استان ایلام در غرب ایران به واسطه زیبایی‌های طبیعی و طبیعت دست نخورده خود، به عروس زاگرس در کشور شهرت یافته است، در واقع طبیعت‌گردی شاخصه اصلی گردشگری در استان ایلام است. وجود مشکلاتی نظیر کم‌آبی، فرسایش خاک، ضعف زیرساخت‌های اقتصادی و... در این استان مدیران را بر آن داشته است تا به سمت گزینه‌هایی بروند که فرصت بیشتری را برای توسعه استان مهیا می‌کند. ظرفیت‌های مهمی در حوزه گردشگری برای رونق اقتصادی در استان ایلام وجود دارد، البته این مهم نیازمند سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌ها است. گفتنی است، با وجود طبیعت دست نخورده و آثار شاخص در حوزه طبیعی که هر کدام هر‌ساله مورد استقبال گردشگران خارجی و ایرانی قرار می‌گیرد، اما از این ظرفیت به خوبی برای توسعه و اشتغال در استان استفاده نمی‌شود.

یکی از مهم‌ترین گزینه‌ها برای توسعه استان ایلام، توسعه صنعت گردشگری است، چرا که این استان دارای ظرفیت‌های گوناگونی در انواع گردشگری (طبیعی، تاریخی، مذهبی، تجاری و...) و تنوع زیست‌محیطی و مستعد بودن برای استفاده از منابع طبیعی، فرهنگ و تاریخ غنی و ویژگی متمایز ایلامیان در میهمان نوازی، پراکندگی جاذبه‌های گردشگری، امنیت، وجود اماکن مذهبی از ادیان مختلف، مقابر و زیارتگاه‌ها و برخورداری از نیروی کار جوان و مستعد است. همچنین وجود ۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق و قدرت مرز مهران در جذب گردشگر از دیگر ظرفیت‌های گردشگری در این استان به شمار می‌رود که اهمیت توسعه صنعت توریسم در این منطقه را دو چندان کرده است. گفتنی است، طبیعت‌گردی در استان ایلام به واسطه ۶۴۰ هزار هکتار جنگل، تنگه‌های بسیار زیبا، کوه‌های متعدد، دریاچه‌ها، آبشارها و…به یکی از ظرفیت‌های مهم حوزه گردشگری در استان تبدیل شده است.

هماهنگی بین همه دستگاه‌های اجرایی

یک کارشناس حوزه اقتصاد گردشگری در ایلام در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: مسئله گردشگری فرابخشی است، یعنی همه دستگاه‌های اجرایی در توسعه این صنعت نقش دارند.

محمد عباسی بیان کرد: درحال‌حاضر در استان ایلام در حوزه گردشگری ظرفیت‌های عظیمی وجود دارد ولی به میزان بسیار کمی از آنها استفاده شده است چراکه دستگاه‌های دیگر برای آماده‌سازی زیرساخت‌های گردشگری استان همکاری نمی‌کنند.

وی افزود: به عنوان مثال راه دسترسی از اساسی‌ترین مشکلات حوزه آثار طبیعی استان ایلام است، با اعتبارات بسیار کم در حوزه میراث فرهنگی نمی‌توان راه ایجاد کرد، باید دستگاه‌هایی نظیر راه وشهرسازی در این زمینه همکاری و کمک کنند.

عباسی عنوان کرد: برای توسعه گردشگری در استان ایلام، نخستین و مهم‌ترین گام این است که همه دستگاه‌های اجرایی استان برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری استان پای کار باشند.

وی گفت: مهم‌ترین و اصلی‌ترین نیازهای گردشگری استان شامل ایجاد زیرساخت‌های مناسب مثل جاده و امکانات رفاهی، بازار فروش محصولات بومی استان، هتل ۴ و ۵ ستاره، معرفی آثار در رسانه‌ها و…است.

