برنامه‌ای که بتواند جوابگوی بهره‌برداری حداکثری از منابع محدود موجود باشد. برهمین اساس وزارت صنعت، معدن و تجارت در نخستین ماه‌های سال اقدام به تدوین نقشه راه صنعت کرد. از آنجا که تولید و تجارت به یک اندازه برای موفقیت این مسیر دخیل هستند، اهداف صادراتی 1401 نیز از سوی وزارت صمت تعریف شد. برهمین اساس وزارت صمت هدف‌گذاری صادراتی در ۳۹ گروه کالا و خدمات را برای امسال، اعلام کرد. این ۳۹ گروه در ۶ بخش تقسیم شده‌اند. البته ارقامی که در این گزارش به آن اشاره می‌شود، برآورد اولیه است و ممکن است در ادامه سال، دستخوش تغییراتی شود. بر اساس این هدف‌گذاری، صادرات غیرنفتی قرار است در سال ۱۴۰۱ به ۵۵ میلیارد و ۲۲ میلیون دلار برسد. این هدف‌گذاری برای بخش‌های صنعت، معدن، صنایع معدنی، فرش و صنایع‌دستی، کشاورزی و خدمات انجام شده است.

در مجموع صادرات کالا در سال ۱۴۰۰ رقمی معادل ۴۶ میلیارد و ۷۸۲ میلیون دلار بوده که هدف‌گذاری صادراتی برای آن دستیابی به صادرات ۴۹ میلیارد و ۹۹۷ میلیون دلاری است. در بخش خدمات نیز ۵ میلیارد و ۴۲۵ میلیون دلار صادرات صورت‌گرفته که در امسال رسیدن به رقم ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری مدنظر است. علاوه بر این برآوردها نشان می‌دهد پتروشیمی و میعانات گازی و صنایع معدنی در بین گروه‌های کالایی و بخش‌های عمده، در امسال پیشتازان صادرات خواهند بود. به نظر میرسد سیاست‌گذار به شکلی محتاطانه اهداف صادراتی را افزایش داده است. موضوعی که از یک‌سو نشان از برخی ابهامات در امکان‌پذیری تحقق رشدهای بالا در صادرات غیرنفتی دارد و از دیگر سو، شانس دسترسی به اهداف مدنظر دولت را در حوزه تجارت خارجی بالا می‌برد.

صنعت

در بخش صنعت در سال ۱۴۰۰ شاهد صادرات ۳۰ میلیارد و ۶۶۹ میلیون دلاری بوده‌ایم. حال بر اساس برآوردهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، قرار است صادرات این بخش در امسال به ۳۲ میلیارد و ۸۵۵ میلیون دلار برسد. در بخش صنعت، ۱۳ گروه کالایی موردارزیابی قرار گرفته و هدف‌گذاری صادراتی برای سال ۱۴۰۱ برای آنها به تفکیک اعلام شده است. پتروشیمی، پایه نفتی و میعانات گازی: این گروه کالایی در سال ۱۴۰۰ معادل ۲۴ میلیارد و ۸۱۱ هزار دلار صادرات داشته است. در برنامه وزارت صمت عنوان شده است که هدف‌گذاری صادراتی در این بخش در سال ۱۴۰۱ دستیابی به صادرات ۲۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری است. برق و مخابرات و تجهیزات پزشکی: در سال ۱۴۰۰ در این بخش ۳۰۵ میلیون دلار صادرات انجام شده است که بنا بر آنچه اعلام شده، در سال ۱۴۰۱ رسیدن به رقم ۳۲۱ میلیون دلار مدنظر است.

