امروزه صنعت نمایشگاهی به یکی از ارکان مهم اقتصاد کشورها بدل شده و کمتر کشور توسعه ‌ یافته و صنعتی را می ‌ توان یافت که نمایشگاه ‌ ها و رویدادهای اقتصادی در آن نقش مهم و اثرگذاری نداشته باشند؛ برهمین اساس خبرها و نظر کارشناسی درباره اهمیت و جایگاه نمایشگاه و برگزاری رویدادهای نمایشگاهی در صدر خبرهای تجاری قرار گرفته است. بسیاری از فعالان بازار بر تاثیر برگزاری رویدادهای نمایشگاهی بر توسعه تولید ملی تاکید دارند و رونق صنعت نمایشگاهی را لازمه توسعه اقتصاد می ‌ دانند. با این همه این صنعت در کشور ما همچنان با مشکلاتی مواجه است و بلاتکلیفی در تفکیک وزارت صمت به یکی از مشکلات این صنعت تبدیل شده است. صمت نظر دو تن از فعالان نمایشگاهی را در موارد یادشده جویا شده است.

تاثیر نمایشگاه در تولید ملی

احمدرضا طحانیان- مدیرعامل نمایشگاه بین ‌ المللی اصفهان: درباره اهمیت نمایشگاه ‌ ها در افزایش تولید، ارتقای کیفیت کالاها و همچنین توسعه صادرات کافی است به این نکته اشاره کنیم که در جهان معاصر بیشترین فضاهای نمایشگاهی به کشورهای ایالات ‌ متحده، آلمان و چین تعلق دارد. هر کدام از این کشورها به این نتیجه رسیده ‌ اند که نمایشگاه ‌ ها و ارتباط آنان با توسعه اقتصادی که منجر به افزایش تولید می ‌ شود، قابل ‌ کتمان نیست. هر سه کشور ذکرشده مهم ‌ ترین قطب ‌ های تجاری دنیا به ‌ شمار می ‌ روند و در سال ۲۰۱۸ میلادی سهم آنها در صادرات جهانی بالغ بر ۳۰ درصد بوده است. از این آمار می ‌ توانیم نتیجه بگیریم برگزاری نمایشگاه ‌ های بین ‌ المللی در هر کدام از این کشورها زمینه توسعه صادرات و واردات این کشورها را فراهم کرده است. حضور در نمایشگاه ‌ ها بدون درک تاثیرگذاری آن در بخش ‌ های مختلف اقتصاد امکان ‌ پذیر نیست.

نمایشگاه همیشه توسعه، ارتقای جایگاه، ساخت، حفظ و توسعه برند و ارتباط با مشتریان وفادار و جذب مشتریان جدید را به ‌ همراه داشته و خواهد بود. هدف هر نمایشگاهی جمع کردن فعالان، صنعتگران و تولیدکنندگان مرتبط با یک صنعت است و هر کدام از مشارکت ‌ کنندگان با حضور در رویدادهای نمایشگاهی تلاش می ‌ کنند جایگاه خود را در بازار حفظ کنند و در مرحله بعدی به فکر توسعه کسب ‌ وکار خود باشند؛ این در حالی است که توسعه کسب ‌ وکار در نهایت منجر به تولید بیشتر خواهد شد و این همه با حضور در نمایشگاه ‌ های تخصصی و بین ‌ المللی تحقق خواهد یافت.

حضور صاحبان کسب ‌ وکار در نمایشگاه ‌ های تخصصی، بین ‌ المللی و خارجی بهترین فرصت برای ارتباطات تجاری و افزایش تولید محصولات در دنیای امروز است. با برگزار شدن نمایشگاه تمام ابزارهای ارتباطات تجاری در جهت توسعه ارتباطات، بهبود بخشیدن به روابط تجاری و توسعه کسب ‌ وکار در کنار هم قرار می ‌ گیرند تا در سطحی بالاتر معنای دقیق ارتباطات تجاری و شبکه ‌ سازی ‌ های جدید در کسب ‌ وکار را محقق کنند. نمایشگاه حقیقت ارتباطات تجاری را به ‌ صورت کامل به نمایش می ‌ گذارد؛ ارتباطاتی که مسیر تولیدات بیشتر و جذب مشتریان جدید برای این محصولات دنبال می ‌ کند. در جهان امروز، برگزاری هر نمایشگاهی با هدف معرفی محصولات جدید و ارائه توانمندی ‌ های صنایع و به نمایش گذاشتن رویکردهای نوین در مدیریت صنعتی تحقق می ‌ یابد.

معرفی محصول جدید، یعنی تولید بیشتر یا باکیفیت ‌ تر؛ یعنی تلاش برای معرفی و کسب بازارهای جدیدتر و تاثیرگذار بودن در اقتصاد ملی و تولیدمحور. کنار هم قرار گرفتن این موارد می ‌ تواند به توسعه صادرات و کشف بازارهای هدف نیز منجر شود، چراکه توسعه بدون دست یافتن به بازارهای جدید و شبکه ‌ سازی تجاری که در داخل نمایشگاه ‌ های بین ‌ المللی و تخصصی انجام می ‌ شود، بسیار دشوار خواهد بود. نمایشگاه ‌ ها می ‌ توانند فرآیند توسعه و شکوفایی اقتصاد کشورها را تسهیل و تسریع کنند؛ از همین ‌ رو دقت به سیاست ‌ ها و برنامه ‌ های کشورهای توسعه ‌ یافته درباره نمایشگاه ‌ ها برای هر کدام از فعالان اقتصادی و آنان که به ‌ دنبال توسعه کسب ‌ وکار خود هستند بسیار اهمیت دارد.

