ماهی‌گیری از آب گل‌آلود!
بهار کم‌کم نزدیک می‌شود؛ فصلی که با خود طراوت و تازگی می‌آورد.
روزهای پایان سال همیشه پر از هیاهو و تکاپو است تا افراد از سنت قدیمی نوروز جا نمانند؛ هیاهویی که درست در نخستین روز سال تمام می شود، انگار که نه خانی آمده و نه خانی رفته! تقریبا از اواخر بهمن، خانم های خانه صحبت از خانه تکانی که شامل شست وشو، خرید وسایل نو، تعمیر ابزارها و شستن فرش ها می شود را شروع می کنند که البته تا اعضای خانه برای انجام آن تکانی به خود بدهند، همان اواسط اسفند است. سنت خانه تکانی از آنجایی پا گرفت که در ایران باستان اعتقاد بر این بود که نباید هیچ گونه آلودگی از سال پیش، بر جسم و جان خانه باقی بماند و باید سال نو در محیطی پاکیزه برای اعضای خانواده آغاز شود. در راستای پایبندی به این سنت، این روزها برخی از خانواده ها به دلایل مختلفی مانند مشغله های کاری دیگر خانه تکانی را به اهلش که همان خدماتی ها هستند، واگذار می کنند. در واقع مدت هاست که شیوه خانه تکانی تغییر کرده و دیگر از فرش شستن ها در حیاط خانه و آویزان کردن آنها روی پشت بام ها خبری نیست. دیگر با این ساختمان های قد علم کرده شهر حتی پشت بام نیز در معرض دید ما قرار ندارد؛ چه برسد به فرش هایی که روزگاری در روزهای پایانی سال از آن آویزان می شدند. بر همین اساس روزهای پایانی سال اوضاع شرکت های خدماتی و قالیشویی ها بهبود می یابد و بازار روی خوشی به آنها نشان می دهد. صمت در این گزارش به بررسی وضعیت شرکت های خدماتی و قالیشویی ها پرداخت.
نظافت منزل ساعتی چند؟
در روزهای پایانی سال با گذری کوتاه در فضای مجازی با سیلی از آگهی های نظافت منزل روبه رو می شویم. همچنین در گوشه و کنار خیابان برگه های تبلیغاتی قالیشویی های مختلف را می بینیم. خبرنگار صمت برای کسب اطلاعات بیشتر با یکی از شرکت های خدماتی تهران تماس گرفت.
منشی این شرکت در پاسخ به درخواست برای نظافت منزل در هفته چهارم اسفند گفت: «دیگه خودتون که می دونید روزهای آخر برای نظافت منزل سرمون حسابی شلوغه. نظافتچی منزل آقا برای ۸ ساعت ۵۰۰ هزار تومان و نظافتچی خانم برای ۸ ساعت ۶۵۰ هزار تومان. برای هر ساعت اضافه هم باید ۵۰ هزار تومان پرداخت کنید.»
- شوینده را خود شما تهیه می کنید؟
- نه ما یک لیست به شما می دیم؛ لطفا زود آماده کنید که نیروی ما اومد لنگ نمونه.
- اگر بخوایم تی و جارو دارید؟
- بله، اما هزینه اش با هم ۴۰۰ هزار تومنه.
- هزینه ایاب و ذهاب با شرکت است؟
- هزینه اومدن نیرو بله، اما اگر کار شما تا شب طول بکشه باید هزینه برگشت را بدید.
- پس در کل هزینه نظافت منزل من برای ۸ ساعت چقدر میشه؟
- کف نرخ ۸ ساعت همونی میشه که گفتم، اما نیروی ما میاد خونه شما رو می بینه بسته به متراژ ممکنه هزینه تغییر کنه.
- مگه متراژ خونه تاثیری داره؟ خب همون ساعتیه که کار می بره دیگه؟
- نه خانم یه زمانی می بینید خونه شما جوریه که نیروی ما نیاز به کمک داره و باید همکار دیگه ای رو بفرستیم. در کل بهتره این مبلغ را کف در نظر بگیرید.در همین راستا عده ای از افراد مدعی اند که برخی از قالیشویی ها افرادی را برای رویت و تعیین نرخ به منزل می فرستند و این افراد در پایان پس از شنیدن جواب منفی ازسوی مشتری از آنها به اجبار هزینه رویت دریافت می کنند.