لوازم‌خانگی و مبلمان اداری و منزل: در این بخش در سال‌گذشته شاهد صادرات ۳۵۶ میلیون دلاری بوده‌ایم. هدف‌گذاری صادراتی برای این گروه کالایی در امسال، ۳۷۵ میلیون دلار است. دارو: صادرات دارو در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۰۱ میلیون دلار بوده است. هدف‌گذاری صادراتی برای این گروه کالایی در امسال، دستیابی به رقم ۱۳۰ میلیون دلاری است. خودرو و نیروی محرکه: در سال‌گذشته ۱۵۸ میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی محقق شده و برای امسال رسیدن به صادرات ۱۶۶ میلیون دلاری مدنظر است. ماشین‌سازی و تجهیزات: صادرات ایران در سال‌گذشته در این گروه کالایی به ۵۸۸ میلیون دلار رسیده است.

حال هدف‌گذاری صادراتی برای این گروه کالایی در امسال دستیابی به رقم ۶۱۹ میلیون دلار است. محصولات شیمیایی: این گروه کالایی هم صادراتی به ارزش ۶۳۵ میلیون دلار را در سال‌گذشته تجربه کرده است. هدف‌گذاری صادرات برای محصولات شیمیایی رسیدن به صادرات ۷۰۰ میلیون دلاری در سال ۱۴۰۱ است. نساجی و پوشاک، کیف، کفش و چرم: صادرات در این گروه کالایی در سال ۱۴۰۰ رقمی معادل ۷۹۲ میلیون دلار بوده است که بر اساس آنچه وزارت صمت اعلام کرده، هدف‌گذاری صادراتی برای این کالاها ۹۰۰ میلیون دلار در امسال است. صنایع تبدیلی: صادرات صنایع تبدیلی در سال ۱۴۰۰ ارزشی معادل ۶۲۵ میلیون دلار داشته است. دستیابی به صادرات ۶۸۸ میلیون دلاری در امسال، هدف صادراتی این گروه است.

معدن و صنایع معدنی

بخش معدن شامل سه گروه کالایی است. بر اساس برآوردهای وزارت صمت، در سال ۱۴۰۰ میزان صادرات کل بخش معدن در این سه گروه به ۶۴۱ میلیون دلار رسید، اما هدف‌گذاری برای این بخش در امسال، رسیدن به ۶۷۵ میلیون دلار صادرات است.

سنگ‌آهن و کنسانتره آهن: بیشترین صادرات در بین سه گروه کالایی بخش معدن در سال‌گذشته مربوط به صدور سنگ‌آهن و کنسانتره آهن بوده که رقمی معادل ۳۰۵ میلیون دلار است. هدف‌گذاری صادراتی برای این گروه کالایی رسیدن به رقم ۳۲۱ میلیون دلار است.

سنگ مس و کنسانتره مس: در این گروه کالایی در سال‌گذشته صادراتی معادل ۹۶ میلیون دلار رقم خورده است. ارزیابی‌های وزارت صمت هدف صادراتی سنگ‌مس و کنسانتره مس در امسال را رسیدن به رقم ۱۰۱ میلیون دلار اعلام کرده است.

سایر مواد معدنی (فلزی و غیرفلزی): صدور کالا در این گروه کالایی در سال‌گذشته ۲۴۰ میلیون دلار بوده و بر اساس هدف‌گذاری‌های صورت‌گرفته در این بخش، صادرات در این بخش تا پایان سال باید به ۲۵۳ میلیون دلار برسد. یازده گروه کالایی در بخش صنایع معدنی صادرات دارند که در سال‌گذشته توانسته‌اند رقم صادرات این بخش را به ۱۱ میلیارد و ۵۴۲ میلیون دلار برسانند. وزارت صمت دستیابی به صادرات ۱۲ میلیارد و ۱۵۴ میلیون دلاری این بخش در امسال را به‌عنوان هدف اعلام کرده است.

آهن اسفنجی: صادرات ۲۶۰ میلیون دلاری در این گروه کالایی در سال ۱۴۰۰ رقم خورده است. هدف‌گذاری صادراتی برای آهن اسفنجی در سال ۱۴۰۱ رسیدن به رقم ۲۷۴ میلیون دلاری است.

