در این میان، زیرساخت‌های صنعتی به‌مثابه رگ‌های حیاتی این پیکر، نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کنند و صنایع برودتی به‌عنوان قلبی که به کالای ایرانی تازگی و طراوت می‌بخشند، در صادرات محصولات فاسدشدنی نقشی محوری ایفا می‌کنند.

 گذری بر چشم‌انداز صادرات غیرنفتی ایران

در سال‌های اخیر، ایران شاهد جهشی در عرصه صادرات غیرنفتی بوده است. گویی طلسم تک‌محصولی در حال رنگ‌باختن است و رگه‌هایی از تنوع در اقتصاد ایران پدیدار شده است. آمارها گویای این تحول هستند: صادرات غیرنفتی در سال ۱۴۰۲ به ۴۲.۴ میلیارد دلار رسید، رشدی که نویدبخش آینده‌ای پررونق‌تر است.

بااین‌حال، این مسیر بدون چالش نیست. موانعی همچون محدودیت‌های بانکی، ناکارآمدی‌های گمرکی و تحریم‌های اقتصادی، همچون برفی سنگین، بر سر راه توسعه صادرات خودنمایی می‌کنند. گویی طلسم تک‌محصولی در تلاش است تا دوباره بر تخت سلطنت خود تکیه زند.

 اهمیت صنایع برودتی در زنجیره صادرات

صنایع برودتی در زنجیره پیچیده صادرات نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کنند. به سبدهای میوه رنگارنگ یا جعبه‌های حاوی داروهای حیاتی فکر کنید که بدون وجود سردخانه‌ها و سیستم‌های خنک‌کننده مطمئن چه سرنوشتی خواهند داشت؟ قطعاً گرمای طاقت‌فرسا، طراوت میوه‌ها را به پژمردگی تبدیل می‌کند و اثربخشی را از داروها می‌گیرد؛ اما صنایع برودتی طلسم فساد را می‌شکنند و سردخانه‌ها همچون غارهایی خنک، محصولات را از گزند گرما محافظت می‌کنند.

زنجیره سرد (cold chain) نامی آشنا است که به‌عنوان حلقه‌ای حیاتی از مزرعه تا انبار، وابستگی مستقیمی به کیفیت صنایع برودتی دارد. به مدد این صنعت است که میوه‌های ایرانی می‌توانند به آن‌سوی مرزها سفر کنند و عطروطعم دل‌انگیزشان، کام جهانیان را شیرین کند. داروهای ایرانی نیز از این قاعده مستثنا نیستند.

صنایع کلیدی مرتبط با تجهیزات تبرید

صنایع برودتی، تنها به حفظ کیفیت محصولات در زنجیره صادرات محدود نمی‌شوند. آنها کاربردهای گسترده‌تری نیز دارند که هر کدام نقشی کلیدی در رونق صادرات غیرنفتی ایفا می‌کنند.

 در صنایع غذایی و کشاورزی، سردخانه‌ها، انبارهایی غول‌پیکر و یخچال‌هایی تمام‌عیار هستند که از غلات و حبوبات گرفته تا میوه‌ها و سبزیجات را در دمای مناسب نگهداری می‌کنند.

 در صنایع دارویی و بهداشتی، نیز نقش سردخانه‌ها و سیستم‌های خنک‌کننده انکارناپذیر است. داروها، واکسن‌ها و سایر محصولات حساس به دما، باید در شرایط کاملاً کنترل‌شده نگهداری و جابه‌جا شوند. سردخانه‌ها این وظیفه را باظرافت تمام انجام می‌دهند و سلامت و کیفیت این محصولات را تا رسیدن به دست بیماران در سراسر جهان تضمین می‌کنند.

 اما داستان به اینجا ختم نمی‌شود. در پتروشیمی و صنایع شیمیایی نیز، از تجهیزات برودتی برای خنک‌سازی فرایندهای مختلف و حفظ کیفیت و ایمنی محصولات استفاده می‌شود.

 به‌عبارت‌دیگر، صنایع برودتی، بازوهای توانمند صادرات غیرنفتی ایران هستند و در هر زمینه‌ای که نیاز به حفظ کیفیت و تازگی محصولات باشد، حضوری فعال و اثرگذار دارند.

 فن آوری‌های جدید برودتی و تأثیر آنها بر صادرات

صنایع برودتی، همگام با پیشرفت علم و فناوری، در حال دگردیسی هستند. نوآوری‌های جدید، دریچه‌های تازه‌ای به‌سوی افزایش کیفیت و ماندگاری محصولات صادراتی گشوده‌اند و صادرات غیرنفتی ایران را به افقی روشن‌تر رهنمون می‌کنند.