گردشگری، نخستین ظرفیت

یکی از اساتید دانشگاه ایلام نیز در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: طبق تحقیقات علمی در دانشگاه ایلام، گردشگری به عنوان نخستین ظرفیت عظیم در استان برای اشتغال شناخته می‌شود.

سید مهدی ویسه عنوان کرد: دانشگاه ایلام آماده همکاری هرگونه کمک علمی در زمینه استفاده از ظرفیت‌های گردشگری برای اشتغال و توسعه در استان است.

وی بیان کرد: ۱۶۰ کیلومتر طول کبیرکوه یکی از ظرفیت‌های عظیم برای توسعه گردشگری ورزشی در استان است.

در ادامه مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام نیز در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: استان ایلام دارای ظرفیت‌های عظیمی در بخش گردشگری است که شامل آثار تاریخی، آثار طبیعی، یادمان‌های دفاع مقدس و گردشگری سلامت است.

فرزاد شریفی بیان کرد: جاذبه‌های طبیعی خدادادی فراوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اصلی گردشگری استان است که نیازمند حمایت همه دستگاه‌های اجرایی است. وی با اشاره به اینکه از هرگونه سرمایه‌گذاری برای ایجاد تاسیسات گردشگری در استان حمایت می‌کنیم، افزود: طرح‌های مناسبی در زمینه ساخت بوم‌گردی، هتل، زیرساخت‌های گردشگری در استان در حال اجرایی شدن است. مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام افزود: میراث فرهنگی آماده همکاری و معرفی کارآفرینان بخش گردشگری و صنایع دستی برای دریافت تسهیلات اشتغالزایی است.

وی گفت: به طور مثال سال گذشته بیش از ۶۱۰ میلیارد ریال تسهیلات به صنعتگران حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان پرداخت شده که ۱۶۰ میلیارد ریال مربوط به بخش صنایع دستی بوده است.

شریفی بیان کرد: بیش از ۶۰ بوم‌گردی در استان ایلام فعال شده و امسال بخش اعظمی از گردشگران استان در بوم‌گردی‌ها اسکان یافتند.

لزوم توسعه گردشگری سلامت

شریفی اضافه کرد: ایلام از استان‌های نوپای کشور در زمینه گردشگری است، هر ساله آمار بازدید گردشگران از استان در حال افزایش است، به طور مثال نوروز امسال بیش از سه میلیون نفر از جاذبه‌های گردشگری استان بازدید کردند.

وی تصریح کرد: یکی از ظرفیت‌های مهم در حوزه گردشگری استان بحث مرز مهران است، سالانه بیش از ۶ میلیون نفر از این مرز تردد می‌کنند، میراث فرهنگی استان درصدد جذب مسافران عراقی به سوی استان است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام افزود: تعدادی از مسافران عراقی به منظور درمان وارد کشورمان می‌شود، باید به منظور توسعه گردشگری سلامت، زیرساخت‌های بیمارستانی برای جذب این مسافران در دستور کار قرار گیرد.

وی گفت: گردشگری سلامت، طبیعت‌گردی و ماجراجویانه از جمله ظرفیت‌های مهم در استان ایلام هستند که نیازمند زیرساخت‌های لازم هستند.

نقش صنعت گردشگری در توسعه استان

وی در گفت‌وگوی دیگر با بازار با بیان اینکه ایلام دارای جاذبه‌های متعددی اعم از تاریخی، طبیعی و مذهبی برای جذب گردشگران است، اظهارکرد: استان ایلام به لحاظ توان‌های محیطی و انسانی دارای قابلیت‌های متعددی برای توسعه صنعت گردشگری است و بی‌شک این صنعت تاثیر بسزایی بر رونق اقتصادی، توسعه استان و همچین اشتغالزایی بر عهده دارد.

وی افزود: گردشگری و صنعت توریسم در رونق اقتصاد بدون نفت نقشی غیرقابل انکار دارد و باید این حوزه در استان ایلام باتوجه به ظرفیت‌هایی که دارد توسعه و گسترش یابد.