پای صحبت یکی از مدیران شرکت خدماتی
مدیر یکی از شرکت های خدماتی در گفت وگو با صمت گفت: حوزه کاری ما در پایان سال رونق می گیرد و در بقیه ماه های سال مشتری چندانی نداریم. کارکنان ما نیز برخی ثابت هستند که حقوق توافقی دریافت می کنند. البته میزان تقاضا در این ایام آنقدر خوب است که ضرر ماه های بیکاری را از این طریق جبران می کنیم. وی با اشاره به بیکاری در دوران کرونا اظهار کرد: در دوران کرونا ما ورشکسته شدیم و هیچ شخصی خدمات منزل نمی خواست و تازه صنف ما کمی جان گرفته است.
این مدیر درباره میزان افزایش نرخ خدمات در سال جاری بیان کرد: در سال جاری ۳ بار تغییر نرخ داشتیم. هزینه ها بسیار سنگین است و دیگر با نرخ کم نمی توان پاسخگوی کارگران بود. مقدار ساعتی که نظافتچی قرار است برای شما کار کند، یکی از عوامل مهم در نرخ خدمات نظافت منزل است. همچنین این نکته مهم است که شما هر چند وقت یک بار خانه خود را نظافت می کنید. اگر به صورت منظم و در فواصل زمانی مشخص برای نمونه ماهانه یا هفتگی منزل خود را نظافت کنید، مدت زمان نظافت منزل شما در هر بار کوتاه تر خواهد بود و به همین علت هزینه کمتری برای هر بار نظافت صرف خواهید کرد.
اول رویت فرش، بعد اعلام هزینه شست وشو!
هرچه به پایان سال نزدیک تر می شویم مشغله قالیشویان بیشتر و به اصطلاح دوران بره کشان قالیشویان نزدیک تر می شود. درست از اوایل بهمن، اطراف در آپارتمان ها برگه های تبلیغات قالیشویی ها با تصاویری از فرش هایی که در آب است با اسم های مختلف دیده می شود. خبرنگار صمت برای بررسی وضعیت قالیشویی ها در این روزها با یکی از قالیشویی های معتبر تهران تماس گرفت. پاسخگوی تلفن این قالیشویی در پاسخ به سوال درباره هزینه شست وشوی یک فرش ۹ متری ماشینی و یک فرش ۹ متری دستباف گل ابریشم گفت: «هزینه شست وشوی فرش ماشینی متری ۳۰ هزار تومان است، اما برای فرش دستباف گل ابریشم نمی تونم نرخ دقیقی بگم.»
-آخه باید فرش دستباف هم نرخ مصوبی داشته باشه؛ پس چه جوری بدونم هزینه شست وشوی فرش چقدر میشه؟
- فرش ابریشم باید رویت بشه و بدون رویت نمیشه نرخ داد.
- اگر با قیمتی که داده میشه موافق نباشم چی؟
- شما فقط هزینه رویت رو پرداخت می کنید. یک هزینه کم؛ به دلیل اینکه بابت رویت فرش ۲ سرویس کنسل می شه و این موضوع برای ما هزینه داره.
پای درددل مشتریان
گشتی در صفحات مجازی شرکت های خدماتی می زنیم تا در جریان نظرات افراد قرار بگیریم.خانمی در حالی که از عملکرد نیروی خدماتی منزل خود انتقاد دارد، می نویسد: «اینا از وقتی که دیگه روزمزد نیستن و ساعتی پول می گیرن، انقدر کار رو آروم انجام می دن که چند تا کار ساده ساعت ها طول بکشه.»خانمی دیگر با گله از شرکت های خدماتی نوشته است: «نیروهای بسیار مبتدی می فرستن و باید قدم به قدم کنار کارگر باشم. کافیه یک دقیقه برم فقط؛ یه دستمال کثیف رو به همه جا میکشه.» یکی از آقایان نیز با عصبانیت از کار نکردن نظافتچی نوشته است: «اشتباه کردم خونه نبودم تا تمیز کنه. پشت پنجره پر از خاکه؛ دریغ از یه دستمال کشیدن ساده. وقتی هم به شرکت گفتم، میگه دفعه بعدی جبران می کنیم. دفعه بعدی به چه درد می خوره؟»خانمی که تجربه بکارگیری نظافتچی آشنا را دارد، نوشته است: «اینکه نظافت منزل رو به کسی بسپارید که چند نفر معرف اون فرد هستن خیلی خوبه. الان ۴ سالی میشه که خانمی کارهای منزل ما رو انجام میده و تقریبا خونه بیشتر آشناهای ما هم همین خانم میره و خیلی راضی هستیم.» خانمی دیگر متعجب از موردی که با آن روبه رو شده، می نویسد: «از شرکت خدماتی تقاضای یک نظافتچی کردم، اما دو آقا اومدن متراژ خونه رو ببینند تا اگر متراژ بالاست، دونفره کار رو انجام بدن. در نهایت من مجبور شدم هزینه دو کارگر را به شرکت پرداخت کنم.»
