چشم‌انداز ششمین جشنواره ملی فولاد
صنایع معدنی ایران و در راس آن‌ها صنایع فولاد همواره نقشی بسیار مهم و تعیین کننده در تولیدناخالص داخلی، صادرات و ارزآوری برای کشور داشته‌اند اما این صنعت اخیرا به جهت ناترازی‌های متعدد در کشور خصوصا در حوزه انرژی با مشکلات متعدد مواجه گشته‌اند که مهم‌ترین آن‌ها قطعی متوالی برق و گاز است. به همین دلیل این صنایع در پی تامین انرژی خود و رفع ناترازی کشور پیش قدم شده تا بتوانند با ورود به این حوزه و سرمایه‌گذاری در آن این ناترازی‌ها را برطرف کنند اما به جهت نبود مشوق‌های کافی موانعی بر سر راه این فرایند قرار گرفته‌است.
در ششمین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران قرار است شرکت‌های فولادی با تمرکز بر این مسائل راه حل‌هایی ارائه داده تا بتواند این جشنواره را به محلی برای ایجاد روشنگری نسبت به میزان مصرف انرژی صنایع معدنی و تولید فولاد برای عموم و خصوصا مسئولین تبدیل کرده و راهکارهای خود جهت ورود به عرصه تولید انرژی و رفع ناترازی ارائه دهند.
سید رسول خلیفه‌سلطانی دبیر انجمن تولیدگنندگان فولاد ایران در پاسخ به سوال «روزگارمعدن» که نمایشگاه ملی فولاد امسال به چه موضوعاتی می‌پردازد و تفاوتش با دوره‌های قبل چیست گفت: نمایشگاه‌هایی که در سال‌های گذشته برگزار می‌شد بیشتر تمرکز کار بر توسعه تکنولوژی در حوزه فولادی بود اما امسال موضوعی که به آن خواهیم پرداخت به زیرساخت فولاد کشور مخصوصا در حوزه مصرف انرژی چه در مصرف برق چه در مصرف گاز برمیگردد. لذا باید یک فضای روشنگری در نمایشگاه برای مسئولان دست اندر کار در فولاد کشور ایجاد کرد.
ما در جامعه باید فضایی ایجاد و این را تبیین کنیم و بگوییم که بازده فولاد در ازای میزان مصرف انرژی که دارد چه هست زیرا ما سی میلیون تن فولاد تولید می‌کنیم و اگر این را نداشتیم برای واردات فولاد مورد نیاز باید سی میلیارد دلار هزینه ارزی واردات می‌پرداختیم اما با تولید فولاد نه تنها فشار ارزی نداریم بلکه ده میلیارد دلار توان صادرات و ارز آوری داریم؛ یکی از منابع ارزی مهم کشور زنجیره فولاد است و ارز فولادی‌ها ۲۰ تا ۳۰ درصد ارز ورودی به کشور را شامل می‌شود.
دستیابی زنجیره فولاد و معدن به افق ۱۴۰۴
عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه افزود: تنها برنامه‌ای که تا افق ۱۴۰۴ توانسته به فعلیت برسد زنجیره فولاد و معدن بوده است. ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی گازی در دنیا است و جزو ۱۵ صادر‌کننده برتر جهان به حساب می‌آید.
وی در ادامه تصریح کرد: تولید فولاد پنج درصد گاز کشور و هفت درصد برق ایران را مصرف میکند اما در ازای این مصرف انرژی فولادکاران هم برق و هم گاز تولید می‌کنند این بدین معنی است که صنعت فولاد برق خود را خودش تولید میکند و از طرف دیگر فولاد بهای انرژی بیشتر نسبت به مصرف خانگی و شرکت‌های صنعتی می‌پردازد.
متاسفانه امسال محدودیت‌های گازی صنعت فولاد به ویژه برای کارخانجات تولیدکننده آهن اسفنجی بسیار زودتر از موعد و از مهرماه آغاز شده است به طوری که از محدودیت ۲۰ درصدی در نیمه مهرماه به کاهش ۴۰ درصدی تامین گاز در کارخانجات بزرگ آهن و فولاد کشور در نیمه آبان ماه رسیده‌ایم. صنعت مکلف به ساخت نیروگاه نیست چراکه رسالت اصلی صنایع تولید است اما در عین حال در جهت یاری دولت، صنایع فولادی و معدنی داوطلبانه خود را متعهد به ساخت نیروگاه کرده‌اند.
