اما انتقادهای زیادی از سوی کارشناسان به این طرح سازمان بورس که قرار بود اجرایی شود، وارد شد و همین انتقادهای شدید باعث شد مسئولان از موضع راه‌اندازی بورس مسکن عقب‌نشینی کرده و به‌طور کلی، این طرح را به‌دست فراموشی بسپارند.

کارشناسان و فعالان زیادی از اتخاذ چنین تصمیماتی از سوی مسئولان سازمان و همچنین وزارت اقتصاد ناراضی بوده و این دست اقدامات را مصداق بارز مدیریت غیرعلمی و روزمره می‌دانند که باعث می‌شود اساس و بنیان بازار سهام به‌طور کلی از آنچه باید باشد، فاصله بگیرد. این دسته از منتقدان به عملکرد وزارت اقتصاد به طرح و برنامه‌هایی مانند بورس خودرو نیز اشاره می‌کنند، زیرا به نظر آنها طرح این موضوع در رسانه‌ها هیچ ثمری به غیر از افزایش نرخ محصولات خودروسازان نداشته و این در حالی است که ارائه‌دهندگان و حامیان این طرح‌ها مدعی کاهش قیمت‌ها در صورت اجرای برنامه‌های مشابه بورس خودرو یا مسکن هستند.

این در حالی است که برای تاسیس یک بورس جدید باید چندین عامل موردسنجش قرار گیرند تا مشخص شود اصلا نیازی به یک بازار با ساختار جدیدی هست یا خیر؟

به‌عنوان مثال، وقتی یک کالا امکان عرضه در سایر بخش‌های بازار را دارد، دیگر نیازی به تاسیس یک بازار جدید با هزینه‌های سنگین نخواهد بود، دقیقا این مسئله درباره بورس مسکن و مستغلات هم مطرح است، زیرا هزینه‌های راه‌اندازی بازاری با عنوان بورس مسکن به قدری بالا بود که عملا اجرای آن را غیرمنطقی می‌کرد.

در زمینه بورس مسکن باید توجه کرد که ملک به‌عنوان یک کالا می‌تواند در بخش بورس‌کالا به‌سادگی عرضه شود و هیچ نیازی هم به ایجاد بازار دیگری نیست، در آن دوره که این طرح پیشنهاد شد همین نقدها بر آن وارد بود که در نهایت به مرحله اجرا نرسید.

همان‌طور که گفته شد، هزینه‌های ایجاد یک ساختار جدید اداری و بروکراتیک بسیار بالاست، از ساختمان و نیروی انسانی گرفته تا تجهیزات و... می‌تواند در شرایطی که دولت کسری بودجه سنگینی دارد، خرج سنگینی روی دست دولت بگذارد.

تاسیس بورس مسکن در قالب یک بازار مستقل کاملا اشتباه، غیرضروری و غیرعملیاتی بود، زیرا همین اقدام را می‌توانستیم در چارچوب بورس کالا اجرایی کنیم و هزینه خاصی هم صرف نمی‌شد، تنها کاری که باید انجام می‌شد اضافه کردن یک تابلو در بورس کالا بود تا بخش مسکن را پوشش دهد. وقتی چنین پهنه و عرصه‌ای در بورس ایران داریم، دیگر چه لزومی دارد یک ساختار جدید را ایجاد کنیم. بورس برای فیلم و عکس و تبلیغات نیست. بازار سهام محل تقویت بخش تولید کشور و حرکت به‌سوی توسعه است. از همین‌رو کوچک‌ترین اقدامات در بازار باید بازدهی داشته باشد، چراکه یک بنگاه اقتصادی است و همه تصمیمات باید روی حساب‌وکتاب باشند، ایجاد یک بازار جدید با عنوان بورس مسکن باید توجیه داشته باشد، وگرنه هرگونه اقدامی از این دست خلاف منافع بازار است.

در حال‌حاضر دو بورس اوراق بهادار داریم که همه شرکت‌هایی که می‌خواهند سهام خود را به فروش برسانند می‌توانند در بورس اوراق بهادار و همچنین فرابورس ایران سهم مجموعه خود را عرضه کنند. در بورس کالا و بورس انرژی ایران هم می‌توان هر نوع کالایی را معامله کرد، برای فروش املاک در بازار سهام نیز می‌توان با اضافه کردن یک تابلو در بورس کالا، مسکن را با تمهیدات لازم به فروش رساند.

یاسر فلاح -مدیر روابط‌عمومی سازمان بورس