نه مردم توان مالی دارند، نه برای قالیشویی ها صرف دارد!
حجت محمدی کمسرخ، رئیس اتحادیه قالیشویان تهران درباره میزان تقاضا در ایام نوروز به صمت گفت: امسال میزان تقاضا نسبت به سال گذشته کاهشی بوده است. برای نمونه در سال های گذشته مشتری چند عدد فرش برای شست وشو داشت، اما در حال حاضر تنها یک یا ۲ فرش اصلی را برای شست وشو به قالیشویی می فرستد، این در حالی است که بعد از کرونا، باتوجه به تورم شکل گرفته ۲۰ تا ۳۰ قالیشویی تعطیل شد و میزان سفارشات حداقل ۳۰ درصد کاهش یافت.
وی درباره مشکلات این صنف نیز اظهار کرد: مشکل اصلی مربوط به اختلاف نرخ و صرفه اقتصادی است. وقتی صرفه اقتصادی وجود ندارد مجبور به تعدیل نیرو هستیم. وقتی سازمان حمایت و وزارت صمت نرخنامه ای را ارائه می دهند که حداقل ۸۰ درصد از نرخ منطقی کمتر است، نه تنها سودی برای ما نمی ماند، بلکه مجبوریم کار خود را تعطیل کنیم. همچنین دستمزدی که کارگران درخواست می کنند برای صاحبان قالیشویی ها به صرفه نیست؛ در نتیجه مجبور به تعدیل نیرو می شوند؛ این در حالی است که دستمزدی که به کارگران پرداخت می شود کفاف زندگی آنها را نمی دهد.
محمدی با اشاره به کاهش تقاضا و افزایش هزینه ها بیان کرد: در حال حاضر نه مردم توان مالی دارند و نه قیمت های فعلی برای قالیشویی ها صرف می کند؛ پس مجبور می شوند به عناوین مختلف قیمت ها را غیرقانونی بالا ببرند. البته این خلاف قانون است و اتحادیه آنها را جریمه می کند، اما آنها هم می خواهند از راه هایی مانع ضرر و زیان شوند.
نرخ های جدید قالیشویی
رئیس اتحادیه قالیشویان تهران با اشاره به اینکه نرخ ها با هزینه ها همخوانی ندارد، افزود: درخواست تنظیم نرخنامه را ابتدای سال ۱۴۰۱ ارسال کردیم و یک ماه پیش به این درخواست پاسخ دادند که فقط ۳۰ درصد افزایش در آن لحاظ شده است. این در شرایطی است که تورم بسیار بالاتر است. ابتدای سال ما افزایش نرخ دادیم. آن زمان قیمت دلار ۲۰ هزار تومان بود و الان ۵۰ هزار تومان است و همه چیز بر این مبنا افزایش یافته است.
محمدی نرخ مصوب شست وشوی فرش را این گونه بیان کرد: در حال حاضر بیشترین نرخ برای فرش ماشینی متری ۳۸ هزار تومان است که شامل شست وشو، بسته بندی و هزینه ایاب وذهاب می شود. البته هزینه خدمات لکه گیری جدا محاسبه می شود. نرخ شست وشوی فرش دستباف که ابریشمی نباشد متفاوت و از متری ۵۰ هزار تومان تا ۱۲۰ هزار تومان است.
رویت فرش قبل از شست وشو!
رئیس اتحادیه قالیشویان تهران درباره چرایی اینکه برخی قالیشویی ها اعلام می کنند باید فرش را ابتدا ببینند و بعد نرخ خدمات خود را اعلام کنند، اظهار کرد: همه واحدهای قالیشویی مجاز باید طبق نرخنامه قیمت خدمات خود را اعلام کنند و مجوز افزایش نرخ ندارند. اگر در این زمینه مشتری شکایت کند قالیشویی مجازات و مبلغ به مشتری بازگردانده می شود. این طور نیست که هر واحد قالیشویی قیمت ها را بالا ببرد و اتحادیه کاری نکند؛ حتی اگر قیمت های مصوب به ضرر قالیشویی باشد.
