قیمت‌گذاری دولتی نیست؛ اقدامی‌که همواره با نارضایتی تولیدکنندگان همراه بوده است.

عمده هدف قیمت‌گذاری دولت در بخش سیمان جلوگیری از افزایش قیمت مسکن است، اما تولیدکنندگان سیمان این ادعای دولتی‌ها و سازندگان را که سپردن سیمان به دست اقتصاد آزاد موجب گرانی مسکن می‌شود، رد می‌کنند و اعتقاد دارند سازنده‌ها با ایجاد این جو روانی، می‌خواهند همچنان هر تن سیمان یک میلیون  و ۴۰۰ هزار تومانی (قیمت جهانی) را با قیمت ۳۵۰هزار تومان استفاده کنند و از طرفی در قبال قیمت‌ها هم هیچ‌گاه پاسخگو نبوده‌اند. وضعیت صنعت سیمان آنقدر سخت شده که چنانچه امروز برخی از قطعات کارخانه‌های سیمان نیازمند تعویض باشند، مدیران توان مالی برای خرید قطعات ندارند. این موضوع وقتی دردناک‌تر می‌شود که بدانیم برای تولید هر تن سیمان به قیمت جهانی ۳۰ دلار انرژی مصرف می‌شود.

اخیرا هم که موضوع قطع گاز کارخانه‌های سیمان و خرید مازوت برای ادامه کار کارخانه‌ها پیش آمد که در نهایت با توجه به سه برابر شدن قیمت مازوت و از طرفی هزینه‌های بالای حمل و نقل مدیران کارخانه‌ها اغلب ترجیح می‌دادند تولید را تعطیل کنند. این اتفاق منجر به کمبود سیمان در بازار و گرانی چند برابری آن در برخی شهرها شد.

نهایتا دولت تصویب کرد که مازوت با قیمت قبلی و برابر با نرخ گاز در اختیار تولیدکنندگان سیمان قرار بگیرد.

سخن پایانی

فعالان صنعت سیمان معتقدند مشکلات تولیدکنندگان صنعت سیمان تمامی‌ ندارد. بعد از اینکه با مشکلات فراوان، دولت برابری قیمت مازوت با گاز طبیعی را برای سیمانی‌ها مصوب کرد،  مشکل قطع برق آغاز شد و امروز فعالیت بزرگ‌ترین تولیدکننده سیمان خاورمیانه متوقف شده در حالی که به طور طبیعی در تابستان شاهد این مشکل بوده‌ایم و هیچ‌گاه در زمستان مشکل کمبود برق وجود نداشته است.