سنگ‌های ساختمانی: در سال‌گذشته ۱۷۱ میلیون دلار سنگ ساختمانی به بازارهای هدف صادر شده است. هدف‌گذاری ارزشی صدور این گروه کالایی در امسال دستیابی به رقم ۱۸۰ میلیون دلار است.

سیمان و کلینکر: ارزش صادرات سیمان و کلینکر در سال‌گذشته ۳۰۰ میلیون دلار بوده است. در امسال دستیابی به صادرات ۳۱۶ میلیون دلاری مدنظر سیاست‌گذاران است.

شمش آلومینیوم: صادرات شمش آلومینیوم در سال‌گذشته ارزشی معادل ۶۶۲ میلیون دلار داشته است. متولیان تجارت خارجی کشور رسیدن به صادرات ۶۹۷ میلیون دلاری برای این کالا را در دستور کار قرار داده‌اند.

شمش سرب و روی: در سال‌گذشته ۶۱۴ میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی اتفاق افتاده است. رسیدن به صادرات ۶۴۷ میلیون دلاری شمش سرب و روی در سال ۱۴۰۱ نیز از سوی سیاست‌گذاران اعلام شده است.

شمش فولاد: صادرات این گروه کالایی در سال‌گذشته ۴ میلیارد و ۵۳۴ میلیون دلار بوده و در امسال هدف‌گذاری برای این کالا دستیابی به صادرات ۴ میلیارد و ۷۷۴ میلیون دلاری است.

کاتد مس: صدور کاتد مس در سال ۱۴۰۰ ارزشی معادل یک‌میلیارد و ۴۸۰ میلیون دلار داشته است. در امسال قرار است این گروه کالایی صادراتی معادل یک‌میلیارد و ۵۵۸ میلیون دلار داشته باشد.

کاشی و سرامیک: در سال‌گذشته ۱۳۱ میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی اتفاق افتاده است. هدف‌گذاری صادراتی کاشی و سرامیک در امسال رسیدن به رقم ۱۳۸ میلیون دلار است.

 محصولات تخت فولادی: در سال‌گذشته ۵۳۹ میلیون دلار از این گروه کالایی صادر شده است. در امسال قرار است این رقم به ۵۶۸ میلیون دلار برسد. محصولات طویل فولادی: ارزش صادرات محصولات طویل فولادی در سال ۱۴۰۰ معادل یک‌میلیارد و ۷۶۸ میلیون دلار بوده که در سال ۱۴۰۱ دستیابی به صادرات یک‌میلیارد و ۸۶۲ میلیون دلاری مدنظر قرار دارد.

سایر صنایع معدنی (فلزی و غیرفلزی): فروش یک‌میلیارد و ۸۳ میلیون دلار از این گروه کالایی در سال ۱۴۰۰ اتفاق افتاده است. بر اساس هدف‌گذاری وزارت صمت، این گروه کالایی در سال ۱۴۰۱ باید معادل یک‌میلیارد و ۱۴۰ میلیون دلار صادرات داشته باشد.

خدمات و کشاورزی

بخش کشاورزی شامل چهار گروه کالایی است که در مجموع توانسته‌اند رقم صادرات بخش کشاورزی را به ۳ میلیارد و ۷۳۶ میلیون دلار برسانند. بر اساس هدف‌گذاری‌های انجام شده، کل بخش کشاورزی در سال ۱۴۰۱ باید صادراتی معادل ۴ میلیارد و ۱۰۹ میلیون دلار داشته باشد. در بخش خدمات نیز ۶ گروه صادراتی وجود دارد که توانسته‌اند در سال ۱۴۰۰ ارزآوری ۵ میلیارد و ۴۲۵ میلیون دلاری داشته باشند. هدف‌گذاری صادراتی برای بخش خدمات در سال ۱۴۰۱ این است که بتوانند در پایان سال به رقم صادراتی ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار برسند.