مشکلات تکراری حامیان سلامت
۱۲ مه، ژانویه ۱۹۷۴ به‌عنوان سالگرد تولد فلورانس نایتینگل مشهور به بانوی چراغ به‌دست، به‌عنوان روز جهانی پرستار نامگذاری شد.
اغلب کشورهای اروپایی همین روز را به عنوان روز پرستار جشن می گیرند و برخی دیگر از جمله کشورهای آسیایی روزهای دیگری را در روزشمار تقویم به قدردانی از پرستاران اختصاص داده اند. در ایران نیز ۲۸ آبان به مناسبت ولادت حضرت زینب(س) به نام روز پرستار نامگذاری شده است. اهمیت نقش این شغل در سلامت جامعه بر کسی پوشیده نیست و برهمین اساس، بر تامین رفاه شغلی فعالان این حوزه تاکید می شود. بااین همه جامعه پرستاری ایران با مشکلاتی مواجه است و صمت به بهانه روز جهانی پرستار به بررسی بخشی از این مشکلات پرداخته است.
گلایه از اجرای قانون تعرفه گذاری
دبیر کل خانه پرستار، مشکلات اجرای نادرست قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری را ناشی از عملکرد و طراحی سازمان نظام پرستاری دانست و گفت: طرحی که هم اکنون به عنوان روش اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در کشور اجرا می شود، دستپخت سازمان نظام پرستاری است. در این طرح تعدادی بسته خدمتی به عنوان معیار پرداخت کارانه پرستاران تعیین شده اما در عمل کارانه پرستاران بر اساس تعداد بیمار بستری روی تخت بیمارستان تعیین می شود.
محمد شریفی مقدم در گفت وگو با ساعت سلامت افزود: سازمان نظام پرستاری بارها از روش اجرای قانون تعرفه گذاری به عنوان دستاورد یاد کرده است اما حالا که کار به اعتراض و نارضایتی رسیده است، توپ را به زمین وزارت بهداشت می اندازد و خودش را کنار می کشد.
وی با تاکید بر ضرورت بازگشت تعرفه گذاری به روال قبل گفت: معاون پرستاری وزارت بهداشت وعده افزایش ۳۵ درصدی تعرفه های پرستاری را می دهد اما واقعیت این است که با افزایش رقم تعرفه ها در سال ۱۴۰۲ تعرفه خدمات گروه پرستاری برای یک بیمار بستری در شبانه روز از ۹۰ هزار تومان به ۱۲۰ هزار تومان افزایش پیدا می کند که رقم ناچیزی است.
شریفی مقدم گفت: کارانه ۱۲۰ هزار تومانی به ازای مراقبت از هر بیمار بستری در شبانه روز برای کل گروه پرستاری شامل پرستار شیفت صبح، عصر، شب، کمک پرستار، سوپروایزر و مترون بیمارستان است، بنابراین رقمی که در عمل به یک پرستار بابت کارانه خدمات پرداخت می شود، مبلغ اندکی است.
دبیر کل خانه پرستار افزود: کل بودجه قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری حدود ۶ هزار میلیارد تومان است که باید بین ۲۵۰ هزار نفر گروه پرستاری در کشور برای ۱۲ ماه هزینه شود، به این ترتیب به طور متوسط سهم هر پرستار حدود ۱ . ۵ میلیون تومان در ماه می شود.
فاصله معنادار با استانداردهای جهانی
شریفی مقدم با اشاره به اینکه طبق استانداردهای جهانی سرانه پرستاری ۶ پرستار به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است گفت: گرجستان، آذربایجان و برخی دیگر از کشورهای همسایه که از حیث پزشکی شرایطی به مراتب عقب تر از کشور ما دارند، توانسته اند به این میزان سرانه دست پیدا
کنند. حتی ژاپن در مقابل هر هزار نفر از جمعیت خود، ۹ پرستار را به کار گرفته یا کشوری با جمعیت بیش از یک میلیاردی چین سرانه ۷ تا ۸ نفری پرستار را رعایت می کند. این درحالی است که ما حتی نتوانسته ایم به کف استاندارد که ۳ پرستار برای هر ۱۰۰۰ نفر است، هم دست یابیم.
