دهه‌های اخیر چالش‌های متعددی در زمینه تامین منابع آبی به ویژه در شرق کشور به وجود آمده و از طرفی مساله آب و منابع آبی چنان مهم و راهبردی شده که توجه به این مهم را در سراسر کشور دوچندان کرده است. هرچند حال و روز منابع آبی به دلیل کاهش نزولات آسمانی و برداشت‌های بی رویه در اغلب نقاط جمعیتی کشور خوب نیست اما بحران در شرق کشور با توجه به وضعیت جغرافیایی و اقلیمی به مراتب شدیدتر است. اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان در حالی امید را در دل مردم سیستان و بلوچستان و استان‌های همجوار زنده کرده که اجرای این طرح در دولت سیزدهم شتاب خوبی گرفته تا سخاوت دریای عمان با سیراب‌کردن تشنگان و جان‌دادن به صنعت بکارگیری شود.دولت برای حل این مشکل علاوه بر طرح‌های مختلفی که در دست اجرا دارد، پروژه شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای عمان را به استان‌های جنوبی و شرقی کشور به تصویب رساند؛ پروژه‌ای که به گفته کارشناسان اگر عملی شود می‌تواند بخش عظمی از آب آشامیدنی این استان‌ها را تأمین کند.

طرح امیدآفرین

سیستان و بلوچستان همجوار در دریای عمان برای رفع تشنگی چندین ‌ساله به این طرح امید بسته است، طرحی که با اجرای کامل آن بخشی از کمبود آب آشامیدنی را در این استان رفع خواهد کرد.

اجرای طرح ملی آبرسانی از دریای عمان سبب دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد تحول اقتصادی در استان‌های مسیر خط انتقال در شرق کشور، رشد صنایع معدنی به عنوان جایگزین نفت، اشتغالزایی، ظرفیت‌سازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و تثبیت جمعیت ساکن مناطق شرق کشور، رفع نیاز آبی صنایع و معادن، حفظ و توسعه صنایع معدنی فلات مرکزی و استان‌های مسیر خط انتقال در شرق کشور به‌ویژه صنایع بزرگ‌مقیاس، ایجاد فرصت برای تامین کمبود آب آشامیدنی شهرها و روستاها، توسعه کشاورزی و کشت‌های گلخانه‌ای حفظ ذخایر آب‌های زیرزمینی و ممانعت از حفر چاه‌های غیرمجاز به‌منظور احیای محیط زیست، رشد و توسعه سایر پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و سایر صنایع پایین دستی، توسعه اقتصادی سواحل مَکُران به عنوان گنج پنهان (به تعبیر رهبر معظم انقلاب) و جلوگیری از حاشیه‌نشینی خواهد شد.

کدام استان ها از سخاوت عمان سیراب می‌شوند؟

ششم شهریور ۱۴۰۱ و در اجرای تکلیف مقرر در ماده واحده قانون انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان مبنی بر فراهم ‌کردن زمینه سرمایه‌گذاری داخلی یا خارجی برای برداشت آب، نمک‌زدایی، انتقال آب و استفاده از نمک و فلزات بازمانده از دریای عمان به این استان، هیات وزیران آیین‌نامه اجرایی این ماده را به تصویب رساند.طبق تفاهمنامه‌های منعقد شده، آب انتقالی به استان‌های خراسان رضوی و جنوبی در بخش صنعت به مصرف خواهد رسید؛ اما این آب در سیستان و بلوچستان و اخیراً نیز در خراسان رضوی، برای تأمین مصرف آشامیدنی نیز پیش‌بینی‌شده و بر اساس برنامه زمان‌بندی شده این طرح تا پایان سال ۱۴۰۴ و یا اوایل ۱۴۰۵ آماده بهره‌برداری خواهد شد.

این پروژه به لحاظ سازه‌ای از طرح‌های بزرگی است که با اجرای آن ۲۸۰ میلیون مترمکعب آب به سیستان و بلوچستان منتقل می‌شود، ۱۰۰ میلیون مترمکعب از این آب در بخش آشامیدنی و ۱۸۰ میلیون مترمکعب نیز در بخش صنعت و خدمات مصرف خواهد شد.

استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به اجرای طرح‌های مهم تامین آب پایدار در استان گفت: پروژه نصب آب شیرین کن در استان انجام و طرح فوق با حجم ۱۰۰ هزار متر مکعب در طی ۶ ماه اجرا شده است.

