با وجود پیشرفت‌های چشمگیر علم پزشکی، تاکنون هیچ جایگزینی برای اصلی‌ترین مایع جاری در بدن کشف نشده است؛ حال آنکه روزانه تعداد بسیار زیادی از مردم به تزریق خون نیاز پیدا می‌کنند که این نیاز با تامین و ذخیره فرآورده‌های خونی در مراکز درمانی مرتفع می‌شود. در سایه رونق فرهنگ اهدای خون، از خودگذشتگی رنگ و بویی تازه گرفت و به جایی رسید که تا به امروز، اهداکنندگان خون، میلیاردها بار، جان انسان‌های نیازمند را نجات داده‌اند.

تاسیس سازمان ملی انتقال خون

بررسی‌ها نشان می‌دهد که نخستین تزریق خون در ایران در دهه۲۰ خورشیدی انجام شد و همان زمان هم مردم به‌صورت داوطلبانه خون اهدا می‌کردند، اما به مرور زمان و با شناخته شدن ارزش حیاتی تزریق خون در نجات جان بیماران و افزایش تجویز خون در مراکز درمانی، دیگر جمع‌آوری خون داوطلبان جوابگو نبود. آن زمان پرداخت مبلغی در ازای دریافت خون، راهکار افزایش استقبال مردم درنظر گرفته شد، اما همین تصمیم باعث شد بنگاه‌هایی تشکیل شوند که خون را با نرخ کمتر از مردم می‌خریدند و با نرخ گران‌تر به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی می‌فروختند. آسیب جدی آن هم این بود که نظارت درستی بر بررسی سلامت و کیفیت خون‌ها صورت نمی‌گرفت، اما با تاسیس سازمان ملی انتقال خون در مرداد ۱۳۵۳ مدیریت اهدا و انتقال خون در کشور به شکلی واحد سروسامان گرفت.

بسیاری از اوقات بیماران مبتلا به بیماری‌های خطرناک را می‌توان با اهدای خون نجات داد اما همچنین باید به این موضوع نیز واقف بود که اهدای خون نه تنها به نجات جان انسان بیمار کمک می‌کند، بلکه دارای مزایای سلامتی خاصی نیز برای فرد اهداکننده است. اهدای خون از سوی داوطلبان که بسته به شرایط و جنسیت هر فرد تا ۴ بار در سال امکان‌پذیر است، از ۲ روش نیاز خونی مراکز درمانی را تامین می‌کند؛ از طریق خون کاملی که از اهدا‌کننده گرفته و فرآورده‌های خونی که از آن تهیه می‌شود یا از طریق آفرزیس که به معنای دریافت خون و جداسازی یک یا چند جزء از آن و سپس بازگرداندن خون به بدن فرد اهداکننده است.

شرایط لازم برای اهدای خون

همچنین لازم به ذکر است که بنابر اعلام سازمان انتقال خون ایران، داوطلبان اهدای خون در صورت داشتن شرایط ذیل می‌توانند نسبت به عمل انسان دوستانه اقدام کنند: حداقل سن ۱۸ سال تمام و حداکثر ۶۰ سال (اهداکنندگان مستمر تا ۶۵)، حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم، فواصل اهدای خون هر ۸ هفته یکبار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یک‌سال برای آقایان از ۴ بار و برای خانم‌ها از ۳ بار بیشتر نشود و همچنین همراه داشتن اصل کارت شناسایی (شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه و برای اهداکنندگان بار اول کارت ملی).