فرازوفرودهای یک صنعت پیشران
بیا سراغ آمار نرویم، ساده حرف بزنیم. مثل هر ایرانی شیفته خدمت و شاید قدرت، به محض صحبت از صنعت خودرو رگ گردنم بیرون میزند و سریع زمین و زمان را نفرین میکنم و صنعت خودرو ایران را با صنعت خودرو کرهجنوبی مقایسه میکنم که حالا کرهجنوبی کجاست و ما کجا هستیم؟
شاید هم افتخار کنم که در حالحاضر عمده سهام شرکتهای خودروسازی در بورس هستند و مردم در سود و زیان این صنایع سهیم.
یا مثل سیاستگذار چپگرا باشم که افتخار میکنم سنگفرش خیابانهای ما با خودروهای غربی آغشته نشده و چشم بر آمار مرگ با شبهخودروهای داخلی میبندم.
یکی بود یکی نبود، به هر حال صنعت خودرو ۱۳۴۶ خورشیدی شکل گرفت درست یا غلط، پس از انقلاب اسلامی این صنعت دولتی و موردحمایت سخت دولت قرار گرفت واردات خودرو هم متوقف شد. شاید با آغاز اصلاحات نیمبند دولت پنجم و ششم و رخنه اصل ۴۴ در قانون اساسی امید به مردمی شدن صنایع برداشته شد اما این قانون تاکنون مردم را فقط در سود و زیان سهیم دانسته، نه در مدیریت.
به همین دلیل مدیران (یا منصوبان) با پشتوانه دولت یا حاکمیت هر شیوهای که صلاح دانستند اجرا کردند. در خودرو سیاست و اقتصاد ترکیب شده و این برای هر اقتصاد فاجعه است.
نقطه قوت خودرو: کمی تعریف و تمجید میکنیم؛ صنعت خودرو ایران پس از صنعت نفت و گاز بزرگترین صنعت کشور است.
چندمین خودروساز بزرگ جهان و بزرگترین خودروساز خاورمیانه هستیم و در برخی سالها شرکتهای خودروساز داخلی به گرانفروشترین خودروساز جهان تبدیل شدند.
شورای سیاستگذاری خودرو: این شورا در سال ۱۳۸۷ به همت وزیر صنایع (علیاکبر محرابیان) راهاندازی شد.
تصمیمی که از ابتدا برای حمایت از مصرفکننده بود و به ظاهر خوب اما از نظر اصول اولیه اقتصاد رد میشود.
دانشجوی ترم یک هم میداند و میخواند هر جا دولت در هر نقطه جهان در فرآیند قیمتگذاری وارد شود، شکاف زیادی در بازار بین خریدار و فروشنده ایجاد میشود، فساد و رانت افزایش پیدا میکند و در نهایت چند نفر بهنام دلال دستگیر میشوند. در شرایط فعلی یک پرسش مهم مطرح میشود، در حالحاضر مصرفکننده کجاست؟
اشتغال در این صنعت: آمار و ارقام دولتی نشان میدهد بیش از ۷۰۰ هزار نفر در این صنعت مشغول هستند البته همواره آمار دولتی به نوعی ابزار کمکی برای دولتها هستند، پس خیلی هم قابل اتکا نیستند اما فرض میکنیم این آمار فعلی دقیق است.
صنعت خودرو در بورس: ناگفته پیداست خودرو از مهمترین صنایع تعیینکننده روند حرکت شاخص بازار سهام است و با حرکت مثبت خودرو، بسیاری از نمادهای دیگر بازار نیز روند صعودی خواهند داشت از جمله این صنایع میتوان به صنایع فولاد، آلومینیوم، مس، شیشه، لاستیک، نساجی، الکترونیک، رنگ و مواد شیمیایی اشاره کرد. صورتهای مالی این صنعت بزرگ همواره نشان از کمبود نقدینگی است مشکل عمده این صورتهای مالی شاید در مرحله نخست، قیمتگذاری خارج از سیستم مدیریت این شرکتهاست؛ از اینرو شایعات و حواشی اطراف صنعت خودرو ابتدا سهامداران را هدف میگیرد.
نتیجهگیری: چون فضای فعلی بورسی است؛ از اینرو صنعت خودرو را با بورس ختم بهخیر میکنیم.
پیشنهاد میکنم معاملهگران بازار سهام در خریدوفروش سهام خودرو تنها تکنیکال را هدف قرار ندهند و در کنار اخبار و شایعات صنعت خودرو مانند فروش داراییهای غیرمولد و شناسایی سودهای غیرعملیاتی و نحوه تسویه حساب تسهیلات بانکی به اخبار اقتصاد کلان هم اشراف داشته باشند، اخباری مانند چگونگی حمایت از این صنعت روند کوتاهمدت و بلندمدت نرخ سهام خودرو را تا حد زیادی تعیین میکنند.