وی ضمن تاکید بر اینکه از دولت هیچ خدماتی دریافت نمی کنیم، افزود: نه تنها هیچ خدماتی از دولت دریافت نمی کنیم، بلکه نرخنامه مصوبی که دولت تعیین کرده، به ضرر ما است؛ این در حالی است که مواد شوینده را به نرخ آزاد دریافت می کنیم. دولت حداقل می تواند مواد اولیه و شوینده را با نرخ دولتی به دست ما برساند.
شست وشوی مبل
محمدی درباره تعرفه شست وشوی مبلمان در واحدهای قالیشویی نیز گفت: قالیشویی ها معمولا شست وشوی مبل را هم انجام می دهند که در حال حاضر قیمت متوسط آن برای هر دست مبل هفت نفره، حدود ۵۰۰ هزار تومان است. البته ممکن است نرخ اعلام شده در واحدهای مختلف اندکی کمتر یا بیشتر باشد؛ بنابراین این نوع خدمت نرخ مشخصی ندارد و هزینه در این بخش رقابتی و توافقی تعیین می شود.
نظارت بر قالیشویی ها
رئیس اتحادیه قالیشویان تهران درباره نظارت بر کار قالیشویی ها اظهار کرد: اگر مشتری در زمینه عملکرد قالیشویان شکایتی داشته باشد، می تواند وارد سایت رسمی اتحادیه شود و شکایت خود را ثبت کند و اگر نیاز به شکایت حضوری داشت روزهای یکشنبه و سه شنبه اتحادیه آماده ثبت شکایت ها است و با گرانفروشی برخورد می شود. نرخ قالیشویی براساس جنس فرش متفاوت است. برای مثال هزینه شست وشوی کلیه فرش های ماشینی معمولی، اکریلیک و فانتری تقریبا همسان است. برای همین در صورتی که یک مرکز قالیشویی، نرخ متفاوتی برای این فرش ها تعیین کند، شما می توانید این مورد را به صورت قانونی پیگیری کنید.
برخی خود را نیروی خدماتی معرفی می کنند
محمدهادی ارباب، رئیس اتحادیه شرکت های خدماتی کرمانشاه با اشاره به معضل جدی که پیش روی شرکت های خدماتی قرار دارد و در ایام خانه تکانی پایان سال تشدید می شود، بیان کرد: فعالیت شرکت های بدون مجوز مهم ترین دغدغه ما است که خصوصا در ایام پایان سال در فضای مجازی، به ویژه سایت دیوار تبلیغات گسترده ای دارند، اما هیچ مجوزی برای فعالیت دریافت نکرده اند.
وی به معضل دیگری هم اشاره کرد که عمدتا ناشی از فقر فرهنگی است و گفت: در برخی موارد نیرویی یک روز از طرف شرکت های مجاز به منزل یک فرد می رود و برای روزهای بعدی شرکت را دور می زند و به صورت مستقل برای آن منزل کار می کند؛ در حالی که چنانچه نیرو از سمت شرکت اعزام نشده باشد، در صورت بروز هرگونه مشکل اعم از سرقت و... موضوع قابل پیگیری نخواهد بود. رئیس اتحادیه شرکت های خدماتی کرمانشاه با اشاره به تعرفه کنونی خدمات نظافت منزل ادامه داد: در حال حاضر هزینه ورودی نیروی کار به منزل متقاضی برای 3 ساعت ۹۰ هزار تومان است و پس از آن به ازای هر ساعت ۲۸ هزار تومان اضافه خواهد شد. همچنین هزینه نظافت راه پله برای هر طبقه آپارتمان های یک و دو واحدی ۱۷ هزار تومان و هر طبقه آپارتمان سه واحدی به بالا ۱۹ هزار تومان است. تعرفه نظافت لابی، پارکینگ، پیلوت و حیاط نیز مترمربعی ۲۸۰۰ تومان محاسبه خواهد شد.
سخن پایانی
در روزهای پایانی سال که تقاضای نیرو از شرکت های خدماتی و قالیشویی افزایش می یابد با نرخ های نجومی روبه رو می شویم، این در حالی است که بسیاری از افراد معتقدند نظافتچی ها کم کاری می کنند تا زمان بیشتری را سپری کنند. قالیشویی ها نیز صحبت از مواد خاص در شست وشو می کنند و به این دلیل در یک لحظه مبلغی روی فاکتور اضافه می شود. در نهایت نیز با بهانه آخر سال و شلوغی همان سری که در طول سال مگس روی آن می نشیند کار را دیر به دست مشتری می رسانند. جان کلام اینکه هیچ کس منکر گرانی و افزایش هزینه ها نیست اما ماهی گیری از آب گل آلود انصاف است؟
