«ممنوعیت» تصمیمی که همیشه به نام حمایت از تولید اتخاذ شده و هیچ‌گاه محبوبیت با خود نیاورده و سند اثبات این موضوع نیز، آمار سنگین قاچاق است. به‌نظر می‌رسد نه ممنوعیت واردات و نه حمایت از تولید تا امروز نتوانسته‌اند سد راه قاچاق شوند و روزبه‌روز شاهد افزایش آمار قاچاق اجناس به کشور هستیم. البته در زمینه قاچاق، آمارهای گوناگون وجود دارد که هنوز هم نمی‌دانیم کدام درست است. البته افزایش آمار قاچاق دلایل بسیاری دارد؛ به‌عقیده برخی کارشناسان با افزایش تحریم و کاهش ارزش پول ملی با قاچاق خروجی بیشتری مواجه شدیم. این تنها اثرات منفی ممنوعیت نیست و آثار دیگری چون تعطیلی واحدهای تولیدی و بیکاری نیز از آسیب‌های این حمایت غلط است. بر همین اساس سال ۹۷ براساس بخشنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت، واردات کلیه لوازم آرایشی و بهداشتی، غیر از عطریات با قرارگیری در گروه اولویت ۴ ارزی متوقف شد که براساس گفته فعالان این حوزه در نتیجه این مصوبه غیرکارشناسی و ممنوعیت واردات، همکاران من مجبور شدند ۸ هزار نفر از پرسنل خود را تعدیل کنند و فعالیت ۲۰۰ شرکت متوقف شد. حال تولید بدون کارخانه که به کازموپرایوت هم معروف است، آخرین راه نجات فعالان صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی در شرایط تحریم خارجی و ممنوعیت واردات این محصولات، شده است.

تولید بدون کارخانه، پیشران حوزه آرایشی و بهداشتی

موسی احمدزاده، رئیس انجمن صنعت آرایشی، بهداشتی و عطریات کشور با بیان اینکه تاکید ما بر اقتصاد رقابتی و بازار بین‌المللی است به صمت گفت: شخصی که واردات انجام می‌دهد و عوارض و گمرکی پرداخت می‌کند، فرقی با تولیدکننده ندارد. در حقیقت با عوارضی که پرداخت می‌کند، به بودجه دولت و درآمد کشور کمک می‌کند. وی ضمن انتقاد از تصمیم‌های خلق‌الساعه، تصریح کرد: زمانی که در یک تصمیمی شبانه و بدون مشورت با اتاق بازرگانی و انجمن تخصصی، درب‌های کشور برای واردات محصولات آرایشی بسته شد، بالغ بر ۸هزار کارگر بیکار شدند؛ این در حالی است که بازرگانی در ایران قدمتی ۲ هزار و۵۰۰ ساله دارد و از آن زمان، تجار ایرانی از چین کالا می‌خریدند و در رم می‌فروختند. تولید محصولات آرایشی در کشور یک اتفاق جدید است و تازه وارد ادبیات اقتصادی کشور ما شده است.

احمدزاده ضمن اشاره به همایش تولید بدون کارخانه یا کازموپرایوت نیز اظهار کرد: نخستین همایش درباره این موضوع ۱۸مهر سال گذشته برگزار شد که باوجود اینکه گفته می‌شد کسی شرکت نخواهد کرد، بالغ بر ۸۶۰ نفر از فعالان این حوزه در این همایش شرکت کردند؛ موفقیت این همایش و استقبال گسترده از آن سبب شد که دومین همایش نیز در مهر امسال برگزار شود؛ بنابراین باوجود عضویت بیش از ۱۰۰ شرکت در این انجمن، انتظار داریم استقبال بیشتری نسبت به سال گذشته شکل گیرد.

وی در ادامه در رابطه با قاچاق محصولات آرایشی و بهداشتی، تصریح کرد: تا پیش از ممنوعیت واردات میزان قاچاق در حوزه لوازم آرایشی بهداشتی قریب به یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بود، اما اکنون به بیش از ۲.۱ میلیارد دلار رسیده است؛ ما بارها اعلام کردیم، ممنوعیت واردات باعث حمایت از تولید داخل نخواهد شد. اتفاقا ما کاملا موافق واردات هستیم، چراکه به‌جرأت می‌توانیم مدعی این باشیم که محصول تولیدی ایران، قابل‌رقابت با نمونه‌های خارجی است و چه‌بسا که در بسیاری موارد، کیفیت بیشتر هم هست.

 رئیس انجمن صنعت آرایشی، بهداشتی و عطریات کشور در رابطه با آزادسازی واردات بالک فله‌ای محصولات و فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، تاکید کرد: این مصوبه به دستگاه‌های ذی‌ربط نیز ابلاغ شده است؛ هر شرکتی می‌تواند با مدارک کامل ثبت‌سفارش کند؛ چنانچه مشکلی هم در این زمینه داشته باشد، می‌تواند با مراجعه به انجمن، موضوع را موردپیگیری قرار دهد و ما مشکل را حل خواهیم کرد. احمدزاده، کازموپرایوت یا تولید بدون کارخانه را موتور پیشران حوزه آرایشی و بهداشتی دانسته و گفت: در حقیقت برای تولید، دیگر نیازی به واردات ماشین‌آلات و سرمایه‌گذاری سنگین نیست؛ بلکه صاحبان برند می‌توانند با استفاده از ظرفیت خالی دیگر کارخانه‌ها، کالای خود را با برند و فرمولاسیون مشخص خود تولید کنند.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد که با آغاز فعالیت دولت جدید و وزارتخانه‌های کشور و باتوجه به اینکه رئیس‌جمهور در رأس دولت چهاردهم، به‌صورت تخصصی دغدغه سلامت و بهداشت مردم را دارد، در این حوزه اتفاقات مثبت رقم بزنند.