محمد کرمی بیان کرد: عملیات اجرایی این طرح ملی که از مهر ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شد شامل سامانه آبگیر و تأسیسات شیرین سازی و نمک زدایی برای ظرفیت نهایی 2‌.‌4 میلیون متر مکعب در روز آب شیرین ، سامانه انتقال آب به طول خط ۷۱۸ کیلومتر در سیستان‌وبلوچستان برای ظرفیت ٢٨٠ میلیون متر مکعب در سال، اجرای مسیر و تونل برای احداث سه خط لوله برای ظرفیت نهایی انتقال ٨٠٠ میلیون متر مکعب آب در سال و احداث نیروگاه سیکل ترکیبی هزار مگاواتی برای تأمین انرژی بوده است.

وی بیان کرد: در فاز اجرای سامانه انتقال آب، عملیات نقشه‌برداری و تملک اراضی به اتمام رسیده و ۴۸۱ کیلومترخط انتقال آب توسط پیمانکار پروژه در حال اجراست و ۲۲۶ کیلومتر از مسیر نیز در حال حاضر دارای پیمانکار لوله‌گذاری است و این عملیات اجرایی در ۲ جبهه کاری در اردیبهشت ماه سال‌جاری آغاز خواهد شد.

استاندار سیستان و بلوچستان ادامه داد: با توجه به گستردگی این پروژه ملی مشاوران و پیمانکاران متعددی عهده دار عملیات اجرای این طرح هستند که این امر سبب ایجاد اشتغال برای ۴۳۰ نفر به صورت مستقیم و یک‌هزار و ۳۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم شده است. خط انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان از چابهار شروع می‌شود و به سایر شهرهای این استان ادامه پیدا می‌کند که اکنون کارهای مقدماتی زاهدان تا ایرانشهر انجام شده و مسیرسازی سایر شهرها نیز در حال انجام است.

وی گفت: اجرای طرح ملی آبرسانی از دریای عمان سبب دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد تحول اقتصادی در استان‌های مسیر خط انتقال در شرق کشور، رشد صنایع معدنی به عنوان جایگزین نفت، اشتغالزایی، ظرفیت‌سازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و تثبیت جمعیت ساکن مناطق شرق کشور، مرتفع کردن نیاز آبی صنایع و معادن، حفظ و توسعه صنایع معدنی فلات مرکزی و استان‌های مسیر خط انتقال در شرق کشور به‌ویژه صنایع بزرگ مقیاس، ایجاد فرصت برای تأمین کمبود آب آشامیدنی شهرها و روستاها، توسعه کشاورزی و کشت‌های گلخانه‌ای حفظ ذخایر آب‌های زیرزمینی و ممانعت از حفر چاه‌های غیرمجاز در جهت احیاء محیط زیست، رشد و توسعه سایر پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و سایر صنایع پایین‌دستی، توسعه اقتصادی سواحل مَکُران به عنوان گنج پنهان (به تعبیر مقام معظم رهبری) وجلوگیری از حاشیه نشینی خواهد شد.کرمی اظهار کرد: خط انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان از چابهار شروع می شود و به سایر شهرهای این استان ادادمه پیدا می کند که اکنون کارهای مقدماتی زاهدان تا ایرانشهر انجام شده و مسیرسازی سایر شهرها نیز در حال انجام است. وی بیان کرد: در طرح انتقال آب از دریای عمان پیش بینی شده که چهارساله آب به زاهدان برسد ولی مسائل اجرایی هم وجود دارد و امکان دارد شرایط فراهم باشد این آب زودتر به زاهدان برسد.

استاندار سیستان و بلوچستان ادامه داد: انتقال آب از دریای عمان با فعالیت ۲۱ تیم اجرایی و با اعتباری بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در حال انجام است. همچنین انتقال آب از منطقه تهلاب به زاهدان با اعتباری بیش از ۱۸۰ هزار میلیارد ریال شروع شده و پیشرفت مناسبی دارد.

سخن پایانی

سیستان و بلوچستان همجوار در دریای عمان برای رفع تشنگی چندین ‌ساله به این طرح امید بسته است، طرحی که با اجرای کامل آن بخشی از کمبود آب آشامیدنی را در این استان رفع خواهدکرد.

بسیاری از روستاهای این استان‌ها از نعمت شبکه آب سالم و بهداشتی بی‌بهره‌اند و کمبود آب بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت و آشامیدنی را تحت تاثیر قرار داده تا جایی که پیش‌بینی‌های صورت گرفته درخصوص سطح مصرف و منابع موجود در این منطقه حکایت از کمبود ۸۵۶ میلیون مترمکعب آب در این سه استان دارد.