کمبود زمین و بدعهدی برخی پیمانکاران در احداث و تکمیل واحدهای مسکن متقاضیان در طرح نهضت ملی موجب شده تا علاوه بر مردم، متولیان شورای مسکن نیز در تحقق این وعده دچار نگرانی و تعیین راه چاره باشند. در برخی از شهرها، بیش از ۵۰ درصد درآمد خانوار برای تهیه مسکن و اجاره‌بها هزینه می‌شود و برای برخی نیز صاحب‌خانه شدن به گفته وحید قربانی، مدیرکل دفتر فنی وزارت کشور، ممکن نیست اما درعین‌حال دولت مصمم است تا همه اقشار مختلف مردم بتوانند صاحب‌خانه شوند. در این گزارش نگاهی می‌اندازیم به وضعیت نهضت مسکن ملی در چند استان کشور.

احمدرضا دالوند، معاون عمرانی استانداری لرستان  با اشاره به آخرین وضعیت طرح نهضت ملی مسکن در لرستان، اظهارکرد: یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دولت سیزدهم اجرای این طرح در کشور است.

ساخت خانه برای ۴۰ هزار متقاضی

وی با بیان اینکه بیشترین هزینه هر خانوار مربوط به حوزه مسکن است، عنوان کرد: اگر این هزینه از روی دوش خانواده‌ها برداشته شود در بحث توانمندسازی خانواده‌ها خیلی می‌تواند اثرگذار باشد.

دالوند در ادامه سخنان خود با تاکید بر اینکه در این راستا به‌محض اعلام این طرح از سوی دولت و باز شدن سایت ثبت‌نام در این زمینه، ساخت ۱۱۶ هزار واحد مسکن برای لرستان در نظر گرفته شد، افزود: تا کنون نزدیک به ۴۰ هزار متقاضی شرایط دریافت این واحدهای مسکونی را در استان اخذ کردند. در گام اول برای این ساخت واحدهای مسکونی این ۴۰ هزار نفر برنامه‌ریزی صورت‌گرفته است.

هزار و ۶۰۰ هکتار زمین نیاز است

وی در ادامه به مشکلات بر سر راه ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن در لرستان، گفت: یکی از چالش‌های جدی دراین‌رابطه، بحث تامین زمین در استان است.

معاون عمرانی استانداری لرستان با بیان اینکه باتوجه‌به ابلاغیه جدید جوانی جمعیت، زمین موردنیاز در استان، نزدیک به هزار و ۶۰۰ هکتار است، افزود: این میزان زمین برای ساخت سهمیه‌ای که طی چهار سال برای استان در نظر گرفته شده، نیاز است.

دالوند با تاکید بر اینکه تا امروز تقریبا ۲۰۵ هکتار زمین در استان تامین شده و فعالیت برای ساخت واحدهای مسکونی در این میزان زمین در حال انجام است، تصریح کرد: کارگاه‌ها در این زمین‌ها فعال بوده و واحدها در مراحل مختلف پیشرفت هستند.

وی گفت: ۲۱۱ هکتار زمین دیگر در حال تهیه برای ساخت واحدها در استان است. در این راستا مشاوران در حال تهیه طرح برای بررسی و تصویب در کمیسیون‌های مختلف هستند.

چالش تامین زمین در برخی شهرها

معاون عمرانی استانداری لرستان با اشاره به اینکه اخیرا نیز ۱۴۹ هکتار برای ساخت این واحدها الحاق شده است، گفت: واحدهای در حال ساخت نیز به‌خصوص در خرم‌آباد و بروجرد، جزو باکیفیت‌ترین ساختمان‌هایی بوده که در کشور در حال ساخت هستند.

دالوند، بیان کرد: در نورآباد نیز حدود ۴۰ هکتار زمین برای ساخت واحدها تهیه شده، در دورود نیز کار در حال انجام است.

وی با بیان اینکه کمترین مشکل را در بروجرد داریم، تصریح کرد: اما در بقیه شهرها مانند الشتر، کوهدشت، رومشکان، تا حدودی پلدختر با مشکل تامین زمین مواجه هستیم.