دبیرکل خانه پرستاری با بیان اینکه ضریب کشور ما در سال ۲۰۱۷ ، ۱ . ۶ نفر پرستار بوده ادامه داد: نه تنها طی سال های ۹۵ ، ۹۶ ، ۹۷ و ۹۸ آن طور که باید استخدام نیروی پرستار را نداشته ایم، بلکه با خروج اجتناب ناپذیر نیرو و مهاجرت پرستاران نیز روبه رو بودیم.
لزوم رعایت قوانین مشاغل سخت و زیان آور
محمود عمیدی، عضو شورای مرکزی خانه پرستار نیز با گلایه از اجرا نشدن قوانین مشاغل سخت و زیان آور در سیستم بهداشت و درمان گفت: هرگز مزایای این قانون برای پرستاران اجرایی نشده و از طرف دیگر با وجود نیاز شدید به خدمات جامعه پرستاری هر روز فشار بر این قشر بیشتر شده است.
عمیدی در گفت وگو با ایلنا افزود: دو نمونه از مزایای مشاغل سخت، بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه و نیز ۲ ماه مرخصی در سال است که اجرا نشده و نمی شود. حتی در این قانون گریزی، دستگاه های مختلف با هم مسابقه گذاشته و گاهی هم از هم الگوبرداری می کنند.
این عضو شورای مرکزی خانه پرستار با اشاره به قانون ۲ ماه مرخصی سالانه پرستاران مراکز سوختگی و روان پزشکی گفت: این موضوع در قانون ارتقای بهره وری طرح شده و از اوایل سال ۸۸ نیز مقرر شد همه مشمولان یعنی پرستاران، اتاق عملی ها، هوشبری ها، بهیاران، فوریت ها و.... در تمام بخش های بالینی قادر به استفاده از این قانون هستند.
وی افزود: کارکنان بالینی بیمارستان های روانی و سوختگی و مشمولان موضوع ماده ( ۱۶ ) قانون و سازمان نظام پرستاری شاغل در بخش های دولتی و غیردولتی از شمول ماده ( ۷۵ ) قانون کار مستثنا می شوند. دولت می تواند مشاغل مزبور را جزء مشاغل سخت و زیان آور محسوب و از مزایای مواد ( ۶۷ ) و ( ۶۸ ) قانون مدیریت خدمات کشوری برخوردار نموده و علاوه بر مرخصی استحقاقی سالانه حداکثر تا یک ماه مرخصی کار در محیط های غیرمتعارف به آنان اعطا کند. این موضوع خیلی واضح است و نیازی به توضیح نیست و باید مسئولان مربوطه با احترام به قوانین این موارد را اجرا کنند.
سخن پایانی
حوزه درمان از بخش های حساس و مهم در تامین سلامت جامعه است که از زنجیره ای از خدمات تشکیل شده و پرستاران در این زنجیره اهمیت و جایگاه ویژه ای دارند.امروزه تشکیلات پرستاری در حوزه درمان همه جوامع شاخ و برگ زیادی یافته و به مدد این قشر کیفیت اقدامات پزشکی و روند درمانی بیماران در مسیر درمان سپری می شود.
به دلیل نقش کلیدی پرستاران در زنجیره درمانی، واکاوی مسائل آنان از ضرورت هایی است که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد. اجرایی نشدن قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاران، سختی کار و آسیب های روانی و جسمی پرستاران، ضعف امنیت شغلی، کمبود پرسنل پرستاری، ناکافی بودن حقوق و مزایا، دیده نشدن برخی تکالیف جاری در پرداخت ها و نواقص طرح اعتبار سنجی بیمارستانی از جمله مشکلات و دغدغه های پرستاران است که هر سال به بهانه ای بازگو می شود و باز روال پیشین ادامه دارد.