سیستم‌های خنک‌کننده هوشمند، از جمله این نوآوری‌های تحول‌آفرین هستند. این سیستم‌ها باهوش سرشار خود، دمای محیط را به طور دقیق و مستمر رصد می‌کنند و متناسب با نیاز، آن را تنظیم می‌کنند. بدین ترتیب، طراوت و شادابی محصولات در بالاترین سطح حفظ شده و ضایعات به حداقل می‌رسد.

علاوه بر این، واحدهای برودتی کم‌مصرف، انقلابی در زمینه صرفه‌جویی در انرژی به پا کرده‌اند. این واحدها با بهینه‌سازی مصرف برق، ضمن کاهش هزینه‌های تولید به حفظ محیط‌زیست نیز کمک می‌کنند.

استفاده از فناوری‌های نوین برودتی، مزایای متعددی برای صادرات غیرنفتی ایران به ارمغان می‌آورد:

افزایش کیفیت و ماندگاری محصولات: با کنترل دقیق دما، محصولات طراوت و کیفیت خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ می‌کنند و به‌دوراز فساد باقی می‌مانند.

کاهش ضایعات: ضایعات ناشی از فساد محصولات، به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد و سودآوری صادرکنندگان افزایش پیدا می‌کند.

صرفه‌جویی در هزینه‌ها: واحدهای کم‌مصرف، بار هزینه‌های انرژی را به طور چشمگیری کم می‌کنند و حاشیه سود را افزایش می‌دهند.

رقابت‌پذیری بیشتر: استفاده از فناوری‌های نوین، دستان صادرکنندگان ایرانی را در بازارهای جهانی پُرتر می‌کند و امکان حضور در بازارهای جدید را فراهم می‌سازد. به‌طورکلی نوآوری در صنایع برودتی، کلیدی طلایی برای جهش صادرات غیرنفتی ایران است. با اتکا به این نوآوری‌ها، می‌توانیم شاهد رونق هر چه بیشتر اقتصاد غیرنفتی کشور و حضور پررنگ‌تر محصولات ایرانی در عرصه تجارت جهانی باشیم.

چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی صنایع برودتی

مسیر توسعه صنایع برودتی در ایران، هموار و عالی نیست. موانعی همچون زیرساخت‌های فرسوده، کمبود سرمایه‌گذاری و دیوان‌سالاری اداری، همچون کمندی به‌پای این صنعت پیچیده‌اند و مانع از بالندگی آن می‌شوند.

اما در کنار این چالش‌ها، فرصت‌های درخشانی نیز وجود دارند. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و به‌روزرسانی زیرساخت‌ها، می‌توانند این صنعت را متحول کنند و گامی بلند در جهت افزایش کیفیت و ماندگاری محصولات صادراتی بردارند.

همکاری بخش دولتی و خصوصی، کلید طلایی عبور از این چالش‌ها و بهره‌مندی از این فرصت‌ها است. با همدلی و هم‌زبانی دولت و بخش خصوصی، می‌توانیم شاهد شکوفایی هر چه بیشتر صنایع برودتی و رونق صادرات غیرنفتی ایران باشیم.

چشم‌اندازی روشن برای صنایع برودتی

آینده صنایع برودتی ایران، سرشار از امید و نوید است. با رفع موانع موجود و بهره‌مندی از فرصت‌های پیش روی، شاهد رشدی چشمگیر در این صنعت خواهیم بود. این رشد به افزایش کیفیت و ماندگاری محصولات صادراتی منجر خواهد شد و به رونق صادرات غیرنفتی کشور دامن می‌زند و می‌تواند ایران را به جایگاه واقعی خود در تولید و صادرات محصولات مختلف تبدیل کند.

در این چشم‌انداز روشن، ایران به‌عنوان صادرکننده‌ای پیشرو در این عرصه، نام خود را در بازارهای جهانی درخشان خواهد کرد و گامی بلند در مسیر توسعه اقتصادی و خودکفایی برخواهد داشت.

سخن پایانی

اکنون، زمان آن فرارسیده است که سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی، توجهی ویژه به این صنعت راهبُردی مبذول دارند. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین برودتی و به‌روزرسانی زیرساخت‌ها، کلیدی طلایی برای گشودن درهای موفقیت و فتح قله‌های صادرات است

با گامی بلند در این مسیر، می‌توانیم شاهد رونق هر چه بیشتر اقتصاد غیرنفتی، خودکفایی بیشتر و حضور پررنگ‌تر کشورمان در عرصه تجارت جهانی باشیم.

منابع: 

https://www.clingendael.org/publication/limit-irans-industrial-resilience

https://journals.ut.ac.ir/article_32640_8c2657778e66736198ab6f0f1f6aa3ee.pdf

https://energypress.ir/en/increasing-foreign-trade-and-growth-of-irans-non-oil-exports

https://www.researchgate.net/publication/322250789_The_Role_of_Infrastructure_in_Promoting_Economic_Growth_in_Iran

https://tradingeconomics.com/iran/non-oil-exports

صنایع برودتی نیک نوری :https://brnouri.com