معاون عمرانی استانداری لرستان با بیان اینکه در خرم‌آباد به‌عنوان مرکز استان که بیشترین متقاضی نهضت ملی مسکن را نیز دارد با مشکل تامین زمین مواجه هستیم، افزود: با ارتش در حال رایزنی هستیم تا در مناطق «هدف گاه» و «سراب یاس» موفق به تامین زمین برای ساخت واحدهای مسکونی خرم‌آباد موفق شویم.

دالوند، تصریح کرد: دراین‌رابطه در سطح وزارتخانه نیز توافق اولیه‌ای انجام‌گرفته، گام‌های بعدی در حال برداشته‌شدن است و امیدواریم با ارتش به توافق برسیم به محدوده الحاق کنیم.

برخی واحدهای مسکونی به مرحله افتتاح رسید

وی با بیان اینکه اگر این دو منطقه به تایید نهایی برسد مشکل عمده شهر خرم‌آباد در بحث تامین زمین رفع خواهد شد، افزود: در دورود هم با صنایع دفاع به توافق رسیده‌ایم، کارهای کارشناسی آن انجام شده، شهرکی که مربوط به صنایع دفاع بوده در سطح وزارتخانه‌ها در حال تهاتر است. گفتی است، ۱۸۰ هکتار زمین در این شهرک هست، تقریبا زیرساخت‌های نیز آماده است.

دالوند در ادامه سخنان خود با بیان اینکه تا الان ۲۳ هزار و ۵۰۰ پروانه ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن در لرستان برداشته شده است، افزود: عملیات اجرایی ۱۵ هزار و ۴۷۶ واحد نیز شروع شده است و تقریبا ۲هزار و ۲۷۷ واحد نیز به بهره‌برداری رسیده است.

سهم ۱۰۴ هزار واحدی گیلان از نهضت ملی مسکن

طبق برنامه دولت قرار است چهار میلیون واحد مسکن در کشور طی چهار سال ساخته شود که از این تعداد ۱۰۸ هزار واحد قرار بود در استان گیلان در قالب طرح ملی مسکن به متقاضیان واگذار شود.

در استان گیلان نیز بسیاری از مردم به‌ویژه زوج‌های جوان حتی آرزوی خانه‌دار شدن هم نمی‌کنند. برخی از آنها که تمام هست و نیست خود را سرمایه کرده و برای خانه‌دار شدن ثبت‌نام کرده‌اند، تعدادشان قابل‌توجه است؛ اما اینکه دولت چقدر قادر است به تعهدات خود عمل کند را باید تا پایان اجرای برنامه منتظر ماند.

به گفته محمدرضا فلاحتگر، مدیرکل راه و شهرسازی گیلان، ۵۰ هزار و ۶۶۶ واحد مربوط به طرح نهضت ملی مسکن بوده که ۹ هزار ۶۱۷ واحد در دست اجرا است.

 این مسئول عضو شورای مسکن استان گیلان این را هم اعلام کرده که از تعداد ۱۸ هزار تعهد در مسکن روستایی، حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ واحد در حال اجرا است.

احداث ۲۵ هزار مسکن در گیلان

مدیرکل راه و شهرسازی استان گیلان در جلسه شورای مسکن گیلان که در استانداری گیلان نیز برگزارشده بود، مطرح کرد که مجموعا بیش از ۲۵ هزار واحد مسکن در استان گیلان، در دست اجرا است.

به گفته فلاحتگر، آنچه در استان گیلان به‌عنوان مسکن ساخته‌شده و در دست احداث قرار دارد با آنچه در تعهد دولت برای ساخت بوده، تحقق ۲۳.۴ درصدی برنامه را نشان می‌دهد.

مدیرکل راه و شهرسازی همچنین اعلام کرده که بیش از ۱۱۹ هزار نفر در استان گیلان در طرح مسکن ملی ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد، ۲۶ هزار و ۸۷۲ نفر ثبت‌نام نهایی، ۶ هزار و ۸۸۱ متقاضی آورده، آورده‌اند (معادل حدود ۵.۸ درصد ثبت‌نام‌کنندگان)؛ این یعنی خانواری که مایل هستند خانه داشته باشند با آن‌هایی که توانستند به تعهدات خود پایبند باشند و آورده را جور کنند، فاصله معنادار است!