شریفی ادامه داد: به منظور توسعه گردشگری و جذب گردشگر در استان، ۱۲ کمیته در قالب ستاد سفرهای نوروزی متشکل از ۲۷ دستگاه اجرایی برای ارائه خدمات به مسافران و گردشگران نوروزی تشکیل شده است. این مسئول تصریح کرد: همچنین ۱۰۰ واحد اقامتی بوم‌گردی در استان احداث شده‌اند که با توجه به نیاز گردشگران کیفیت و امکانات آنان در حال افزایش است.

شریفی در ادامه بیان کرد: توسعه گردشگری در استان کماکان نیازمند جذب سرمایه‌گذار است که در این راستا نیز اقدامات و رایزنی‌هایی صورت گرفته تا امکان حضور سرمایه‌گذاران در استان فراهم شود.

مدیر کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان ایلام در پایان گفت: توسعه و رونق صنعت گردشگری فرابخشی و مستلزم همکاری و همراهی همه دستگاه‌ها است و با هم‌افزایی همه دستگاه‌های مرتبط و خدمات‌رسان این صنعت درآمدزا در استان ایلام رونق بیشتری بگیرد و گردشگران زیادی به این منطقه سفر کنند. با این وجود متاسفانه درحال‌حاضر در استان ایلام صنعت گردشگری از مشکلات بی‌شماری قبیل ضعف زیر ساخت‌های گردشگری رنج می‌برد که همین امر نیز موجب شده فاصله قابل‌توجهی میان نقطه ایدآل و وضعیت کنونی به وجود آید.

ضعف زیرساخت‌های گردشگری در ایلام

متین فاضلی، کارشناس گردشگری در این باره اظهارکرد: استان ایلام به لحاظ قابلیت‌های گردشگری، از استان‌های مطرح کشور است و می‌توان روی این استان به‌عنوان یک گزینه کلیدی جهت برنامه‌های توسعه گردشگری در کشور، حساب باز کرد.

وی افزود: با توجه به اینکه توسعه گردشگری دارای اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر توسعه اشتغال، کارآفرینی، درآمد، تنوع تولید و... است، لذا توسعه صنعت گردشگری در استان ایلام می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات اقتصادی و توسعه استان باشد.

فاضلی تصریح کرد: درحال‌حاضر در کل کشور مخصوصا مناطق مرزی ضعف زیرساخت‌های گردشگری وجود دارد و به تبع استان ایلام نیز از این قضیه مستثنا نیست.

این کارشناس ادامه داد: زیرساخت‌های گردشگری می‌تواند به خدمات اسکان، حمل‌ونقل، امنیت، شرایط بهداشتی محیط و... اطلاق گردد و در مجموع جاذبه گردشگری باید خدمات رفاهی لازم را دارا باشد تا ضمن برآورده کردن توقعات گردشگران، زمینه و بستر سفر مجدد و معرفی آن به دیگران فراهم شود.

وی با بیان اینکه توسعه گردشگری باید به صورت پایدار باشد، اضافه کرد: گردشگری‌ پدیده‌ای پایدار است که همزمان با حفظ و افزایش فرصت‌ها برای آینده نیازهای مناطق میزبان و گردشگران حاضر در آن منطقه را فراهم کند، در واقع مدیریت منابع و توسعه گردشگری باید به صورتی انجام گیرد که در کنار تأمین نیازهای اقتصادی، اجتماعی و زیباشناختی تمامیت فرهنگی، فرآیندهای ضروری زیست‌محیطی نیز مختل نشوند و به محیط‌زیست نیز لطمه‌ای وارد نشود.

سخن پایانی

صنعت گردشگری از جهت اینکه موجبات آشنایی ملل با دیگر فرهنگ‌ها، نژادها، اقوام، سرزمین‌ها، گویش‌ها و … را فراهم می‌کند و همچنین ازنظر اقتصادی نیز به عنوان یک منبع تأمین درآمد و ارز محسوب می‌شود، دارای اهمیت بالایی است که باید مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گیرد.