توسعه اقتصادی، تجاری و حفظ کیفیت و ارتقای تولید محصولات در دنیای امروز بدون در نظر گرفتن صنعت نمایشگاهی و حضور در رویدادهای بین ‌ المللی امکان ‌ پذیر نیست. نمایشگاه فضایی است که تولیدکنندگان، فعالان تجاری، صاحبان کسب ‌ وکارهای مختلف و صنعتگران ایرانی با حضور در آن و معرفی محصولات خود و آشنایی بیشتر با نیازهای مشتریان و بازار می ‌ توانند کسب ‌ وکار و محصول ‌ شان را به بهترین شکل ممکن معرفی کنند.

چالش جدی در انتظار صنعت نمایشگاهی

امید فدایی- کارشناس صنعت نمایشگاهی: این روزها دوباره شاهد گرم شدن بحث تفکیک وزارت صمت هستیم؛ موضوعی که از دولت گذشته آغاز و باوجود خیز چندباره بعد از گذشت ۱۰ سال از ادغام ناموفق مانده بود، اما حالا دوباره خبر از تصمیم دولتمردان برای تفکیک این وزارتخانه به ‌ گوش می ‌ رسد. در این زمینه یک سوال مطرح می ‌ شود و آن هم اینکه چه اشکالی در این ادغام وجود داشت که الان به این نقطه رسیده ‌ ایم که باید دوباره کار به روال سابق و تفکیک این وزارتخانه کلیدی ختم شود؟ از این نوع تصمیم ‌ گیری ‌ ها در کشور ما کم به چشم نمی ‌ خورد؛ مثال نزدیک آن طرح تغییر ساعت در کشور است که براساس تصمیم مجلس بعد از ۳۱ سال، از فروردین سال ۱۴۰۲ به روال سابق باز خواهد گشت! اما از نگاه متخصصان نمایشگاه بحث تفکیک وزارت صمت می ‌ تواند موضوعی جدی باشد، اما باز هم این بحث با یک سوال و چالش جدی مواجه می ‌ شود. سوال این است برگزاری نمایشگاه از نظر ماهیتی در چه بخشی قرار می ‌ گیرد؟ آیا نمایشگاه یک صنعت است؟ آیا نمایشگاه یک فعالیت صرفا تجاری و بازرگانی است؟ آیا فعالیت ‌ های نمایشگاهی ترکیبی از فعالیت ‌ های صنعتی و بازرگانی هستند؟ در حال ‌ حاضر چه بخشی از بدنه دولت نقش حاکمیتی را در حوزه نمایشگاه ‌ ها اجرا می ‌ کند و چه وزارتخانه یا نهادی بر فعالیت ‌ های نمایشگاهی نظارت مستقیم دارد؟ شاید با تفکیک وزارت صمت نقش سازمان توسعه تجارت ایران پررنگ ‌ تر شود که همین موضوع نقش مستقیمی بر نمایشگاه ‌ ها خواهد گذاشت. گذشته از تمامی این موارد به ‌ نظر می ‌ رسد به ‌ دلیل نبود یک وحدت رویه و استاندارد حداقلی در فعالیت ‌ های نمایشگاهی در وهله اول این تفکیک تاثیر آنچنانی بر نمایشگاه ‌ ها نداشته باشد، اما در ادامه و در صورت تخصصی ‌ تر شدن فعالیت ‌ های وزارتخانه ‌ ها نگاه به فعالیت ‌ های نمایشگاهی جدی ‌ تر و منطقی ‌ تر خواهد شد. همچنین باوجود تعدد انجمن ‌ های تخصصی نمایشگاهی تا امروز هیچ اقدامی از طرف این انجمن ‌ ها در جهت توسعه و استانداردسازی فعالیت ‌ های نمایشگاهی صورت نگرفته و هر روز شاهد رشد قارچ ‌ گونه شرکت ‌ های مجری و همچنین احداث سایت ‌ های بین ‌ المللی در اقصی نقاط استان ‌ ها، شهرستان ‌ ها و فاصله ‌ های حتی زیر ۱۰۰ کیلومتر هستیم. هیچ نظارتی بر نحوه قیمت ‌ گذاری و هزینه ‌ های جاری برگزاری وجود ندارد و متاسفانه این صنعت دچار نوعی دلالی شده است. این موضوع در آینده، فعالیت ‌ های نمایشگاهی را در سراسر کشور با چالش جدی مواجه خواهد کرد.

سخن پایانی

فعالان اقتصاد معتقدند فعالیت ‌ های نمایشگاهی زمانی در اقتصاد کشور تاثیرگذار خواهند بود که به ‌ صورت تخصصی و منطقه ‌ ای و براساس نیازهای کشور برگزار شوند. بسیاری امیدوارند در صورت تفکیک وزارتخانه صمت نگاه به فعالیت ‌ های نمایشگاهی جدی ‌ تر و مشکلات این صنعت رفع شود.