برای ۱۱ هزار متقاضی مسکن کمبود زمین وجود دارد

آنچه قابل‌تامل است اینکه دولت هم‌اکنون ۹ هزار و ۶۱۷ واحد مسکن را در دست اجرا دارد، اما آنچه مدیرکل راه و شهرسازی استان به آن اذعان هم داشته برای بیش از ۱۱ هزار نفر واجد شرایط در گیلان، دولت با کمبود زمین مواجه است. بحث مسکن در گیلان بسیار پیچیده بوده و به اذعان قربانی، مدیرکل دفتر فنی وزارت کشور قابل قیاس با بیشتر استان‌ها نیست، چراکه برای تهیه زمین در گیلان برای اجرای نهضت ملی مسکن با مشکل مواجه هستیم.

آورده متقاضیان بیش از تسهیلات دولت

وی به این موضوع هم اشاره‌کرده بود که برای ساخت مسکن در طرح نهضت ملی باید بیشترین سهم را از تسهیلات استفاده کرد و آورده متقاضیان را در حداقل قرار داد؛ این در حالی است که آورده متقاضیان بیش از تسهیلات است!

مردم را به بازی نگیرید

اسدالله عباسی، رئیس شورای مسکن گیلان نیز در جلسه‌ای که هفته پیش در استانداری گیلان برگزارشده بود، یکی از برنامه‌های راهبردی دولت سیزدهم را احداث مسکن برشمرد و با اشاره به تاکید و پیگیری رئیس‌جمهوری، بیان کرد: مسکن ازجمله نیازهای اصلی مردم و جامعه است و با توجه به اینکه اهتمام و اراده لازم نیز در اجرای آن وجود دارد، نباید در عمل شاهد توقف کار باشیم.

وی با اشاره به قبول تعهد ستاد اجرایی فرمان امام مبنی بر احداث مسکن انبوه در استان و با بیان اینکه در دولت قبلی ۸سال در بخش احداث مسکن کاری انجام ‌نشده، خاطرنشان کرد: پیمانکاران نباید سرنوشت مردم را به بازی بگیرند زیرا آنان چشم‌انتظارند که هرچه سریع‌تر سرپناهی داشته باشند.

لزوم ایجاد میز مسکن توسط معاونت عمرانی استانداری

با توجه به اهتمام دولت، تاکید استاندار مطالبه گر و مردم همیشه دغدغه‌مند گیلان، لازم است معاونت عمرانی استانداری با اولویت قراردادن موضوع ساخت واحدها و تشکیل میز مسکن در استانداری و به‌تبع آن در شهرستان‌ها، مشکلات موجود را احصا و با تعیین راهکار لازمه، انتظار و آرزوی گیلانی‌ها به خانه شدن را نزدیک و نزدیک‌تر کند.

سخن پایانی

در هر حال، تعجیل در ساخت مسکن تکلیف شده، کاهش نرخ در ساخت واحدها و حفظ کیفیت، مهم‌ترین موضوعاتی است که متقاضیان مسکن به آن اذعان و تاکید می‌کنند. ساخت مسکن ارزان و باکیفیت، بزرگ‌ترین پروژه دولت مردمی سیزدهم است که باید برای تحقق آن ضمن داشتن اراده واقعی، از تمامی ظرفیت بخش‌های دولتی و خصوصی استفاده کند تا خدای‌نکرده طولانی شدن اتمام پروژه‌ها و بی‌کیفیت‌سازی آنها برای کشور و گیلان و خدمتگزاران صدیق آن، مایه آبروریزی نشود. متولیان شورای مسکن در استان‌ها باید به این نکته توجه داشته باشند که اگر مردم امروزه توان مالی، فنی و زیربنایی مکفی را برای احداث یک واحد مسکن آبرومند داشتند، بعید به نظر می‌رسید که برای داشتن یک سرپناه، به آنها متوسل شوند. افزایش اجاره‌بها، افزایش تورم، حقوق ثابت و عمدتا غیرمکفی خانوار موضوعی است که کارشناسان حوزه مسکن، مالک کردن هر چه سریع‌تر مردم را یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین برنامه دولت در برهه کنونی می‌دانند؛ راهبردی که دولت نیز به جدیت به دنبال تحقق آن است، هرچند زمان آن ممکن است کمی به طول بینجامد.