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ادامه داد: برای اینکه فولادسازان بتوانند این تعهد خودخواسته که نیازمند سرمایه‌گذاری حداقل ۶ میلیارد دلاری برای تولید ۱۰ هزار مگاوات برق است را محقق کنند، باید ابتدا خودشان بتوانند به خوبی تولید کنند و بفروشند و درآمد داشته باشند. پیش نیاز تولید هم انرژی است. بسیاری از صنایع بزرگ در حال احداث نیروگاه هستند و امیدواریم در سال‌های آینده بخش قابل توجهی از نیاز مصرف برق صنایع از این طریق تأمین شود.
فولاد توان این را دارد که بار ناترازی انرژی را از دوش کشور بردارد
وی همچنین افزود: فولاد توان این را دارد که بار ناترازی انرژی را از دوش کشور با ورود به زیرساخت‌های کشور از جمله برداشت گاز از میادین بردارد البنه این را هم باید گفت که در حوزه گاز صنایع فولادی تنها هشت ماه در سال گاز دارد و اگر ابتکار را به فولاد بدهند و در میادین بتواند سرمایه‌گذاری کند و گازش را خودش استخراج و تامین کند این بحران از میان می‌رود به شرطی که دولت انگیزه برای بخش خصوصی ایجاد کند تا بخش خصوصی تشویق بشود از محل برداشت از میادین گازی نیاز خود را تامین کند نه این که یک عده بیایند گاز برداشت کنند در ادامه دولت پنج سال بعد بیاید نرخ را بالا ببرد و اینگونه صنایع متضرر شوند.
دولت باید در ازای سرمایه‌گذاری در میادینی که توان ورود ندارد به طور مثال مدت زمانی مشخص گاز مجانی به بخش خصوصی که قصد سرمایه گذاری و برداشت دارد ارائه دهد تا اینگونه انگیزه و مشوق کافی برای بخش خصوصی جهت ورود به این بخش ایجاد گردد. بسیاری از میادین گازی کوچک دولت سرمایه و توان ورود به آن جهت سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری را ندارد و بخش خصوصی می‌تواند به آن ورود کند
دبیر انجمن تولیدگنندگان فولاد ایران در ادامه خاطر نشان کرد: در بحث تولید برق توسط بخش خصوصی همانند گاز چنین فرمول‌هایی هست و خصوصا که فولادی‌ها در حوزه تولید پنل خورشیدی بسیار فعال هستند در مسائل زیست محیطی خصوصا آب هم در نمایشگاه پیش‌رو ورود خواهیم کرد زیرا یک تصوری ایجاد شده که فولادی‌ها دارند آب کشور را مصرف می‌کنند در صورتی که اصلا این طور نیست زیرا کمتر از دو دهم درصد آب را فولاد مصرف میکند و فولاد در حال شیرین کردن آب در جنوب کشور است و نزدیک هفتاد میلیون متر مکعب آب شیرین و وارد کشور میکند.
به طور کل راه‌حل‌های رفع کمبودها و ناترازی‌ها توسط دولت این است که زمینه‌های تشویقی ایجاد کند. صنایعی که مصرف انرژی زیاد دارند هم باید ورود کنند تا بحران انرژی کم بشود اما جنبه‌های تشویقی کمان برای بخش خصوصی کم است.
سید رسول خلیفه‌سلطانی در پایان نیز گفت: ما در بخش فولاد برای مقابله با ناترازی داریم تلاش می‌کنیم و صنعت هم دارد تلاش خود را میکند؛ رویکرد وزارت صمت و نیرو در برق فعال هست و بهتر هم می‌شود اما در وزارت نفت بخش گاز خیلی عقب هستیم، زیرا باید وزارت خودش مبتکر شود و بخش خصوصی را به کار بکشد ولی عکس این است و ما دنبال کار هستیم سه سال مطرح هست میادین گازی را به‌دست بخش خصوصی بدهند.
