بهبود بهرهوری انرژی و بازیافت در کاغذسازی
فاطمه دلیر_کارشناس محیط زیست
طبق آمار سال ۲۰۲۰ صنعت خمیر و کاغذ ۶ درصد از کل مصرف انرژی صنعتی جهان را به خود اختصاص داده و چهارمین مصرفکننده بزرگ انرژی در سراسر جهان است.
افزایش بهرهوری انرژی در تولید خمیر و کاغذ، یکی از راهبردهای کلیدی برای کربنزدایی در این بخش است. افزایش سهم تولید از فیبر بازیافتی میتواند بهطور قابلتوجهی مصرف انرژی را کاهش دهد. برای این منظور، بهبود کانالهای بازیافت میتواند به افزایش مجموعه محصولات کاغذی برای بازیافت کمک کند. دولتها همچنین میتوانند هزینههای مربوط به دفن و جمعآوری زباله را که بازیافت بیشتر زبالههای کاغذهای خانگی و تجاری را تشویق میکند، اعمال کنند. همچنین میتوان راندمان انرژی را از طریق بازیافت حرارت اتلاف در محل و تولید همزمان بهبود بخشید. سرعت و مقیاس بکارگیری این فناوریها را میتوان از طریق تلاشهای مشترک صنعت، بخش دولتی و شرکای تحقیقاتی برای به اشتراک گذاشتن بهترین شیوهها درباره فناوریهای پیشرفته و توسعه برنامههای اقدام در سطح کارخانه افزایش داد. علاوه بر این، اطمینان از عملیات کارآمد تجهیزات و تعمیر و نگهداری به تضمین عملکرد بهینه انرژی کمک میکند. این مسئله را میتوان با اجرای سیستمهای مدیریت انرژی تقویت کرد.
استفاده از سوختهای جایگزین
صنعت کاغذ باید بهطور فزایندهای بهبود یابد و از محصولات جانبی تولید خمیر و کاغذ مانند لیکور سیاه استفاده و بخشی از مصرف سوخت فسیلی را جایگزین کند. پیگیری استفاده از سایر منابع انرژی تجدیدپذیر نیز مهم است. گزینههای دیگر عبارتند از تولید گرمای کم انرژی از پمپهای حرارتی، انرژی حرارتی خورشیدی یا بیوگاز. افزایش استفاده از سوخت جایگزین را میتوان با به اشتراک گذاشتن بهترین شیوهها در میان تولیدکنندگان خمیر کاغذ و کاغذ و تعیین اهداف کل صنعت برای استفاده از سوخت جایگزین تسهیل کرد.
سیاستهای اجباری انتشار CO ۲
سیاستگذاران میتوانند با اتخاذ سیاستهای کاهش اجباری، تلاشهای کاهش انتشار دیاکسید کربن را ارتقا دهند، مانند افزایش تدریجی نرخ کربن یا استانداردهای عملکرد صنعت قابلمبادله که نیاز به میانگین شدت CO ۲ برای تولید هر ماده کلیدی در سراسر اقتصاد دارد. اتخاذ این سیاستها با سختگیریهای پایینتر در کوتاهمدت (یعنی در ۳ تا ۵ سال آینده) سیگنال اولیه بازار را ارائه میدهد و صنایع را قادر میسازد با افزایش سختگیری در طول زمان، آماده و سازگار شوند. همچنین میتواند به کاهش هزینههای روشهای تولید کمکربن کمک کند و تاثیر آن بر نرخ خمیر و کاغذ را در بلندمدت کاهش دهد.
دولتها میتوانند دامنه تلاشهای خود را با شرکت در مجامع چندجانبه برای تسهیل انتقال فناوری کمکربن و تشویق سایر کشورها به اتخاذ سیاستهای اجباری انتشار CO ۲ گسترش دهند.
بهبود جمعآوری دادهها
بهبود جمعآوری، شفافیت و دسترسی به عملکرد انرژی و آمار انتشار CO ۲ در زیربخش خمیر کاغذ و کاغذ، تحقیقات، نظارت و تلاشهای نظارتی را تسهیل میکند که از آن جمله میتوان به ارزیابیهای معیار عملکرد چند کشوری اشاره کرد.
دادههای بهتری درباره ظرفیت بازیافت کاغذ و ورودیها و همچنین دادههای جداگانه برای خمیر کاغذ و تولید کاغذ موردنیاز است. مشارکت صنعت و هماهنگی دولت هر دو برای بهبود جمعآوری دادهها و گزارشدهی مهم خواهند بود. مصرف انرژی نهایی در خمیر و کاغذ طی سالهای ۲۰۱۰-۲۰۱۹ بهطور متوسط ۰.۱ درصد رشد داشته، در حالی که تولید کاغذ و مقوا ۰.۳ درصد در سال افزایش یافته که نشاندهنده جدایی رشد مصرف انرژی از رشد تولید است.
در سناریوی انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰، مصرف انرژی تا سال ۲۰۳۰، ۰.۵ درصد در سال افزایش مییابد، در حالی که تولید سالانه کاغذ و مقوا ۱.۵ درصد بیشتر میشود. این وضعیت مستلزم بازیافت بیشتر است، چراکه تولید بازیافتی به انرژی کمتری نیاز دارد. استفاده از سهم بیشتری از انرژی زیستی و استفاده از فناوریهای بازیابی گرمای زباله نیز برای همسویی با مسیر انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ مهم خواهد بود.