استفاده از ظرفیت سفارتخانه‌ها برای معرفی به بازارهای جهانی

علی نقیب، رئیس کمیسیون کسب‌وکار اتاق ایران ضمن اشاره به نقش دولت در حمایت از صادرات تولیدات این حوزه به صمت اظهار کرد: دیگر به مرحله‌ای رسیدیم که نه تشویق‌های صادراتی مانند ترکیه و نه جوایز صادراتی می‌خواهیم؛ بلکه تنها خواسته ما از دولت این است که بروکراسی‌های اداری و بخشنامه‌های یک‌شبه و بدون هماهنگی و همفکری بخش خصوصی را کنار بگذارد.

وی افزود: کیفیت محصولات ایرانی به‌قدری بالا رفته که به‌دنبال بازارهای صادراتی هستیم، اما متاسفانه کم‌کاری و انفعال رایزن‌های اقتصادی در سفارتخانه‌ها، سبب شده است که در رویدادها و نمایشگاه‌های بزرگ این حوزه، حضور نداشته باشیم. همچنین باتوجه به توانایی در صادرات و ارزآوری در این حوزه، وظیفه حاکمیتی دولت ایجاب می‌کند که حداکثر توان خود را به این امر اختصاص دهد.

رئیس کمیسیون کسب‌وکار اتاق ایران با تاکید بر استفاده دولت از نظرات تخصصی گفت: دولت و وزیر صمت آینده، باید انجمن‌ها، تشکل‌ها و اتاق‌های بازرگانی را به‌عنوان بازوی کمکی در تجارت و تولید در نظر گیرند. این تشکل‌ها می‌توانند بهترین راه‌ها و نظرات کارشناسی را به دولت دهند، چراکه این کارشناسان و فعالان هر حوزه هستند که از نزدیک موضوعات را لمس می‌کنند و هر روز در این حوزه فعالیت دارند و گلوگاه‌ها را به‌خوبی می‌شناسند.

حضور رقبای خارجی منجر به رشد صنعت داخلی شد

میثم نصیری، عضو هیات‌رئیسه انجمن صنعت آرایشی، بهداشتی و عطریات کشور بااشاره به اهمیت بازاریابی در حوزه آرایشی ـ بهداشتی ضمن یادآوری اینکه در دهه ۶۰ و هنگام ممنوعیت واردات، تولیدکننده هیچ اهمیتی به بازاریابی، بسته‌بندی، کیفیت و رضایت مشتری نمی‌داد، به صمت گفت: اما با آزاد شدن واردات و حضور رقبای خارجی، تولیدکنندگان مجبور شدند برای حضور در بازار به این مولفه‌ها اهمیت بدهند.

عضو هیات‌رئیسه انجمن صنعت آرایشی، بهداشتی و عطریات کشور با تاکید بر اینکه متاسفانه ما در بازارهای جهانی غریب هستیم و برای صادرات نیاز به حمایت دولت داریم، افزود: از سوی دیگر، نیاز بازار سبب شد تا سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در این حوزه شکل بگیرد؛ افزایش حضور تولیدکننده، سبب رقابت بیشتر در بازار شد، به‌طوری‌که امروز تولیدات شرکت‌های ایرانی به چنان کیفیتی رسیده که به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شود و هیچ نگرانی از آزادسازی واردات برای فعالان این صنعت وجود ندارد، چراکه تولیدات داخل نیاز مصرف‌کننده و حتی نسل جدید، محصول ایرانی را با همان کیفیت و حتی در بسیاری از موارد، با کیفیت بهتر از نمونه خارجی و با نرخ ارزان‌تر تامین می‌کند.

سخن پایانی

بی‌شک ممنوعیت واردات نتایج مثبتی نیز به‌همراه دارد، اما باید برنامه لازم در جای مناسب به‌کار گرفته شود و قطعا پیش‌نیازهایی نیز دارد.

بی‌شک آسیب‌های ممنوعیت واردات بر چرخه تولید تا مصرف بر هیچ‌کس پوشیده نیست و چندی پیش نیز، رئیس اتاق بازرگانی تهران به عباس علی‌آبادی، وزیر صمت وقت نسبت به ممنوعیت واردات شرکت‌های بازرگانی هشدار داد و اعلام کرد؛ با این رویکرد توان تولیدی کشور تحلیل خواهد رفت. درحال‌حاضر صنعت آرایشی، بهداشتی و عطریات کشور قصد دارد با تولید بدون کارخانه، راهی جدید را برای بهبود وضعیت تولید و صادرات آن طی کند که امید داریم با کمک دولت جدید، این مسیر به ارزآوری خوبی برای کشور ختم شود.