اگرچه افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز در مجلس موافقان زیادی دارد، اما نمایندگان یک ایراد اساسی از این لایحه گرفتند و معتقدند به‌جای تعطیلی پنج‌شنبه‌ها باید شنبه‌ها جایگزین شود تا در این شرایط یک روز از تعطیلات آخر هفته در کشورمان با الگوی جهانی هماهنگ باشد و در مراودات اقتصادی با سایر کشورها دچار مشکل نشویم. به همین دلیل محسن پیرهادی نیز در صفحه توییتر خود خبر داد که با ارائه اصلاحیه‌ای بر لایحه دولت، تعطیلی شنبه‌ها به جای پنج‌شنبه‌ها را در کمیسیون اجتماعی مجلس دنبال خواهد کرد.

چالش اصلی ساماندهی تعطیلات

در هفته‌های گذشته با طرح مجلس برای اضافه کردن یک روز تعطیل جدید به تقویم، مسئله ساماندهی تعطیلات دوباره به عنوان یکی از موضوعات قابل بحث در فضای کارشناسی کشور مطرح شد. بررسی‌ها حاکی از این است که بسیاری از کشورهای اسلامی نیز مشابه بیشتر کشورهای جهان، در سال‌های گذشته با ساماندهی روزهای تعطیل، تعداد تعطیلات آخر هفته خود را به دو روز افزایش داده‌اند و تنها کشورهای معدودی مثل ایران و پاکستان، تنها یک روز تعطیل در هفته دارند. به عنوان مثال، از بین ۱۱۴ کشور مورد بررسی که کشورهای اروپایی و کشورهای با اکثریت مسلمان نیز در بین آنها قرار دارد، ۳ کشور فقط یک روز تعطیل یعنی جمعه و ۹ کشور فقط یک روز تعطیل یعنی یکشنبه را داشته‌اند و سایرین، ۲ روز در هفته را به عنوان تعطیلی رسمی اعلام کرده‌اند. بنابراین در ساماندهی روزهای تعطیل یکی از چالش‌های اصلی، تفاوت روزهای کاری هفتگی در ایران با اغلب کشورهای جهان است.

پیروی از الگوی تعطیلی اروپا

از بین ۱۱۴ کشور مورد بررسی که کشورهای اروپایی و کشورهای با اکثریت مسلمان نیز در بین آنها قرار دارد، تنها 2 کشور جیبوتی و ایران دارای فقط یک روز تعطیلی جمعه در تقویم خود بوده‌اند. کشورهای اوگاندا، پاکستان، کره شمالی، مکزیک، هند، هنگ کنگ، گینه استوایی، کاستاریکا و کلمبیا هم فقط یک روز تعطیل یعنی روز یکشنبه را در تقویم خود داشته‌اند. ۱۰۲ کشور باقی مانده، دو روز تعطیلی هفتگی در تقویم رسمی خود داشته‌اند که برای بیشتر کشورهای اروپایی، روزهای شنبه و یکشنبه و برای بیشتر کشورهای مسلمان، روزهای جمعه و شنبه بوده است. بنابراین فارغ از «تعداد» روزهای تعطیل، خود این روزها هم باید مورد بحث قرار بگیرد و با توجه به ساختار هر کشور و الگوهای مورد استفاده در سایر کشورها، تصمیم بهینه‌ای برای آن گرفته شود. به نظر می‌رسد به دلیل اینکه اغلب کشورها تحت تاثیر الگوی اروپایی تعطیلی روز یکشنبه بوده‌اند، هنگام افزایش تعطیلات هفتگی خود به دو روز نیز روز شنبه را به عنوان مکمل روز یکشنبه برگزیده‌اند. ولی با توجه به اهمیت روز جمعه در کشورهای با جمعیت غالب مسلمان، در همه این کشورها به جز لبنان و پاکستان جمعه روز تعطیل محسوب می‌شود. در لبنان روزهای شنبه و یکشنبه تعطیلات هفتگی را تشکیل می‌دهند و در پاکستان، هر هفته تنها یک روز تعطیل یعنی روز یکشنبه را دارد. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که در بیشتر قریب به اتفاق کشورهای مسلمان، روزهای تعطیل شامل روزهای جمعه و شنبه است.

مغایرت با اغلب کشورهای مسلمان

به نظر می‌رسد در سال‌های گذشته مسیر تصمیم‌گیری در کشور به گونه‌ای بوده که روز «پنجشنبه» در کنار جمعه، به عنوان دومین روز تعطیل در هفته تعیین شود. امری که در مغایرت با مسیر طی شده در اغلب کشورهای مسلمان نیز قرار دارد. از منظر اقتصادی نیز، به نظر می‌رسد تعطیل بودن روز شنبه ترجیح بسیار بیشتری در مقایسه با تعطیل بودن روز پنج شنبه داشته باشد. چرا که در صورت تعطیلی روز پنج شنبه، بسیاری از مراودات بین‌المللی کشور در هفته طی ۴ روز متوالی، تقریبا تعطیل خواهند شد و پنج شنبه و جمعه را به دلیل تعطیلات داخلی و شنبه و یکشنبه را به دلیل تعطیلات بین‌المللی از دست خواهند داد. به دلیل چنین مسائلی، بسیاری از کشورهای عربی نیز از سال ۲۰۱۲ به بعد روزهای تعطیل خود را از پنجشنبه و جمعه به شنبه و جمعه تغییر دادند.

نتایج یافته‌های OECD

یافته‌های OECD (سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه) در رابطه با نحوه توزیع تعطیلات در بین کشورهای اروپایی در سال ۲۰۱۴ نیز حاکی از این بوده که در میان کشورهایی که بیشترین حجم از مبادلات را دارند یکسان‌سازی تعطیلات تقویم سبب صرفه‌جویی در هزینه تعطیلات خواهد شد. تجربه عربستان در نشست سران کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس مقرر شد که این کشورها با یک روز تغییر، تعطیلات پایان هفته خود را به دو روز افزایش دهند. پس از عمان، در آغاز ماه جولای ۲۰۱۳، عربستان آخرین کشور عربی بود که این تغییرات را در تقویم کاری خود اعمال کرد. در کنار تطبیق با تقویم جهانی، یکی از مهم‌ترین دلایل مقامات سعودی و کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای تغییر زمان تعطیلات پایان هفته ایجاد سهولت برای سرمایه‌گذاران در بازار چند هزار میلیارد دلاری این کشورها بود. به نوشته اکونومیست، ابلاغ این حکم در زمان مناسبی از سال ۲۰۱۳ در کشور عربستان (پیش از تعطیلات ماه رمضان) باعث شد اصطکاک ناشی از عدم تطابق سریع جامعه با این امر به حداقل برسد.